Difference between revisions of "АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
1 -сап: 1 -сап:
'''АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ''' (азери) – Азербайжан Республикасынын мамлекеттик тили; жергиликтүү калктын <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> Иран, Ирак, Афганистан, Грузия, Армения, Дагестан <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> Орто Азия республикасында жашаган азербайжандар­дын тили. Түрк тилдеринин түштүк батыш же огуз тобуна кирет. 7–11&#8209;кылымдарда түрк тилдүү уруулар­дын (огуз, селжук) Азербайжан жерине кели­ши <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> жергиликтүү элдердин мурда колдонгон тилде­ри сүрүлүп, 11–13&#8209;кылымдарда жергиликтүү элдердин оозеки тили түрк тили болуп, ал азербайжан адабий тили катары калыптана баштаган. Азербайжан тилинде 4 диалек­тилик топ белгиленет: чыгыш тобу, түштүк тобу,[[File:АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ27.png | thumb|none]]
'''АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ''' (азери) – Азербайжан Республикасынын мамлекеттик тили; жергиликтүү калктын <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> Иран, Ирак, Афганистан, Грузия, Армения, Дагестан <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> Орто Азия республикасында жашаган азербайжандар­дын тили. Түрк тилдеринин түштүк батыш же огуз тобуна кирет. 7–11&#8209;кылымдарда түрк тилдүү уруулар­дын (огуз, селжук) Азербайжан жерине кели­ши <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> жергиликтүү элдердин мурда колдонгон тилде­ри сүрүлүп, 11–13&#8209;кылымдарда жергиликтүү элдердин оозеки тили түрк тили болуп, ал азербайжан адабий тили катары калыптана баштаган. Азербайжан тилинде 4 диалек­тилик топ белгиленет: чыгыш тобу, түштүк тобу,[[File:АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ27.png | thumb|none]]
батыш тобу, түндүк тобу. Азербайжан адабий тили шемахи <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> бакы диалектилеринин неги­зинде 19&#8209;кылымда калыптанган. Азербайжан тилинин өзүнүн грам­матикалык лексикалык белгилери боюнча азыркы түрк, түркмөн, гагауз, б. а., огуз тобундагы тилдерге жакын. Кээ бир фонетикалык өзгөчөлүктөрү боюнча ногой, кумык, өзбек тилдери <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> да жа­кындашат. Азербайжан тилинде 9 үндүү, 23 үнсүз тыбыш бар. 1929&#8209;ж. чейин араб графикасын колдонгон, ошол жылдан латын, э, ө, ү тамгаларын кошумчалап, 1940&#8209;ж. орус графикасына өткөн. Азыр кайрадан латын графикасын колдонушат.
батыш тобу, түндүк тобу. Азербайжан адабий тили шемахи <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> бакы диалектилеринин неги­зинде 19&#8209;кылымда калыптанган. Азербайжан тилинин өзүнүн грам­матикалык лексикалык белгилери боюнча азыркы түрк, түркмөн, гагауз, б. а., огуз тобундагы тилдерге жакын. Кээ бир фонетикалык өзгөчөлүктөрү боюнча ногой, кумык, өзбек тилдери <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> да жа­кындашат. Азербайжан тилинде 9 үндүү, 23 үнсүз тыбыш бар. 1929&#8209;жылга чейин араб графикасын колдонгон, ошол жылдан латын, э, ө, ү тамгаларын кошумчалап, 1940&#8209;жылы  орус графикасына өткөн. Азыр кайрадан латын графикасын колдонушат.

15:09, 4 Сентябрь (Аяк оона) 2023 -деги абалы

АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ (азери) – Азербайжан Республикасынын мамлекеттик тили; жергиликтүү калктын жана Иран, Ирак, Афганистан, Грузия, Армения, Дагестан жана Орто Азия республикасында жашаган азербайжандар­дын тили. Түрк тилдеринин түштүк батыш же огуз тобуна кирет. 7–11‑кылымдарда түрк тилдүү уруулар­дын (огуз, селжук) Азербайжан жерине кели­ши менен жергиликтүү элдердин мурда колдонгон тилде­ри сүрүлүп, 11–13‑кылымдарда жергиликтүү элдердин оозеки тили түрк тили болуп, ал азербайжан адабий тили катары калыптана баштаган. Азербайжан тилинде 4 диалек­тилик топ белгиленет: чыгыш тобу, түштүк тобу,

АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ27.png

батыш тобу, түндүк тобу. Азербайжан адабий тили шемахи жана бакы диалектилеринин неги­зинде 19‑кылымда калыптанган. Азербайжан тилинин өзүнүн грам­матикалык лексикалык белгилери боюнча азыркы түрк, түркмөн, гагауз, б. а., огуз тобундагы тилдерге жакын. Кээ бир фонетикалык өзгөчөлүктөрү боюнча ногой, кумык, өзбек тилдери менен да жа­кындашат. Азербайжан тилинде 9 үндүү, 23 үнсүз тыбыш бар. 1929‑жылга чейин араб графикасын колдонгон, ошол жылдан латын, э, ө, ү тамгаларын кошумчалап, 1940‑жылы орус графикасына өткөн. Азыр кайрадан латын графикасын колдонушат.