Difference between revisions of "АБИССАЛЬ ЧӨКМӨЛӨРҮ"
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АБИССАЛЬ ЧӨКМӨЛӨРҮ''' – деңиз <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> океандын 3 ''км''ден төмөнкү тереңдигинде топтолуучу суу астындагы чөкмөлөр. Алар дүйнөлүк океандын түбүнүн 85%ке жакын аянтын ээлеп жатат. | '''АБИССАЛЬ ЧӨКМӨЛӨРҮ''' – деңиз <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> океандын 3 ''км''ден төмөнкү тереңдигинде топтолуучу суу астындагы чөкмөлөр. Алар дүйнөлүк океандын түбүнүн 85%ке жакын аянтын ээлеп жатат. Абиссаль чөкмөлөрү планктон организмдеринин скелет калдыктарынан, шамал учуруп <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> деңиз агымдары <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> келген минералдык майда заттардан, суу алдындагы тоо тектердин талкаланышынан пайда болгон бүртүкчөлөрдөн, тереңдиктеги химиялык чөгүндүлөрдөн <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> жанар тоо бүркүндүлөрү <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> космос чаңдарынан турат. Чөгүү процесси өтө жай жүргөндүктөн, 100 жылда орто эсеп <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> 0,5–2 ''мм'' гана калыңдыктагы чөкмө пайда болот. Курамы 20–98% органикалык калдыктардан турган аки таштуу <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> кремнийлүү тунма ылайлардан түзүлсө – органогендик, ал эми скелеттер өтө аз кездешип, негизинен кызыл чоподон турса полигендик деп аталат. Кызыл чоподо темир марганец конкрециялары кездешет, к. ''Деңиз чөкмөлөру''.<br> | ||
Ад.: ''Лисицын А.П.'' Процессы океанской седи ментации: Литология и геохимия. М., 1978. ''Кеннет ''Дж. П. Морская геология: В 2 т. М., 1987. | Ад.: ''Лисицын А.П.'' Процессы океанской седи ментации: Литология и геохимия. М., 1978. ''Кеннет ''Дж. П. Морская геология: В 2 т. М., 1987. | ||
12:08, 26 Июль (Теке) 2023 -деги абалы
АБИССАЛЬ ЧӨКМӨЛӨРҮ – деңиз менен океандын 3 кмден төмөнкү тереңдигинде топтолуучу суу астындагы чөкмөлөр. Алар дүйнөлүк океандын түбүнүн 85%ке жакын аянтын ээлеп жатат. Абиссаль чөкмөлөрү планктон организмдеринин скелет калдыктарынан, шамал учуруп жана деңиз агымдары менен келген минералдык майда заттардан, суу алдындагы тоо тектердин талкаланышынан пайда болгон бүртүкчөлөрдөн, тереңдиктеги химиялык чөгүндүлөрдөн жана жанар тоо бүркүндүлөрү менен космос чаңдарынан турат. Чөгүү процесси өтө жай жүргөндүктөн, 100 жылда орто эсеп менен 0,5–2 мм гана калыңдыктагы чөкмө пайда болот. Курамы 20–98% органикалык калдыктардан турган аки таштуу жана кремнийлүү тунма ылайлардан түзүлсө – органогендик, ал эми скелеттер өтө аз кездешип, негизинен кызыл чоподон турса полигендик деп аталат. Кызыл чоподо темир марганец конкрециялары кездешет, к. Деңиз чөкмөлөру.
Ад.: Лисицын А.П. Процессы океанской седи ментации: Литология и геохимия. М., 1978. Кеннет Дж. П. Морская геология: В 2 т. М., 1987.