Difference between revisions of "АТМОСФЕРА ЦИРКУЛЯЦИЯСЫ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
1 -сап: 1 -сап:
'''АТМОСФЕРА ЦИРКУЛЯЦИЯСЫ'''‒ атм-дагы аба массаларынын алмашуусун пайда кылуучу негизги агымдардын которулуп жылып жүрүшү. Ал Жерге күн радиациясынын түрдүү кубатта келишине, Жердин өз огунда айланышына, жер бетинин бир өӊчөй болбогондугуна ж. б-га байланыштуу. А. ц.      ж а л п ы (пассат, муссон, циклон <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> антициклон системасындагы агымдар) <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> ж е р г и л и к т ү ү (керимсел, желаргы ж. б.) болуп экиге бөлүнөт. Атм-нын жалпы циркуляция процесси өтө татаал <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> тынымсыз өзгөрүп турат, бирок анын жылдык мүнөзү сакталып, жер бетиндеги ири аймактарга мүнөздүү климаттык өзгөчөлүктөрдү түзөт. Атмосферанын жерг. циркуляциясы өз алдынча турган айрым аймактарда гана жүрүп, алардын өзгөчөлүктөрүнө байланыштуу болот, мис., Кырг-ндагы ''санташ, улан, керимсел'' <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> өрөөндөр <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> капчыгайларда болуучу шамалдар.<br>
'''АТМОСФЕРА ЦИРКУЛЯЦИЯСЫ''' ‒ атмосферадагы аба массаларынын алмашуусун пайда кылуучу негизги агымдардын которулуп жылып жүрүшү. Ал Жерге күн радиациясынын түрдүү кубатта келишине, Жердин өз огунда айланышына, жер бетинин бир өӊчөй болбогондугуна ж. б-га байланыштуу. атмосфера циркуляциясы  ж а л п ы (пассат, муссон, циклон <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> антициклон системасындагы агымдар) <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> ж е р г и л и к т ү ү (керимсел, желаргы ж. б.) болуп экиге бөлүнөт. Атмосферанын жалпы циркуляция процесси өтө татаал <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> тынымсыз өзгөрүп турат, бирок анын жылдык мүнөзү сакталып, жер бетиндеги ири аймактарга мүнөздүү климаттык өзгөчөлүктөрдү түзөт. Атмосферанын жергиликтүү циркуляциясы өз алдынча турган айрым аймактарда гана жүрүп, алардын өзгөчөлүктөрүнө байланыштуу болот, мисалы, Кыргызстандагы ''санташ, улан, керимсел'' <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> өрөөндөр <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> капчыгайларда болуучу шамалдар.

10:50, 19 -октябрь (Тогуздун айы) 2023 -деги абалы

АТМОСФЕРА ЦИРКУЛЯЦИЯСЫ ‒ атмосферадагы аба массаларынын алмашуусун пайда кылуучу негизги агымдардын которулуп жылып жүрүшү. Ал Жерге күн радиациясынын түрдүү кубатта келишине, Жердин өз огунда айланышына, жер бетинин бир өӊчөй болбогондугуна ж. б-га байланыштуу. атмосфера циркуляциясы ж а л п ы (пассат, муссон, циклон жана антициклон системасындагы агымдар) жана ж е р г и л и к т ү ү (керимсел, желаргы ж. б.) болуп экиге бөлүнөт. Атмосферанын жалпы циркуляция процесси өтө татаал жана тынымсыз өзгөрүп турат, бирок анын жылдык мүнөзү сакталып, жер бетиндеги ири аймактарга мүнөздүү климаттык өзгөчөлүктөрдү түзөт. Атмосферанын жергиликтүү циркуляциясы өз алдынча турган айрым аймактарда гана жүрүп, алардын өзгөчөлүктөрүнө байланыштуу болот, мисалы, Кыргызстандагы санташ, улан, керимсел жана өрөөндөр менен капчыгайларда болуучу шамалдар.