Difference between revisions of "АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ"
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ''' (азери) – Азербайжан Республикасынын мамлекеттик тили; жергиликтүү калктын <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> Иран, Ирак, Афганистан, Грузия, Армения, Дагестан <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> Орто Азия республикасында жашаган азербайжандардын тили. Түрк тилдеринин түштүк батыш же огуз тобуна кирет. 7–11‑кылымдарда түрк тилдүү уруулардын (огуз, селжук) Азербайжан жерине келиши <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> жергиликтүү элдердин мурда колдонгон тилдери сүрүлүп, 11–13‑кылымдарда жергиликтүү элдердин оозеки тили түрк тили болуп, ал азербайжан адабий тили катары калыптана баштаган. Азербайжан тилинде 4 диалектилик топ белгиленет: чыгыш тобу, түштүк тобу,[[File:АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ27.png | thumb|none]] | '''АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ''' (азери) – Азербайжан Республикасынын мамлекеттик тили; жергиликтүү калктын <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> Иран, Ирак, Афганистан, Грузия, Армения, Дагестан <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> Орто Азия республикасында жашаган азербайжандардын тили. Түрк тилдеринин түштүк батыш же огуз тобуна кирет. 7–11‑кылымдарда түрк тилдүү уруулардын (огуз, селжук) Азербайжан жерине келиши <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> жергиликтүү элдердин мурда колдонгон тилдери сүрүлүп, 11–13‑кылымдарда жергиликтүү элдердин оозеки тили түрк тили болуп, ал азербайжан адабий тили катары калыптана баштаган. Азербайжан тилинде 4 диалектилик топ белгиленет: чыгыш тобу, түштүк тобу,[[File:АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ27.png | thumb|none]] | ||
батыш тобу, түндүк тобу. Азербайжан адабий тили шемахи <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> бакы диалектилеринин негизинде 19‑кылымда калыптанган. Азербайжан тилинин өзүнүн грамматикалык лексикалык белгилери боюнча азыркы түрк, түркмөн, гагауз, б. а., огуз тобундагы тилдерге жакын. Кээ бир фонетикалык өзгөчөлүктөрү боюнча ногой, кумык, өзбек тилдери <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> да жакындашат. Азербайжан тилинде 9 үндүү, 23 үнсүз тыбыш бар. 1929‑ | батыш тобу, түндүк тобу. Азербайжан адабий тили шемахи <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> бакы диалектилеринин негизинде 19‑кылымда калыптанган. Азербайжан тилинин өзүнүн грамматикалык лексикалык белгилери боюнча азыркы түрк, түркмөн, гагауз, б. а., огуз тобундагы тилдерге жакын. Кээ бир фонетикалык өзгөчөлүктөрү боюнча ногой, кумык, өзбек тилдери <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> да жакындашат. Азербайжан тилинде 9 үндүү, 23 үнсүз тыбыш бар. 1929‑жылга чейин араб графикасын колдонгон, ошол жылдан латын, э, ө, ү тамгаларын кошумчалап, 1940‑жылы орус графикасына өткөн. Азыр кайрадан латын графикасын колдонушат. | ||
15:09, 4 Сентябрь (Аяк оона) 2023 -деги абалы
АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ (азери) – Азербайжан Республикасынын мамлекеттик тили; жергиликтүү калктын жана Иран, Ирак, Афганистан, Грузия, Армения, Дагестан жана Орто Азия республикасында жашаган азербайжандардын тили. Түрк тилдеринин түштүк батыш же огуз тобуна кирет. 7–11‑кылымдарда түрк тилдүү уруулардын (огуз, селжук) Азербайжан жерине келиши менен жергиликтүү элдердин мурда колдонгон тилдери сүрүлүп, 11–13‑кылымдарда жергиликтүү элдердин оозеки тили түрк тили болуп, ал азербайжан адабий тили катары калыптана баштаган. Азербайжан тилинде 4 диалектилик топ белгиленет: чыгыш тобу, түштүк тобу,
батыш тобу, түндүк тобу. Азербайжан адабий тили шемахи жана бакы диалектилеринин негизинде 19‑кылымда калыптанган. Азербайжан тилинин өзүнүн грамматикалык лексикалык белгилери боюнча азыркы түрк, түркмөн, гагауз, б. а., огуз тобундагы тилдерге жакын. Кээ бир фонетикалык өзгөчөлүктөрү боюнча ногой, кумык, өзбек тилдери менен да жакындашат. Азербайжан тилинде 9 үндүү, 23 үнсүз тыбыш бар. 1929‑жылга чейин араб графикасын колдонгон, ошол жылдан латын, э, ө, ү тамгаларын кошумчалап, 1940‑жылы орус графикасына өткөн. Азыр кайрадан латын графикасын колдонушат.