Difference between revisions of "АМЕРИЦИЙ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: clean up, replaced: м-н → <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> (5), ж-а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span>)
1 -сап: 1 -сап:
'''АМЕРИЦИЙ''' (лат. Americium), Am – жасалма  жол <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> алынган радиоактивдүү элемент. Ат. н. 95, ат. м. 237-246, бир нече изотоптору белгилүү, туруктуу изотобунун ат. м. 243. А-ди 1945-ж. америкалык илимпоздор Г. Сиборг, Р. Джеймс,Л. Морган <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Гиорсо '''Am241''' изотобу түрүндө плутонийди нейтрон бөлүкчөлөрү <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> нурлантуудан алып, өз өлкөсүнүн атынан «А» деп аташкан. Аm – күмүш сымал ак түстөгү жумшак металл, салыштырмалуу тыгыздыгы 13,6 ''г/см3.'' Таза металл түрүндөгү А. 850°Сде жумшара баштап, 1200°Сде толук эрүүсү байкалбагандыктан, б. эрүү темп-расынын так мааниси белгисиз. А. Зтөн  6га чейин өзгөрмөлүү валенттүүлүккө ээ. Көпчүлүк бирикмелеринде валенттүүлүгү Зкө барабар. Аm. радиусу 1,82 А, үч валенттүү абалындагы  ионунун радиусу 1,00 А. Бардык эле ''актиноиддер'' сыяктуу ал газ абалындагы суутек <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> өз ара аракеттенишип, гидридди пайда кылат. Кычкылтек <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> реакцияга кирип, бир нече оксиддерди АmО, Аm<sub>2</sub>0<sub>3</sub>, Аm0<sub>2</sub> берет. Ал эми галогендер <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> үч валенттүү А-дин галогендүү бирикмелерин – AmF<sub>3</sub>,AmCl<sub>3</sub>, AmBr<sub>3</sub> пайда кылат.<br>
'''АМЕРИЦИЙ''' (лат. Americium), Am – жасалма  жол <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> алынган радиоактивдүү элемент. Атомдук номери 95, атомдук мезгили 237-246, бир нече изотоптору белгилүү, туруктуу изотобунун атомдук мезгили 243. Америцийди 1945-ж. америкалык илимпоздор Г. Сиборг, Р. Джеймс, Л. Морган <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Гиорсо '''Am241''' изотобу түрүндө плутонийди нейтрон бөлүкчөлөрү <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> нурлантуудан алып, өз өлкөсүнүн атынан «А» деп аташкан. Аm – күмүш сымал ак түстөгү жумшак металл, салыштырмалуу тыгыздыгы 13,6 ''г/см3.'' Таза металл түрүндөгү А. 850°Сде жумшара баштап, 1200°Сде толук эрүүсү байкалбагандыктан, б. эрүү темп-расынын так мааниси белгисиз. Америций Зтөн  6га чейин өзгөрмөлүү валенттүүлүккө ээ. Көпчүлүк бирикмелеринде валенттүүлүгү Зкө барабар. Аm радиусу 1,82 Америций, үч валенттүү абалындагы  ионунун радиусу 1,00 Америций бардык эле ''актиноиддер'' сыяктуу ал газ абалындагы суутек <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> өз ара аракеттенишип, гидридди пайда кылат. Кычкылтек <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> реакцияга кирип, бир нече оксиддерди АmО, Аm<sub>2</sub>0<sub>3</sub>, Аm0<sub>2</sub> берет. Ал эми галогендер <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> үч валенттүү Америцийдин галогендүү бирикмелерин – AmF<sub>3</sub>,AmCl<sub>3</sub>, AmBr<sub>3</sub> пайда кылат.<br>

15:38, 13 -ноябрь (Жетинин айы) 2023 -деги абалы

АМЕРИЦИЙ (лат. Americium), Am – жасалма жол менен алынган радиоактивдүү элемент. Атомдук номери 95, атомдук мезгили 237-246, бир нече изотоптору белгилүү, туруктуу изотобунун атомдук мезгили 243. Америцийди 1945-ж. америкалык илимпоздор Г. Сиборг, Р. Джеймс, Л. Морган жана Гиорсо Am241 изотобу түрүндө плутонийди нейтрон бөлүкчөлөрү менен нурлантуудан алып, өз өлкөсүнүн атынан «А» деп аташкан. Аm – күмүш сымал ак түстөгү жумшак металл, салыштырмалуу тыгыздыгы 13,6 г/см3. Таза металл түрүндөгү А. 850°Сде жумшара баштап, 1200°Сде толук эрүүсү байкалбагандыктан, б. эрүү темп-расынын так мааниси белгисиз. Америций Зтөн 6га чейин өзгөрмөлүү валенттүүлүккө ээ. Көпчүлүк бирикмелеринде валенттүүлүгү Зкө барабар. Аm радиусу 1,82 Америций, үч валенттүү абалындагы ионунун радиусу 1,00 Америций бардык эле актиноиддер сыяктуу ал газ абалындагы суутек менен өз ара аракеттенишип, гидридди пайда кылат. Кычкылтек менен реакцияга кирип, бир нече оксиддерди АmО, Аm203, Аm02 берет. Ал эми галогендер менен үч валенттүү Америцийдин галогендүү бирикмелерин – AmF3,AmCl3, AmBr3 пайда кылат.