Difference between revisions of "БАЗИДИОМИЦЕТТЕР"
м (→top: clean up, replaced: м-н → <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> (4), ж-а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> (2)) |
|||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''БАЗИДИОМИЦЕТТЕР''' б а з и д и я л у у | '''БАЗИДИОМИЦЕТТЕР''' б а з и д и я л у у к о з у к а р ы н д а р (Иasidiomycetes) ‒ ''козу карындар'' классы. Булар көп клеткалуу, мицелийлүү, жогорку түзүлүштүү козу карындар, 30 миӊден ашык түрү белгилүү. Жыныстык жол <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> пайда болгон экзогендик базидиоспора атайын өсүндү ‒ базидияда жайгашат. Базидия эки ядролуу клетканын (дикариондун) өөрчүшүнөн башталып, ''аскомицеттердин'' баштыгынын пайда болушуна окшойт. Базидия дикариоттук гифтин клеткасын бөлүп турган тосмонун капталындагы өсүндүдөн жетилет; дикариондун кош ядросу бөлүнүп, төрт ядро пайда болот. Клетка өзү да бөлүнөт, бир жуп ядро базидиянын энелик клеткасында калыптанат. Андан ары бул ядролор кошулат, диплоиддик ядро редукция жолу <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> бөлүнөт. Клетка чоюлуп, базидияны түзөт. Анын чокусунда өсүндүлөр ‒ стеригмалар пайда болот. Аларда базидиоспоралар жайгашат. Жетилген базидиоспоралар стеригмалар <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> бирге жакын аралыкка тарайт. Алар борпоӊ, тыгыз булалуу, эттүү, кабык, туяк, түтүк, дүмүрчө <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> калпакчалар түрүндө болот. Дененин спора кармаган бөлүгү гимений деп аталат. Алар кеӊири таралган. Көбү өсүмдүк мите Б. катар аралыгы иштетилүүчү өсүмдүктөр сыяктуу айдалып, жер семирткичтер <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> азыктандырылат. Жашыл массасы чанагы саргайып, уругу быша баштаганда жыйналат. Огород Б. негизинен КМШ өлкөлөрүнүн Европа бөлүгүндө өстүрүлүп, тамак-ашка татымал катары кондитер өнөр жайында <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> ликер чыгарууда пайдаланылат.<br> | ||
10:59, 25 Май (Бугу) 2023 -деги абалы
БАЗИДИОМИЦЕТТЕР б а з и д и я л у у к о з у к а р ы н д а р (Иasidiomycetes) ‒ козу карындар классы. Булар көп клеткалуу, мицелийлүү, жогорку түзүлүштүү козу карындар, 30 миӊден ашык түрү белгилүү. Жыныстык жол менен пайда болгон экзогендик базидиоспора атайын өсүндү ‒ базидияда жайгашат. Базидия эки ядролуу клетканын (дикариондун) өөрчүшүнөн башталып, аскомицеттердин баштыгынын пайда болушуна окшойт. Базидия дикариоттук гифтин клеткасын бөлүп турган тосмонун капталындагы өсүндүдөн жетилет; дикариондун кош ядросу бөлүнүп, төрт ядро пайда болот. Клетка өзү да бөлүнөт, бир жуп ядро базидиянын энелик клеткасында калыптанат. Андан ары бул ядролор кошулат, диплоиддик ядро редукция жолу менен бөлүнөт. Клетка чоюлуп, базидияны түзөт. Анын чокусунда өсүндүлөр ‒ стеригмалар пайда болот. Аларда базидиоспоралар жайгашат. Жетилген базидиоспоралар стеригмалар менен бирге жакын аралыкка тарайт. Алар борпоӊ, тыгыз булалуу, эттүү, кабык, туяк, түтүк, дүмүрчө жана калпакчалар түрүндө болот. Дененин спора кармаган бөлүгү гимений деп аталат. Алар кеӊири таралган. Көбү өсүмдүк мите Б. катар аралыгы иштетилүүчү өсүмдүктөр сыяктуу айдалып, жер семирткичтер менен азыктандырылат. Жашыл массасы чанагы саргайып, уругу быша баштаганда жыйналат. Огород Б. негизинен КМШ өлкөлөрүнүн Европа бөлүгүндө өстүрүлүп, тамак-ашка татымал катары кондитер өнөр жайында жана ликер чыгарууда пайдаланылат.