Difference between revisions of "АВИАЦИЯ КЫЙМЫЛДАТКЫЧЫ"
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АВИАЦИЯ КЫЙМЫЛДАТКЫЧЫ'''– учуучу аппараттарды (самолёт, вертолёт, канаттуу ракета, дирижабль ж. б.) кыймылга келтирүүчү жылуулук кыймылдаткычы. ''А. Ф. Можайскийдин ''самолётуна орнотулган (1885) буу кыймылдаткычы алгачкы | '''АВИАЦИЯ КЫЙМЫЛДАТКЫЧЫ''' – учуучу аппараттарды (самолёт, вертолёт, канаттуу ракета, дирижабль ж. б.) кыймылга келтирүүчү жылуулук кыймылдаткычы. ''А. Ф. Можайскийдин ''самолётуна орнотулган (1885) буу кыймылдаткычы алгачкы авиация кыймылдаткычы болгон. Иштөөсүнө карата ичинен күймө бышкектүү (поршендүү) кыймыл-[[File:АВИАЦИЯ КЫЙМЫЛДАТКЫЧЫ84.png | thumb|Турбореактивдүү авиациялык кыймылдаткыч (жал пы көрүнушу <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> схемасы): 1 - киргизгич түзүлмө; 2 - компрессор; 3 - кыймылдаткычтын тулкусу; 4 күйүү камерасы; 5 - сопло аппараты; 6 - бара (тур бина); 7 - реактивдүү сопло.]] | ||
даткыч, аба-реактивдүү кыймылдаткыч <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> реактивдүү самолёт кыймылдаткычы деген 3 негизги класска бөлүнөт. Авиация кыймылдаткычына коюлуучу негизги талаптар: керектүү тартуу (тяга) же кубаттуулук кезинде массасынын <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> өлчөмүнүн кичине болушу, ишенимдүүлүгүнүн, жумуш ресурсунун <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> отундун үнөмдүүлүгүнүн жогорулугу; экологиялык параметрлеринин (чуу, атмосферагага зыяндуу заттардын бөлүнүшү) учурдагы нормаларга шайкештиги. Авиация кыймылдаткычы кийинчерээк бүт өлкөдө ичинен күймө бышкектүү кыймылдаткычтын негизинде жасала баштайт. Авиация кыймылдаткычы бурама сайлуу реактивдүү <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> айкалышкан турбобуралгылуу болуп бөлүнөт. Тартуу күчү ''реактивдүү кыймылдаткычта'' күйүүчү газдын чоң ылдамдыкта соплодон агып чыгышынан, буралгылуу кыймылдаткычта буралгынын айлануусунан, айкалыш кан турбовинттүү кыймылдаткычта ''аба буралгысынын'' айланышынан <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> күйүүчү заттардын агымынан пайда болот. Бышкектүү | даткыч, аба-реактивдүү кыймылдаткыч <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> реактивдүү самолёт кыймылдаткычы деген 3 негизги класска бөлүнөт. Авиация кыймылдаткычына коюлуучу негизги талаптар: керектүү тартуу (тяга) же кубаттуулук кезинде массасынын <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> өлчөмүнүн кичине болушу, ишенимдүүлүгүнүн, жумуш ресурсунун <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> отундун үнөмдүүлүгүнүн жогорулугу; экологиялык параметрлеринин (чуу, атмосферагага зыяндуу заттардын бөлүнүшү) учурдагы нормаларга шайкештиги. Авиация кыймылдаткычы кийинчерээк бүт өлкөдө ичинен күймө бышкектүү кыймылдаткычтын негизинде жасала баштайт. Авиация кыймылдаткычы бурама сайлуу реактивдүү <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> айкалышкан турбобуралгылуу болуп бөлүнөт. Тартуу күчү ''реактивдүү кыймылдаткычта'' күйүүчү газдын чоң ылдамдыкта соплодон агып чыгышынан, буралгылуу кыймылдаткычта буралгынын айлануусунан, айкалыш кан турбовинттүү кыймылдаткычта ''аба буралгысынын'' айланышынан <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> күйүүчү заттардын агымынан пайда болот. Бышкектүү авиация кыймылдаткычы учуу ылдамдыгы 200-500 ''км/с'' вертолёттордо, турбо буралгылуу авиация кыймылдаткычы ылдамдыгы 500-800 ''км/с'' болгон самолёттордо колдонулат. Улуу Ата Мекендик согуштан кийинки турбореактивдүү авиация кыймылдаткычынын ылдамдыгы 960 ''км/ска.'' жеткирилген. 1965-67-жылдарда турбореактивдүү <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> турбобуралгылуу авиация кыймылдаткычтарынын негизинде эки контурлуу турбо реактивдүү кыймылдаткычтар пайда болгон. Алар үн ылдамдыгына жакын <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> андан жогорку ылдамдыкта учуучу самолёттордо колдонулат.<br> | ||
11:15, 1 Декабрь (Бештин айы) 2023 -деги абалы
АВИАЦИЯ КЫЙМЫЛДАТКЫЧЫ – учуучу аппараттарды (самолёт, вертолёт, канаттуу ракета, дирижабль ж. б.) кыймылга келтирүүчү жылуулук кыймылдаткычы. А. Ф. Можайскийдин самолётуна орнотулган (1885) буу кыймылдаткычы алгачкы авиация кыймылдаткычы болгон. Иштөөсүнө карата ичинен күймө бышкектүү (поршендүү) кыймыл-
даткыч, аба-реактивдүү кыймылдаткыч жана реактивдүү самолёт кыймылдаткычы деген 3 негизги класска бөлүнөт. Авиация кыймылдаткычына коюлуучу негизги талаптар: керектүү тартуу (тяга) же кубаттуулук кезинде массасынын жана өлчөмүнүн кичине болушу, ишенимдүүлүгүнүн, жумуш ресурсунун жана отундун үнөмдүүлүгүнүн жогорулугу; экологиялык параметрлеринин (чуу, атмосферагага зыяндуу заттардын бөлүнүшү) учурдагы нормаларга шайкештиги. Авиация кыймылдаткычы кийинчерээк бүт өлкөдө ичинен күймө бышкектүү кыймылдаткычтын негизинде жасала баштайт. Авиация кыймылдаткычы бурама сайлуу реактивдүү жана айкалышкан турбобуралгылуу болуп бөлүнөт. Тартуу күчү реактивдүү кыймылдаткычта күйүүчү газдын чоң ылдамдыкта соплодон агып чыгышынан, буралгылуу кыймылдаткычта буралгынын айлануусунан, айкалыш кан турбовинттүү кыймылдаткычта аба буралгысынын айланышынан жана күйүүчү заттардын агымынан пайда болот. Бышкектүү авиация кыймылдаткычы учуу ылдамдыгы 200-500 км/с вертолёттордо, турбо буралгылуу авиация кыймылдаткычы ылдамдыгы 500-800 км/с болгон самолёттордо колдонулат. Улуу Ата Мекендик согуштан кийинки турбореактивдүү авиация кыймылдаткычынын ылдамдыгы 960 км/ска. жеткирилген. 1965-67-жылдарда турбореактивдүү жана турбобуралгылуу авиация кыймылдаткычтарынын негизинде эки контурлуу турбо реактивдүү кыймылдаткычтар пайда болгон. Алар үн ылдамдыгына жакын жана андан жогорку ылдамдыкта учуучу самолёттордо колдонулат.