Difference between revisions of "АМЕРИЦИЙ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: clean up, replaced: м-н → <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> (5), ж-а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span>)
1 -сап: 1 -сап:
'''АМЕРИЦИЙ''' (лат. Americium), Am – жасалма  жол м-н алынган радиоактивдүү элемент. Ат. н. 95, ат. м. 237-246, бир нече изотоптору белгилүү, туруктуу изотобунун ат. м. 243. А-ди 1945-ж. америкалык илимпоздор Г. Сиборг, Р. Джеймс,Л. Морган ж-а Гиорсо '''Am241''' изотобу түрүндө плутонийди нейтрон бөлүкчөлөрү м-н нурлантуудан алып, өз өлкөсүнүн атынан «А» деп аташкан. Аm – күмүш сымал ак түстөгү жумшак металл, салыштырмалуу тыгыздыгы 13,6 ''г/см3.'' Таза металл түрүндөгү А. 850°Сде жумшара баштап, 1200°Сде толук эрүүсү байкалбагандыктан, б. эрүү темп-расынын так мааниси белгисиз. А. Зтөн  6га чейин өзгөрмөлүү валенттүүлүккө ээ. Көпчүлүк бирикмелеринде валенттүүлүгү Зкө барабар. Аm. радиусу 1,82 А, үч валенттүү абалындагы  ионунун радиусу 1,00 А. Бардык эле ''актиноиддер'' сыяктуу ал газ абалындагы суутек м-н өз ара аракеттенишип, гидридди пайда кылат. Кычкылтек м-н реакцияга кирип, бир нече оксиддерди АmО, Аm<sub>2</sub>0<sub>3</sub>, Аm0<sub>2</sub> берет. Ал эми галогендер м-н үч валенттүү А-дин галогендүү бирикмелерин – AmF<sub>3</sub>,AmCl<sub>3</sub>, AmBr<sub>3</sub> пайда кылат.<br>
'''АМЕРИЦИЙ''' (лат. Americium), Am – жасалма  жол <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> алынган радиоактивдүү элемент. Ат. н. 95, ат. м. 237-246, бир нече изотоптору белгилүү, туруктуу изотобунун ат. м. 243. А-ди 1945-ж. америкалык илимпоздор Г. Сиборг, Р. Джеймс,Л. Морган <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Гиорсо '''Am241''' изотобу түрүндө плутонийди нейтрон бөлүкчөлөрү <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> нурлантуудан алып, өз өлкөсүнүн атынан «А» деп аташкан. Аm – күмүш сымал ак түстөгү жумшак металл, салыштырмалуу тыгыздыгы 13,6 ''г/см3.'' Таза металл түрүндөгү А. 850°Сде жумшара баштап, 1200°Сде толук эрүүсү байкалбагандыктан, б. эрүү темп-расынын так мааниси белгисиз. А. Зтөн  6га чейин өзгөрмөлүү валенттүүлүккө ээ. Көпчүлүк бирикмелеринде валенттүүлүгү Зкө барабар. Аm. радиусу 1,82 А, үч валенттүү абалындагы  ионунун радиусу 1,00 А. Бардык эле ''актиноиддер'' сыяктуу ал газ абалындагы суутек <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> өз ара аракеттенишип, гидридди пайда кылат. Кычкылтек <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> реакцияга кирип, бир нече оксиддерди АmО, Аm<sub>2</sub>0<sub>3</sub>, Аm0<sub>2</sub> берет. Ал эми галогендер <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> үч валенттүү А-дин галогендүү бирикмелерин – AmF<sub>3</sub>,AmCl<sub>3</sub>, AmBr<sub>3</sub> пайда кылат.<br>

16:44, 5 Декабрь (Бештин айы) 2022 -деги абалы

АМЕРИЦИЙ (лат. Americium), Am – жасалма жол менен алынган радиоактивдүү элемент. Ат. н. 95, ат. м. 237-246, бир нече изотоптору белгилүү, туруктуу изотобунун ат. м. 243. А-ди 1945-ж. америкалык илимпоздор Г. Сиборг, Р. Джеймс,Л. Морган жана Гиорсо Am241 изотобу түрүндө плутонийди нейтрон бөлүкчөлөрү менен нурлантуудан алып, өз өлкөсүнүн атынан «А» деп аташкан. Аm – күмүш сымал ак түстөгү жумшак металл, салыштырмалуу тыгыздыгы 13,6 г/см3. Таза металл түрүндөгү А. 850°Сде жумшара баштап, 1200°Сде толук эрүүсү байкалбагандыктан, б. эрүү темп-расынын так мааниси белгисиз. А. Зтөн 6га чейин өзгөрмөлүү валенттүүлүккө ээ. Көпчүлүк бирикмелеринде валенттүүлүгү Зкө барабар. Аm. радиусу 1,82 А, үч валенттүү абалындагы ионунун радиусу 1,00 А. Бардык эле актиноиддер сыяктуу ал газ абалындагы суутек менен өз ара аракеттенишип, гидридди пайда кылат. Кычкылтек менен реакцияга кирип, бир нече оксиддерди АmО, Аm203, Аm02 берет. Ал эми галогендер менен үч валенттүү А-дин галогендүү бирикмелерин – AmF3,AmCl3, AmBr3 пайда кылат.