Difference between revisions of "АПАТИТ КЕНТАШЫ"
м (→top: clean up, replaced: м-н → <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> (2)) |
|||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АПАТИТ КЕНТАШЫ'''– апатит минералынын өлчөмү, бүртүкчөлөрүнүн формалары | '''АПАТИТ КЕНТАШЫ''' – апатит минералынын өлчөмү, бүртүкчөлөрүнүн формалары технологиялык иштетүүгө мүмкүндүк берген жанa экономикалык жактан казып алууга арзырлык табигый чогундусу. Апатит кенташы минералдык курамы б-ча силикат-оксидүү, силикаттуу, карбонат-силикаттуу, карбонаттуу ж-a гидросиликат-гидроксидүү, Р<sub>2</sub>0<sub>5</sub>тин өлчөмүнө жараша бай (16% жогору), орт. (8-16%), жарды (4-8%) ж-a аз кенташтуу (4% чейин) болуп бөлүнөт. Комплекстүү кенташта (рудада) апа­тит негизги же кошумча компонент түрүндө кездешет. Минералдык курамына жараша жеңил (Р<sub>2</sub>0<sub>5</sub> апатит концентраты 90%тен ашык), канааттандырарлык (70-90%) ж-a татаал (70% тен аз) ылгануучу таштарга бөлүнөт. Силикаттуу (апатит-нефелиндүү ж. б.) кенташ жеңил, карр­бонаттуу ж-a гидросиликат-гидроксидүүсү татаал ылганат. Ылгоонун негизги ыкмасы – флота­ция, ошондуктан кенташтагы апатиттин бүртүкчөлөрү 40 ''мкм'' төмөн болушу зарыл. А. к. пайда болуу шартына ылайык магматогендүү, метаморфогендүү ж-a седиментогендүү болуп | ||
бөлүнөт. Алардан магматогендүү магма, апатиттүү-нефелиндүү сиениттердин массиви <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> байланыштуу апатит-нефелиндүү (мис., Россиядагы Хибин ж-a Ловозеро, Канададагы Сентилер ж. б. кендер) ж-a карбонатиттүү (ультранегиздүү, жегичтүү тоо тектер ж-a карбонатиттүү | бөлүнөт. Алардан магматогендүү магма, апатиттүү-нефелиндүү сиениттердин массиви <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> байланыштуу апатит-нефелиндүү (мис., Россиядагы Хибин ж-a Ловозеро, Канададагы Сентилер ж. б. кендер) ж-a карбонатиттүү (ультранегиздүү, жегичтүү тоо тектер ж-a карбонатиттүү | ||
татаал комплекстер <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> байланыштуу апатит сейрек металдуу, мис., Россиядагы Ковдор, Финляндиядагы Сокли, Силинъярви, ТАР даты Пхалаборва, Бразилиядагы Тапира ж. б.) о. эле седиментогендүү – карбонатиттер б-ча үбөлөндү кыртыштан пайда болгон (апатит-франколитсейрек металлдуу кендер – Россияда Белозима ж-a Ковдор, ТАР да Палабора, Финляндияда Сокли ж. б.) кендердин өнөржайлык мааниси | татаал комплекстер <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> байланыштуу апатит сейрек металдуу, мис., Россиядагы Ковдор, Финляндиядагы Сокли, Силинъярви, ТАР даты Пхалаборва, Бразилиядагы Тапира ж. б.) о. эле седиментогендүү – карбонатиттер б-ча үбөлөндү кыртыштан пайда болгон (апатит-франколитсейрек металлдуу кендер – Россияда Белозима ж-a Ковдор, ТАР да Палабора, Финляндияда Сокли ж. б.) кендердин өнөржайлык мааниси | ||
зор. Апатиттүү ж-a курамында апатит комплексплекс­түү кенташтардын дүйнөлүк жалпы запасы млрд ''т'' Анын <sup>1</sup>/<sub>3</sub> Россияда, о. эле Вьетнам, Бразилия, ТАР, Финляндия, Уганда, Норвегия, Зимбабве, Канада, Испания, Индияда ири кендери бар. Кырг-нда апатит о. эле Кызыл-Омпол, | зор. Апатиттүү ж-a курамында апатит комплексплекс­түү кенташтардын дүйнөлүк жалпы запасы млрд ''т'' Анын <sup>1</sup>/<sub>3</sub> Россияда, о. эле Вьетнам, Бразилия, ТАР, Финляндия, Уганда, Норвегия, Зимбабве, Канада, Испания, Индияда ири кендери бар. Кырг-нда апатит о. эле Кызыл-Омпол, | ||
Сандык тоолорундагы сиениттердин курамынн­да бар. А. к. (фосфориттер сыяктуу эле) – не­гизги фосфат кенташтарын түзөт. Негизиненминералдык жер семирткич өндүрүү, фосфор к-тасын ж-a туздарын, сары фосфорду алуу үчүн, о. эле металлургияда, карала ж-a айнек өндүрүшүндө пайдаланылат.<br> | Сандык тоолорундагы сиениттердин курамынн­да бар. А. к. (фосфориттер сыяктуу эле) – не­гизги фосфат кенташтарын түзөт. Негизиненминералдык жер семирткич өндүрүү, фосфор к-тасын ж-a туздарын, сары фосфорду алуу үчүн, о. эле металлургияда, карала ж-a айнек өндүрүшүндө пайдаланылат.<br> | ||
16:47, 26 Сентябрь (Аяк оона) 2023 -деги абалы
АПАТИТ КЕНТАШЫ – апатит минералынын өлчөмү, бүртүкчөлөрүнүн формалары технологиялык иштетүүгө мүмкүндүк берген жанa экономикалык жактан казып алууга арзырлык табигый чогундусу. Апатит кенташы минералдык курамы б-ча силикат-оксидүү, силикаттуу, карбонат-силикаттуу, карбонаттуу ж-a гидросиликат-гидроксидүү, Р205тин өлчөмүнө жараша бай (16% жогору), орт. (8-16%), жарды (4-8%) ж-a аз кенташтуу (4% чейин) болуп бөлүнөт. Комплекстүү кенташта (рудада) апатит негизги же кошумча компонент түрүндө кездешет. Минералдык курамына жараша жеңил (Р205 апатит концентраты 90%тен ашык), канааттандырарлык (70-90%) ж-a татаал (70% тен аз) ылгануучу таштарга бөлүнөт. Силикаттуу (апатит-нефелиндүү ж. б.) кенташ жеңил, каррбонаттуу ж-a гидросиликат-гидроксидүүсү татаал ылганат. Ылгоонун негизги ыкмасы – флотация, ошондуктан кенташтагы апатиттин бүртүкчөлөрү 40 мкм төмөн болушу зарыл. А. к. пайда болуу шартына ылайык магматогендүү, метаморфогендүү ж-a седиментогендүү болуп
бөлүнөт. Алардан магматогендүү магма, апатиттүү-нефелиндүү сиениттердин массиви менен байланыштуу апатит-нефелиндүү (мис., Россиядагы Хибин ж-a Ловозеро, Канададагы Сентилер ж. б. кендер) ж-a карбонатиттүү (ультранегиздүү, жегичтүү тоо тектер ж-a карбонатиттүү
татаал комплекстер менен байланыштуу апатит сейрек металдуу, мис., Россиядагы Ковдор, Финляндиядагы Сокли, Силинъярви, ТАР даты Пхалаборва, Бразилиядагы Тапира ж. б.) о. эле седиментогендүү – карбонатиттер б-ча үбөлөндү кыртыштан пайда болгон (апатит-франколитсейрек металлдуу кендер – Россияда Белозима ж-a Ковдор, ТАР да Палабора, Финляндияда Сокли ж. б.) кендердин өнөржайлык мааниси
зор. Апатиттүү ж-a курамында апатит комплексплекстүү кенташтардын дүйнөлүк жалпы запасы млрд т Анын 1/3 Россияда, о. эле Вьетнам, Бразилия, ТАР, Финляндия, Уганда, Норвегия, Зимбабве, Канада, Испания, Индияда ири кендери бар. Кырг-нда апатит о. эле Кызыл-Омпол,
Сандык тоолорундагы сиениттердин курамыннда бар. А. к. (фосфориттер сыяктуу эле) – негизги фосфат кенташтарын түзөт. Негизиненминералдык жер семирткич өндүрүү, фосфор к-тасын ж-a туздарын, сары фосфорду алуу үчүн, о. эле металлургияда, карала ж-a айнек өндүрүшүндө пайдаланылат.