Difference between revisions of "АМУР"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (1 версия)
1 -сап: 1 -сап:
  (тунгус-манжур тилдеринде ''амар'' – дарыя чаты; монголчо Хара-Мурэн – «кара
  '''АМУР''' (тунгус-манжур тилдеринде ''амар'' – дарыя чаты; монголчо Хара-Мурэн – «кара дарыя»; кытайча Хэйлунцзян – «кара ажыдаар дарыясы») – Чыгыш Азиядагы дарыя.Шилка ж-а Аргунь д-нын кошулушунан пайда болот. Охот деңизинин Амур лиманына куят.
дарыя»; кытайча Хэйлунцзян – «кара
Уз. 2824 ''км'' (Аргундун башатынан 4444 ''км'' 0,
ажыдаар дарыясы») – Чыгыш Азиядагы дарыя.
алабынын аянты 1856 миң ''км<sup>2</sup>,'' анын көбү Россияда. Жогор жагы негизинен кууш, Зея д-нын
Шилка ж-а Аргунь д-нын кошулушунан пайда
чатынан тартып кенен өрөөн аркылуу агат.
болот. Охот деңизинин Амур лиманына куят.
Кичи Хинган тоолору аркылуу акканда өрөөнү
Уз. 2824 ''км'' (Аргундун башатынан 4444 ''км'' 0,
кууштап, төмөнкү агымында кайтадан кеңеет;
алабынын аянты 1856 миң ''км<sup>2</sup>,'' анын көбү Россияда. Жогор жагы негизинен кууш, Зея д-нын
мында А. салааларга бөлүнүп агат. Негизги
чатынан тартып кенен өрөөн аркылуу агат.
куймалары: Зея, Бурея, Амгунь (сол), Сунгари,
Кичи Хинган тоолору аркылуу акканда өрөөнү
Уссури (оң). Орт. чыгымы 10800 ''м<sup>3</sup>/сек,'' эң көп
кууштап, төмөнкү агымында кайтадан кеңеет;
чыгымы Хабаровск ш. тушта 40 000 ''м<sup>3</sup>/сек''
мында А. салааларга бөлүнүп агат. Негизги
(жайында кирет), эң аз чыгымы 345 ''м<sup>3</sup>/сек.'' Суунун жазгы киришине кар суулары анча таасир
куймалары: Зея, Бурея, Амгунь (сол), Сунгари,
кылбайт (кышкысын кар аз болгондуктан). Жазында ташкындайт. А-дан 1 суткада 41 миң ''т''
Уссури (оң). Орт. чыгымы 10800 ''м<sup>3</sup>/сек,'' эң көп
агынды агып өтөт. Жогорку агымы ноябрдын
чыгымы Хабаровск ш. тушта 40 000 ''м/сек''
башталышынан майдын башталышына чейин,
(жайында кирет), эң аз чыгымы 345 ''м3/сек.'' Суунун жазгы киришине кар суулары анча таасир
төмөн жатып ноябрдын аягынан апрелдин аягына чейин тоңот. Балык (кета, горбуша, калуга
кылбайт (кышкысын кар аз болгондуктан). Жазында ташкындайт. А-дан 1 суткада 41 миң ''т''
ж. б.) кармалат, А. – Ы. Чыгыштын маанилүү
агынды агып өтөт. Жогорку агымы ноябрдын
суу жолу (бардык жеринде кеме жүрөт). Боюнда Благовещенск, Хабаровск, Амурск, Комсомольск-на-Амуре, Николаевск-на-Амуре (Россия), Айхой (Хэйхэ; Кытай) ш. жайгашкан.
башталышынан майдын башталышына чейин,
төмөн жаты ноябрдын аягынан апрелдин аягына чейин тоңот. Балык (кета, горбуша, калуга
ж. б.) кармалат, А. – Ы. Чыгыштын маанилүү
суу жолу (бардык жеринде кеме жүрөт). Боюнда Благовещенск, Хабаровск, Амурск, Комсомольск-на-Амуре, Николаевск-на-Амуре (Россия), Айхой (Хэйхэ; Кытай) ш. жайгашкан.
 

16:48, 20 -октябрь (Тогуздун айы) 2022 -деги абалы

АМУР (тунгус-манжур тилдеринде амар – дарыя чаты; монголчо Хара-Мурэн – «кара дарыя»; кытайча Хэйлунцзян – «кара ажыдаар дарыясы») – Чыгыш Азиядагы дарыя.Шилка ж-а Аргунь д-нын кошулушунан пайда болот. Охот деңизинин Амур лиманына куят.
Уз. 2824 км (Аргундун башатынан 4444 км 0,
алабынын аянты 1856 миң км2, анын көбү Россияда. Жогор жагы негизинен кууш, Зея д-нын
чатынан тартып кенен өрөөн аркылуу агат.
Кичи Хинган тоолору аркылуу акканда өрөөнү
кууштап, төмөнкү агымында кайтадан кеңеет;
мында А. салааларга бөлүнүп агат. Негизги
куймалары: Зея, Бурея, Амгунь (сол), Сунгари,
Уссури (оң). Орт. чыгымы 10800 м3/сек, эң көп
чыгымы Хабаровск ш. тушта 40 000 м3/сек
(жайында кирет), эң аз чыгымы 345 м3/сек. Суунун жазгы киришине кар суулары анча таасир
кылбайт (кышкысын кар аз болгондуктан). Жазында ташкындайт. А-дан 1 суткада 41 миң т
агынды агып өтөт. Жогорку агымы ноябрдын
башталышынан майдын башталышына чейин,
төмөн жатып ноябрдын аягынан апрелдин аягына чейин тоңот. Балык (кета, горбуша, калуга
ж. б.) кармалат, А. – Ы. Чыгыштын маанилүү
суу жолу (бардык жеринде кеме жүрөт). Боюнда Благовещенск, Хабаровск, Амурск, Комсомольск-на-Амуре, Николаевск-на-Амуре (Россия), Айхой (Хэйхэ; Кытай) ш. жайгашкан.