АМПИР
(фр. empire – империя) – 19-к-дын 1-
чейрегиндеги арх-ра ж-а жасалга өнөрүндөгү колдонмо стиль, классицизмдин, акыры. Императорлук Римдин, грек архаикасынын, Байыркы
Египеттин көркөм мурасына таянган келишимдүү монументтик бөтөнчө формалар ж-а жасалгалар (аскер эмблемалары, оймо-чийме) мамл.
күч-кубаттуулукту ж-а аскердик күчтү көрсөтүү
максатында кызмат кылган. А. стили Наполеон 1нин империясынын мезгилинде Франция
да пайда болуп,
мемориал арх-расы ж-а сарай интерьерлеринин
шаңдуулугу м-н
айырмаланган
(арх. Ш. Персье,
П. Фонтен). Бир ка
тар өлкөлөрдө ал наполеондук согушка каршы күрөштө жеңип алган мамл. көз карандысыздыктын идеясын билдирген. Шаар куруунун, коомдук курулмалардын, шаардык ж-а чарбак
үйлөрдүн (арх. А. Д. Захаров, А. Н. Воронихин,
К. И. Росси, В. П. Стасов), монумент скульптуранын (И. П. Мартос, Ф. Ф. Щедрин) классикалык үлгүлөрүн берген орус A-и да улуттун энчиси болуп калды.