АЗОВ ДЕҢИЗИ
Jump to navigation
Jump to search
(лат. – Меот көлү, байыркы орусча – Сурож деңизи) – Атлантика океанынын алабындагы ички деңиз. Чыгыш Европа түздүгүнүн түш. бөлүгүндө. Керчь кысыгы аркы луу Кара деңиз м‑н туташат. Аянты 39 миң км2.
Тайыз деңиздерге кирет; эң терең жери 13 м. Түн. ж‑а түш. жээктери дөбө‑дөңсөөлүү, жардуу, ба тыш ж‑а чыгыш жээктери негизинен ойдундуу. Жээктери булуң‑буйткалуу, кумдуу саяндар (Бердянск, Арабат Жебеси) ж‑а булундар (Та ганрог, Темрюк, Сиваш) көп. Дон ж‑а Кубань д. куят. Суусунун темп‑расы жайында 20‑30°С, кышында 0°Сден төмөн. 2‑3 ай бою муз кап тал жатат. Орт. туздуулугу 9дан 13,8%оге чейин. Балык (хамса, тюлька, лещ, судак көбүрөөк) кармалат. Кеме жүрөт. Волга‑Дон каналы ар кылуу Каспий, Ак, Балтика деңиздери м‑н ту ташат. Башкы порттору: Жданов, Таганрог, Ейск, Бердянск. Курорттору бар.