Difference between revisions of "АММОНИЙ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: clean up, replaced: м-н → <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span>, ж-а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> (2))
1 -сап: 1 -сап:
'''АММОНИЙ,''' NH<sub>4</sub><sup>+</sup> – азот <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> суутек атомдорунан турган ион. Эркин абалында жолукпайт, бөлүүгө аракет кылганда эле аммиак <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> суутекке ажырайт. Ал бирикмелеринде бир валенттүү металлдардын касиетине ээ. Эл чарбасында  кеңири колдонулуучу туздары – (NH<sub>4</sub>)<sub>2</sub>C0<sub>3</sub>, NH<sub>4</sub>N0<sub>3</sub>, (NH<sub>4</sub>)<sub>2</sub>S0<sub>4</sub>, (NH<sub>4</sub>)<sub>2</sub>S<sub>2</sub>0<sub>8</sub>. А. хлориди NH<sub>4</sub>C1 нашатырь деп аталып, медицинада көп  колдонулат. Ал эми А. нитраты, сульфаты <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span>  фосфаттары а. ч-да жер семирткич катары кеңири пайдаланылат. А. туздарынын көпчүлүгү  сууда жакшы эрүүчү кристаллдар; ысытканда  NH<sub>3</sub> бөлүнүп чыгып, оңой ажырайт.
'''АММОНИЙ,''' NH<sub>4</sub><sup>+</sup> – азот <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> суутек атомдорунан турган ион. Эркин абалында жолукпайт, бөлүүгө аракет кылганда эле аммиак <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> суутекке ажырайт. Ал бирикмелеринде бир валенттүү металлдардын касиетине ээ. Эл чарбасында  кеңири колдонулуучу туздары – (NH<sub>4</sub>)<sub>2</sub>C0<sub>3</sub>, NH<sub>4</sub>N0<sub>3</sub>, (NH<sub>4</sub>)<sub>2</sub>S0<sub>4</sub>, (NH<sub>4</sub>)<sub>2</sub>S<sub>2</sub>0<sub>8</sub>. Аммоний хлориди NH<sub>4</sub>C1 нашатырь деп аталып, медицинада көп  колдонулат. Ал эми Аммоний нитраты, сульфаты <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span>  фосфаттары айыл чарбасында жер семирткич катары кеңири пайдаланылат. Аммоний туздарынын көпчүлүгү  сууда жакшы эрүүчү кристаллдар; ысытканда  NH<sub>3</sub> бөлүнүп чыгып, оңой ажырайт.

11:45, 31 -октябрь (Тогуздун айы) 2023 -деги абалы

АММОНИЙ, NH4+ – азот менен суутек атомдорунан турган ион. Эркин абалында жолукпайт, бөлүүгө аракет кылганда эле аммиак жана суутекке ажырайт. Ал бирикмелеринде бир валенттүү металлдардын касиетине ээ. Эл чарбасында кеңири колдонулуучу туздары – (NH4)2C03, NH4N03, (NH4)2S04, (NH4)2S208. Аммоний хлориди NH4C1 нашатырь деп аталып, медицинада көп колдонулат. Ал эми Аммоний нитраты, сульфаты жана фосфаттары айыл чарбасында жер семирткич катары кеңири пайдаланылат. Аммоний туздарынын көпчүлүгү сууда жакшы эрүүчү кристаллдар; ысытканда NH3 бөлүнүп чыгып, оңой ажырайт.