Difference between revisions of "АЙЛАНДЫРУУ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
1 -сап: 1 -сап:
'''АЙЛАНДЫРУУ,''' <span style="letter-spacing:0.5em;">буруу</span> – геом. өзгөртүүлөрдүн бир түрү. Тегиздиктин ар бир ''М'' чекитин кый­мылсыз борбнун айланасында берилген <math>\alpha</math> бур­чуна карата ''ОМ = ОМ, ZMOM = а'' болгондой кылып ''М'' чекитине чагылдыруу чекиттин айланасында буруу деп аталат. Мында ''О'' чекити өзү өзүнө чагылдырылат, а бурчу Одөн 2лге че йин өзгөрөт. 0°ка буруу теңдеш өзгөртүү деп аталат. а терс болгондо саат жебесинин багыты б&#8209;ча, ал эми а оң болгондо саат жебесинин айлануу багытына каршы багытта чагылдырылат. ''F'' фигурасынын ар бир чекитин айландырса, ''F''
'''АЙЛАНДЫРУУ,''' <span style="letter-spacing:0.5em;">буруу</span> – геом. өзгөртүүлөрдүн бир түрү. Тегиздиктин ар бир ''М'' чекитин кый­мылсыз борбнун айланасында берилген <math>\alpha</math> бур­чуна карата ''ОМ = ОМ, ZMOM = а'' болгондой кылып ''М'' чекитине чагылдыруу чекиттин айланасында буруу деп аталат. Мында ''О'' чекити өзү өзүнө чагылдырылат, а бурчу Одөн 2''π''ге че йин өзгөрөт. 0°ка буруу теңдеш өзгөртүү деп аталат. а терс болгондо саат жебесинин багыты б&#8209;ча, ал эми а оң болгондо саат жебесинин айлануу багытына каршы багытта чагылдырылат. ''F'' фигурасынын ар бир чекитин айландырса, ''F''
фигурасы алынат. Ал фигуралар дал келишет, анткени бурууда эки чекиттин аралыгы сакта­лат. а = л болгондо, борб. симметрия алынат. Бир эле борбордун айланасындагы буруулардын тобу группаны түзөт. Тик бурчтуу координаталар системасында ''М(х, у)'' чекитин координата баш­талмасынын айланасында а бурчуна карата ''М'(х', у')'' чекитине буруу төмөнкү формула ар кылуу туюнтулат:
фигурасы алынат. Ал фигуралар дал келишет, анткени бурууда эки чекиттин аралыгы сакта­лат. а = л болгондо, борб. симметрия алынат. Бир эле борбордун айланасындагы буруулардын тобу группаны түзөт. Тик бурчтуу координаталар системасында ''М(х, у)'' чекитин координата баш­талмасынын айланасында а бурчуна карата ''М'(х', у')'' чекитине буруу төмөнкү формула ар кылуу туюнтулат:



09:58, 12 -ноябрь (Жетинин айы) 2022 -деги абалы

АЙЛАНДЫРУУ, буруу – геом. өзгөртүүлөрдүн бир түрү. Тегиздиктин ар бир М чекитин кый­мылсыз борбнун айланасында берилген бур­чуна карата ОМ = ОМ, ZMOM = а болгондой кылып М чекитине чагылдыруу чекиттин айланасында буруу деп аталат. Мында О чекити өзү өзүнө чагылдырылат, а бурчу Одөн 2πге че йин өзгөрөт. 0°ка буруу теңдеш өзгөртүү деп аталат. а терс болгондо саат жебесинин багыты б‑ча, ал эми а оң болгондо саат жебесинин айлануу багытына каршы багытта чагылдырылат. F фигурасынын ар бир чекитин айландырса, F фигурасы алынат. Ал фигуралар дал келишет, анткени бурууда эки чекиттин аралыгы сакта­лат. а = л болгондо, борб. симметрия алынат. Бир эле борбордун айланасындагы буруулардын тобу группаны түзөт. Тик бурчтуу координаталар системасында М(х, у) чекитин координата баш­талмасынын айланасында а бурчуна карата М'(х', у') чекитине буруу төмөнкү формула ар кылуу туюнтулат:



Б.Э. Канетов.