Difference between revisions of "АЙЫЛ ЧАРБА ЖЕРЛЕРИ"
м (→top: clean up, replaced: м‑н → <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> (3), ж‑а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> (7)) |
|||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АЙЫЛ ЧАРБА ЖЕРЛЕРИ''' – КРдин жер фонду­суна кирүүчү, | '''АЙЫЛ ЧАРБА ЖЕРЛЕРИ''' – КРдин жер фонду­суна кирүүчү, айыл чарба муктаждыктары ж. б. мак­саттар үчүн бөлүнгөн жер участкалары. Айыл чарба. жеринин укуктук абалы КРдин Конституциясы, ''Жер кодекси'' ж. б. нормативдик укуктук акты­лар <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> жөнгө салынат. Бул багыттагы жерлер азык‑түлүк өндүрүү үчүн пайдаланылуучу айдоо аянттары, көп жылдык өсүмдүктөр өстүрүлгөн жерлер, шалбаалар, чабындылар, жайыттар <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> өндүрүштү уюштурууга, жүргүзүүгө зарыл түрдүү курулуштарды, коомдук, турак жай има­раттарын курууга керектелүүчү аянттар болуп бөлүнөт. Мындай жерлер мамлекеттик <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> КРдин жа­рандарынын менчигинде боло алат. Чет өлкөлүк юридикалык жактар <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> жарандар, ошондой эле жаранды­гы жоктор жерди мөөнөттүү пайдалануу укугу­на ээ. Жайыттар мамлекеттин менчигинде гана болгондуктан, жер пайдалануучуларга мөө­нөттүү пайдаланууга берилет. Айыл чарба багытында­гы жерлер башка максаттар үчүн пайдаланыл­байт. КРдин мыйзамдарында каралгандан сырт­кары айдоо аянттардын, жүзүмзар, мөмө бак­тар ж. б. жерлердин аянтын азайтууга жол бе­рилбейт. Айыл чарба жерлерин айыл жергесинде эки жыл­дан кем жашабаган <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> он сегиз жашка чык­кан КРдин жарандары гана сатып алууга акы­сы бар. Айыл чарба багытындагы жерлерди банктар <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> атайын финансы‑кредиттик мекемелер гана күрөөгө (залог) алат. Жер ээлери <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> пайдала­нуучулар жергиликтүү шарттарды эске алуу <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> илим­дин, алдыңкы тажрыйбанын жетишкендикте­ринин негизинде жерди туура, сарамжал пай­далануу, кыртыштын асылдуулугун жогорула­тууга <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> эрозия болушуна, шорго же сазга ай­ланып кетишине, кум басышына, отоо чөптөр <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> зыянкечтерге каршы күрөшүүгө милдеттүү.<br> | ||
''Б. Рысмендеев.''<br> | ''Б. Рысмендеев.''<br> | ||
15:54, 7 Сентябрь (Аяк оона) 2023 -деги абалы
АЙЫЛ ЧАРБА ЖЕРЛЕРИ – КРдин жер фондусуна кирүүчү, айыл чарба муктаждыктары ж. б. максаттар үчүн бөлүнгөн жер участкалары. Айыл чарба. жеринин укуктук абалы КРдин Конституциясы, Жер кодекси ж. б. нормативдик укуктук актылар менен жөнгө салынат. Бул багыттагы жерлер азык‑түлүк өндүрүү үчүн пайдаланылуучу айдоо аянттары, көп жылдык өсүмдүктөр өстүрүлгөн жерлер, шалбаалар, чабындылар, жайыттар жана өндүрүштү уюштурууга, жүргүзүүгө зарыл түрдүү курулуштарды, коомдук, турак жай имараттарын курууга керектелүүчү аянттар болуп бөлүнөт. Мындай жерлер мамлекеттик жана КРдин жарандарынын менчигинде боло алат. Чет өлкөлүк юридикалык жактар жана жарандар, ошондой эле жарандыгы жоктор жерди мөөнөттүү пайдалануу укугуна ээ. Жайыттар мамлекеттин менчигинде гана болгондуктан, жер пайдалануучуларга мөөнөттүү пайдаланууга берилет. Айыл чарба багытындагы жерлер башка максаттар үчүн пайдаланылбайт. КРдин мыйзамдарында каралгандан сырткары айдоо аянттардын, жүзүмзар, мөмө бактар ж. б. жерлердин аянтын азайтууга жол берилбейт. Айыл чарба жерлерин айыл жергесинде эки жылдан кем жашабаган жана он сегиз жашка чыккан КРдин жарандары гана сатып алууга акысы бар. Айыл чарба багытындагы жерлерди банктар жана атайын финансы‑кредиттик мекемелер гана күрөөгө (залог) алат. Жер ээлери жана пайдалануучулар жергиликтүү шарттарды эске алуу менен илимдин, алдыңкы тажрыйбанын жетишкендиктеринин негизинде жерди туура, сарамжал пайдалануу, кыртыштын асылдуулугун жогорулатууга жана эрозия болушуна, шорго же сазга айланып кетишине, кум басышына, отоо чөптөр менен зыянкечтерге каршы күрөшүүгө милдеттүү.
Б. Рысмендеев.