Difference between revisions of "АСБЕСТ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: clean up, replaced: м-н → <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span>, ж-а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> (2))
1 -сап: 1 -сап:
'''АСБЕСТ''' (гр. ''asbestos'' – өчпөс, талкаланбас) - ''силикаттар'' классындагы серпентин <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> амфибол топторуна кирүүчү ичке, ийилчээк тал-тал
'''АСБЕСТ''' (гр. ''asbestos'' – өчпөс, талкаланбас) ''силикаттар'' классындагы серпентин <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> амфибол топторуна кирүүчү ичке, ийилчээк тал-тал булалардан турган минералдардын жалпы аты. Серпентин тобундагы минерал <span style="letter-spacing:0.5em;">хризотил-асбест</span> деп аталат. Химиялык формуласы Mg<sub>6</sub>[Si<sub>4</sub>O<sub>n</sub>](OH)<sub>3</sub>. Өңү жашыл сымак боз, жибектей жалтырак. Катуулугу ''Mooc шкаласы'' боюнча 2–2,5. Буласы ийилчээк, эң бышык, отко чыдамдуу, узундугу 1–2 ''мм''ден 50 ''мм''ге чейин. Кендери гидротермдик эриндилердин магнийге бай ультранегиздүү тоо тектерге тийгизген таасиринен пайда болот. Ири кендери Уралда (Сысерт), Казакстанда (Жетикара), Тувада (Акдовурак) ж. б. жерлерде табылган. <span style="letter-spacing:0.5em;">Амфибол-асбест</span> амфибол тобуна кирет. Буласы өтө ичке, узундугу 5 ''см''ге жетет. Кендери метаморфизмделген тоо тектер орун алган жерлерде жолугат. Асбест кислоталарга, жегичтерге туруктуу, отко чыдамдуу, жылуулукту өткөрбөөчү буюмдарды жасоодо, пластмасса <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> асбест цементин ж.б. даярдоодо <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> химиялык 47 өнөр жайында кеңири колдонулат. Кыргызстанда бир нече асбест кендери бар: Үкөк (Нарын облусу), Кан, Шураб (Ош облусу), Каркыра (Жалал-Абад облусу).
булалардан турган минералдардын жалпы аты. Серпентин тобундагы минерал <span style="letter-spacing:0.5em;">хризотил-асбест</span> деп аталат. Хим. формуласы Mg<sub>6</sub>[Si<sub>4</sub>O<sub>n</sub>]
(OH)<sub>3</sub>. Өңү жашыл сымак боз, жибектей жалтырак. Катуулугу ''Mooc шкаласы'' б-ча 2–2,5. Буласы ийилчээк, эң бышык, отко чыдамдуу, уз.1–2 ''мм''ден 50 ''мм''ге чейин. Кендери гидротермдик эриндилердин магнийге бай ультранегиздүү тоо тектерге тийгизген таасиринен пайда болот. Ири кендери Уралда (Сысерт), Казакстанда (Жетикара), Тувада (Акдовурак) ж. б. жерлерде табылган. <span style="letter-spacing:0.5em;">Амфибол-асбест</span> амфибол тобуна кирет. Буласы өтө ичке, уз. 5 ''см''ге жетет. Кендери метаморфизмделген тоо тектер орун алган жерлерде жолугат. А. к-таларга, жегичтерге туруктуу, отко чыдамдуу, жылуулукту өткөрбөөчү буюмдарды жасоодо, пластмасса <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> асбест цементин ж.б. даярдоодо <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> хим.47 өнөр жайында кеңири колдонулат. Кырг-нда бир нече А. кендери бар: Үкөк (Нарын обл.), Кан, Шураб (Ош обл.), Каркыра (Жалал-Абад обл.).

15:47, 16 -октябрь (Тогуздун айы) 2023 -деги абалы

АСБЕСТ (гр. asbestos – өчпөс, талкаланбас) – силикаттар классындагы серпентин жана амфибол топторуна кирүүчү ичке, ийилчээк тал-тал булалардан турган минералдардын жалпы аты. Серпентин тобундагы минерал хризотил-асбест деп аталат. Химиялык формуласы Mg6[Si4On](OH)3. Өңү жашыл сымак боз, жибектей жалтырак. Катуулугу Mooc шкаласы боюнча 2–2,5. Буласы ийилчээк, эң бышык, отко чыдамдуу, узундугу 1–2 ммден 50 ммге чейин. Кендери гидротермдик эриндилердин магнийге бай ультранегиздүү тоо тектерге тийгизген таасиринен пайда болот. Ири кендери Уралда (Сысерт), Казакстанда (Жетикара), Тувада (Акдовурак) ж. б. жерлерде табылган. Амфибол-асбест амфибол тобуна кирет. Буласы өтө ичке, узундугу 5 смге жетет. Кендери метаморфизмделген тоо тектер орун алган жерлерде жолугат. Асбест кислоталарга, жегичтерге туруктуу, отко чыдамдуу, жылуулукту өткөрбөөчү буюмдарды жасоодо, пластмасса менен асбест цементин ж.б. даярдоодо жана химиялык 47 өнөр жайында кеңири колдонулат. Кыргызстанда бир нече асбест кендери бар: Үкөк (Нарын облусу), Кан, Шураб (Ош облусу), Каркыра (Жалал-Абад облусу).