Difference between revisions of "АТМОСФЕРАДАГЫ ИОНДОР"
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АТМОСФЕРАДАГЫ ИОНДОР‒''' атмосферадагы электр <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> заряддалган бөлүкчөлөр. Алар Күндүн ультра-кызгылткөк корпускулярдуу <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> радиоактивдүү космостук нурлардын таасиринен пайда болот. Мында газ молекуласына ионизатордун энергиясы таасирин тийгизип, анын атомундагы сырткы электрондун бирин бөлүп ажыратат. Натыйжада бош электрон <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> оӊ заряддалган молекула келип чыгат. Бош электрон нейтралдуу молекулалар <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> тез биригип, терс иондорго айланат. Бирок мындай | '''АТМОСФЕРАДАГЫ ИОНДОР‒''' атмосферадагы электр <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> заряддалган бөлүкчөлөр. Алар Күндүн ультра-кызгылткөк корпускулярдуу <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> радиоактивдүү космостук нурлардын таасиринен пайда болот. Мында газ молекуласына ионизатордун энергиясы таасирин тийгизип, анын атомундагы сырткы электрондун бирин бөлүп ажыратат. Натыйжада бош электрон <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> оӊ заряддалган молекула келип чыгат. Бош электрон нейтралдуу молекулалар <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> тез биригип, терс иондорго айланат. Бирок мындай мономолекулалуу иондор узакка жашай албайт. Ага газдын нейтралдуу молекулалары кошулат да, туруктуу молекулага өтөт. Аны «жеӊил» ион дейбиз. Жеӊил иондор кыймылда болуп, атмосферада кездешүүчү суюк же катуу бөлүкчөлөргө жабышып, оор ионго өтүп кетет. Атмосферадагы иондун пайда болушу жергиликт'''уу''' <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> метеорологиялык шартка байланыштуу. Жер бетиндеги 1 ''см''<sup>3</sup> таза абада 500‒1000 жеӊил ион болот; алардын оӊ заряддалганы терс заряддалганынан 10‒20% көп. Иондордун топтолушу түрдүү геогргрфиялык пункттарда түрдүүчө, ал сутканын <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> жылдын ичинде өзгөрүп турат. | ||
09:15, 25 -октябрь (Тогуздун айы) 2023 -деги абалы
АТМОСФЕРАДАГЫ ИОНДОР‒ атмосферадагы электр менен заряддалган бөлүкчөлөр. Алар Күндүн ультра-кызгылткөк корпускулярдуу жана радиоактивдүү космостук нурлардын таасиринен пайда болот. Мында газ молекуласына ионизатордун энергиясы таасирин тийгизип, анын атомундагы сырткы электрондун бирин бөлүп ажыратат. Натыйжада бош электрон менен оӊ заряддалган молекула келип чыгат. Бош электрон нейтралдуу молекулалар менен тез биригип, терс иондорго айланат. Бирок мындай мономолекулалуу иондор узакка жашай албайт. Ага газдын нейтралдуу молекулалары кошулат да, туруктуу молекулага өтөт. Аны «жеӊил» ион дейбиз. Жеӊил иондор кыймылда болуп, атмосферада кездешүүчү суюк же катуу бөлүкчөлөргө жабышып, оор ионго өтүп кетет. Атмосферадагы иондун пайда болушу жергиликтуу жана метеорологиялык шартка байланыштуу. Жер бетиндеги 1 см3 таза абада 500‒1000 жеӊил ион болот; алардын оӊ заряддалганы терс заряддалганынан 10‒20% көп. Иондордун топтолушу түрдүү геогргрфиялык пункттарда түрдүүчө, ал сутканын жана жылдын ичинде өзгөрүп турат.