АБД АЛЬ-АЗИЗ

АБД АЛЬ-АЗИЗ ибн Сауд (24. 11. 1880, Эр-Рияд – 9. 11. 1953, Таиф) – Сауд Аравиясынын негиздөөчүсү жана биринчи королу. Саудиддер династиясынан. 1890-ж. Эр-Рияд ш-нда бийликти басып алган Рашидиддердин үй-бүлөсүнүн кысымынан саудиялыктар Бахрейнге, андан соң Катарга, акыры Кувейтке жер которгон. 1902-ж. ал 60 кишиден турган отряды менен Эр-Риядды басып алган. 1902-жылдан Недж мамлекетинин эмири, 1926-жылдан Хижастын королу, 1932-жылдан Сауд Аравиясынын королу. 1-дүйнөлүк согуш башталганда ал Британия империясынын колдоосу менен Рашидиддерди жеңген. А. А.-А. Жебел Шаммарды (1921), Хижазды (1924–25), Асирди (1932) басып алган. Ислам дүйнөсүнүн руханий лидери деп ырасталган. Англиядан оолактап, АКШга ыктаган. 1933-ж. амер. «Стандарт ойл оф Калифорния» мунай компаниясы менен чалгындоо, мунай өндүрүү жана сатуу б-ча келишим түзгөн. 2-дүйнөлүк согуш мезгилинде нейтралитетин сактаган. Жакынкы Чыгыштагы жаңжал учурунда палестиналыктарды колдогон. Ал еврей мамлекетин түзүүгө каршы турган Араб мамлекеттер лигасынын лидерлеринин бири. Архаикалык араб коомун өзгөртүү максатында мамл. ин-ттарды ачып, заманбап армия түзгөн. Эр-Риядды Перс булуңунун жээги менен туташтырган биринчи темир жол ачылган.