Difference between revisions of "АДЫШЕВА Тенти"
м (→top: clean up, replaced: м‑н → <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span>, ж‑а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> (6)) |
|||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АДЫШЕВА''' Тенти (1920, Ысык‑Көл обл., Тоң р‑ну, Күн Чыгыш айылы – 19. 4. 1984, Фрунзе) – акын, Кыргыз эл акыны (1980). КМУнун филология факультетин бүтүргөн (1955), Кыргызстан ЛKCM Борбордук Комитетинин секретары (1937), Биринчи Май райондук аткаруу комитетинин председатели (1949–51), Республикалык саясий <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> илим‑билим | '''АДЫШЕВА''' Тенти (1920, Ысык‑Көл обл., Тоң р‑ну, Күн Чыгыш айылы – 19. 4. 1984, Фрунзе) – акын, Кыргыз эл акыны (1980). КМУнун филология факультетин бүтүргөн (1955), Кыргызстан ЛKCM Борбордук Комитетинин секретары (1937), Биринчи Май райондук аткаруу комитетинин председатели (1949–51), Республикалык саясий <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> илим‑билим боюнча комитеттин бөлүм башчысы, Авторлордун укугун коргоонун Бүткүл союздук башкармасынын Кыргызстандагы бөлүмүнүн башчысы (1956–76) болуп эмгектенген. Адабият ишине 1947‑жылдан баштап киришкен. Алгачкы жыйнагы «Заманым» 1961‑ж. жарык көргөн. Чыгармаларында акын Ата Мекен, тууган жер, мезгил, өмүр сыяктуу темаларга кайрылып, өз учурундагы коомдук‑саясий турмуш окуяларына үн кошуп турган. Эски <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> жаңы заманды, элдин турмушунда соңку мезгилде болуп жаткан [[File:АДЫШЕВА5.png | thumb|none]] | ||
өзгөрүүлөрдү көбүнчө кыз‑келиндердин тагдырлары аркылуу чагылдырган. Акындын «Жарык дүйнө» (1965), «Таалай» (1972), «Ырлар жана поэмалар» (1979), «Ой толгоо» (1980), «Менин күнүм» (1983) аттуу китептерине, чыгармалар жыйнагынын бир томдугуна (1987) топтолгон ырларынын өзөк идеясы да ушундай. «Өткөн замандан бир элес», «Каптагайдын кызы», «Жаңылдын элеси», «Таалай», «Эстелик» ж. б. поэмалардын дээрлик бардыгы аялдар темасына арналган. Аталган поэмалардын арасынан идеялык мазмуну <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> көркөмдүк касиети жагынан «Жаңылдын элеси» айырмаланып турат. Чыгарма Жаңыл Мырза жөнүндөгү элдик аңыздын негизинде жазылган. «Кылы үзүлгөн комузум» эскермесинде Адышеванын адабиятка <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> көркөм чыгармачылыкка карата көз караштары, кыргыздын алгачкы муундагы акын‑жазуучуларынын, көркөм өнөр кызматкерлеринин <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> илимпоздорунун, | өзгөрүүлөрдү көбүнчө кыз‑келиндердин тагдырлары аркылуу чагылдырган. Акындын «Жарык дүйнө» (1965), «Таалай» (1972), «Ырлар жана поэмалар» (1979), «Ой толгоо» (1980), «Менин күнүм» (1983) аттуу китептерине, чыгармалар жыйнагынын бир томдугуна (1987) топтолгон ырларынын өзөк идеясы да ушундай. «Өткөн замандан бир элес», «Каптагайдын кызы», «Жаңылдын элеси», «Таалай», «Эстелик» ж. б. поэмалардын дээрлик бардыгы аялдар темасына арналган. Аталган поэмалардын арасынан идеялык мазмуну <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> көркөмдүк касиети жагынан «Жаңылдын элеси» айырмаланып турат. Чыгарма Жаңыл Мырза жөнүндөгү элдик аңыздын негизинде жазылган. «Кылы үзүлгөн комузум» эскермесинде Адышеванын адабиятка <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> көркөм чыгармачылыкка карата көз караштары, кыргыздын алгачкы муундагы акын‑жазуучуларынын, көркөм өнөр кызматкерлеринин <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> илимпоздорунун, 1930–60-жылдагы интеллектуалдык маданий турмушунун калыптануу мезгили жөнүндө баяндалат. «Ардак Белгиси» ордени <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> бир нече медалдар <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> сыйланган. | ||
10:00, 25 Январь (Үчтүн айы) 2023 -деги абалы
АДЫШЕВА Тенти (1920, Ысык‑Көл обл., Тоң р‑ну, Күн Чыгыш айылы – 19. 4. 1984, Фрунзе) – акын, Кыргыз эл акыны (1980). КМУнун филология факультетин бүтүргөн (1955), Кыргызстан ЛKCM Борбордук Комитетинин секретары (1937), Биринчи Май райондук аткаруу комитетинин председатели (1949–51), Республикалык саясий жана илим‑билим боюнча комитеттин бөлүм башчысы, Авторлордун укугун коргоонун Бүткүл союздук башкармасынын Кыргызстандагы бөлүмүнүн башчысы (1956–76) болуп эмгектенген. Адабият ишине 1947‑жылдан баштап киришкен. Алгачкы жыйнагы «Заманым» 1961‑ж. жарык көргөн. Чыгармаларында акын Ата Мекен, тууган жер, мезгил, өмүр сыяктуу темаларга кайрылып, өз учурундагы коомдук‑саясий турмуш окуяларына үн кошуп турган. Эски жана жаңы заманды, элдин турмушунда соңку мезгилде болуп жаткан
өзгөрүүлөрдү көбүнчө кыз‑келиндердин тагдырлары аркылуу чагылдырган. Акындын «Жарык дүйнө» (1965), «Таалай» (1972), «Ырлар жана поэмалар» (1979), «Ой толгоо» (1980), «Менин күнүм» (1983) аттуу китептерине, чыгармалар жыйнагынын бир томдугуна (1987) топтолгон ырларынын өзөк идеясы да ушундай. «Өткөн замандан бир элес», «Каптагайдын кызы», «Жаңылдын элеси», «Таалай», «Эстелик» ж. б. поэмалардын дээрлик бардыгы аялдар темасына арналган. Аталган поэмалардын арасынан идеялык мазмуну жана көркөмдүк касиети жагынан «Жаңылдын элеси» айырмаланып турат. Чыгарма Жаңыл Мырза жөнүндөгү элдик аңыздын негизинде жазылган. «Кылы үзүлгөн комузум» эскермесинде Адышеванын адабиятка жана көркөм чыгармачылыкка карата көз караштары, кыргыздын алгачкы муундагы акын‑жазуучуларынын, көркөм өнөр кызматкерлеринин жана илимпоздорунун, 1930–60-жылдагы интеллектуалдык маданий турмушунун калыптануу мезгили жөнүндө баяндалат. «Ардак Белгиси» ордени жана бир нече медалдар менен сыйланган.