Difference between revisions of "АПАТИТ КЕНТАШЫ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (1 версия)
1 -сап: 1 -сап:
– апатит минералынын
'''АПАТИТ КЕНТАШЫ'''– апатит минералынын өлчөмү, бүртүкчөлөрүнүн формалары технол. иштетүүгө мүмкүндүк берген ж-a экон. жактан казып алууга арзырлык табигый чогундусу. А. к. минералдык курамы б-ча силикат-оксидүү, силикаттуу, карбонат-силикаттуу, карбонаттуу ж-a гидросиликат-гидроксидүү, Р<sub>2</sub>0<sub>5</sub>тин өлчөмүнө жараша бай (16% жогору), орт. (8-16%), жарды (4-8%) ж-a аз кенташтуу (4% чейин) болуп бөлүнөт. Комплекстүү кенташта (рудада) апа�&#0173;тит негизги же кошумча компонент түрүндө кездешет. Минералдык курамына жараша жеңил (Р�<sub>2</sub>0<sub>5</sub> апатит концентраты 90%тен ашык), канааттандырарлык (70-90%) ж-a татаал (70% тен аз) ылгануучу таштарга бөлүнөт. Силикаттуу (апатит-нефелиндүү ж. б.) кенташ жеңил, карр&#0173;бонаттуу ж-a гидросиликат-гидроксидүүсү татаал ылганат. Ылгоонун негизги ыкмасы – флота�&#0173;ция, ошондуктан кенташтагы апатиттин бүртүкчөлөрү 40 ''мкм'' төмөн болушу зарыл. А. к. пайда болуу шартына ылайык магматогендүү, метаморфогендүү ж-a седиментогендүү болуп
өлчөмү, бүртүкчөлөрүнүн формалары технол.
бөлүнөт. Алардан магматогендүү магма, апатиттүү-нефелиндүү сиениттердин массиви м-н байланыштуу апатит-нефелиндүү (мис., Россиядагы Хибин ж-a Ловозеро, Канададагы Сентилер ж. б. кендер) ж-a карбонатиттүү (ультранегиздүү, жегичтүү тоо тектер ж-a карбонатиттүү
иштетүүгө мүмкүндүк берген ж-a экон. жактан
татаал комплекстер м-н байланыштуу апатит сейрек металдуу, мис., Россиядагы Ковдор, Финляндиядагы Сокли, Силинъярви, ТАР даты Пхалаборва, Бразилиядагы Тапира ж. б.) о. эле се­диментогендүү – карбонатиттер б-ча үбөлөндү кыртыштан пайда болгон (апатит-франколитсейрек металлдуу кендер – Россияда Белозима ж-a Ковдор, ТАР да Палабора, Финляндияда Сокли ж. б.) кендердин өнөржайлык мааниси
казып алууга арзырлык табигый чогундусу. А. к.
зор. Апатиттүү ж-a курамында апатит комплекс�плекс&#0173;түү кенташтардын дүйнөлүк жалпы запасы млрд ''т'' Анын <sup>1</sup>/<sub>3</sub> Россияда, о. эле Вьетнам,
минералдык курамы б-ча силикат-оксидүү, силикаттуу, карбонат-силикаттуу, карбонаттуу
Бразилия, ТАР, Финляндия, Уганда, Норвегия, Зимбабве, Канада, Испания, Индияда ири кендери бар. Кырг-нда апатит о. эле Кызыл-Омпол,
ж-a гидросиликат-гидроксидүү, Р<sub>2</sub>0<sub>5</sub>тин өлчөмүнө жараша бай (16% жогору), орт. (8-16%),
Сандык тоолорундагы сиениттердин курамын�н&#0173;да бар. А. к. (фосфориттер сыяктуу эле) – не&#0173;гизги фосфат кенташтарын түзөт. Негизинен
жарды (4-8%) ж-a аз кенташтуу (4% чейин) болуп бөлүнөт. Комплекстүү кенташта (рудада) апа&#0173;тит негизги же кошумча компонент түрүндө кездешет. Минералдык курамына жараша жеңил
минералдык жер семирткич өндүрүү, фосфор к-тасын ж-a туздарын, сары фосфорду алуу үчүн, о. эле металлургияда, карала ж-a айнек өндүрүшүндө пайдаланылат.<br>
(Р<sub>2</sub>0<sub>5</sub> апатит концентраты 90%тен ашык), канааттандырарлык (70-90%) ж-a татаал (70% тен
аз) ылгануучу таштарга бөлүнөт. Силикаттуу
(апатит-нефелиндүү ж. б.) кенташ жеңил, кар&#0173;бонаттуу ж-a гидросиликат-гидроксидүүсү татаал
ылганат. Ылгоонун негизги ыкмасы – флота&#0173;ция, ошондуктан кенташтагы апатиттин бүртүкчөлөрү 40 ''мкм'' төмөн болушу зарыл. А. к.
пайда болуу шартына ылайык магматогендүү,
метаморфогендүү ж-a седиментогендүү болуп
бөлүнөт. Алардан магматогендүү магма, апатиттүү-нефелиндүү сиениттердин массиви м-н
байланыштуу апатит-нефелиндүү (мис., Россиядагы Хибин ж-a Ловозеро, Кана да даты СентИлер ж. б. кендер) ж-a карбонатиттүү (ультранегиздүү, жегичтүү тоо тектер ж-a карбонатиттүү
татаал комплекстер м-н байланыштуу апатит
сейрек металдуу, мис., Россиядагы Ковдор, Финляндиядагы Сокли, Силинъярви, ТАР даты Пхалаборва, Бразилиядагы Тапира ж. б.) о. эле се­
диментогендүү – карбонатиттер б-ча үбөлөндү
кыртыштан пайда болгон (апатит-франколитсейрек металлдуу кендер – Россияда Белозима
ж-a Ковдор, ТАР да Палабора, Финляндияда
Сокли ж. б.) кендердин өнөржайлык мааниси
зор. Апатиттүү ж-a курамында апатит комплекс&#0173;түү кенташтардын дүйнөлүк жалпы запасы<br>
млрд ''т'' Анын <sup>1</sup>/<sub>3</sub> Россияда, о. эле Вьетнам,
Бразилия, ТАР, Финляндия, Уганда, Норвегия,
Зимбабве, Канада, Испания, Индияда ири кендери бар. Кырг-нда апатит о. эле Кызыл-Омпол,
Сандык тоолорундагы сиениттердин курамын&#0173;да бар. А. к. (фосфориттер сыяктуу эле) – не&#0173;гизги фосфат кенташтарын түзөт. Негизинен
минералдык жер семирткич өндүрүү, фосфор
к-тасын ж-a туздарын, сары фосфорду алуу үчүн,
о. эле металлургияда, карала ж-a айнек өндүрүшүндө пайдаланылат.<br>
 

17:23, 28 -ноябрь (Жетинин айы) 2022 -деги абалы

АПАТИТ КЕНТАШЫ– апатит минералынын өлчөмү, бүртүкчөлөрүнүн формалары технол. иштетүүгө мүмкүндүк берген ж-a экон. жактан казып алууга арзырлык табигый чогундусу. А. к. минералдык курамы б-ча силикат-оксидүү, силикаттуу, карбонат-силикаттуу, карбонаттуу ж-a гидросиликат-гидроксидүү, Р205тин өлчөмүнө жараша бай (16% жогору), орт. (8-16%), жарды (4-8%) ж-a аз кенташтуу (4% чейин) болуп бөлүнөт. Комплекстүү кенташта (рудада) апа�­тит негизги же кошумча компонент түрүндө кездешет. Минералдык курамына жараша жеңил (Р�205 апатит концентраты 90%тен ашык), канааттандырарлык (70-90%) ж-a татаал (70% тен аз) ылгануучу таштарга бөлүнөт. Силикаттуу (апатит-нефелиндүү ж. б.) кенташ жеңил, карр­бонаттуу ж-a гидросиликат-гидроксидүүсү татаал ылганат. Ылгоонун негизги ыкмасы – флота�­ция, ошондуктан кенташтагы апатиттин бүртүкчөлөрү 40 мкм төмөн болушу зарыл. А. к. пайда болуу шартына ылайык магматогендүү, метаморфогендүү ж-a седиментогендүү болуп бөлүнөт. Алардан магматогендүү магма, апатиттүү-нефелиндүү сиениттердин массиви м-н байланыштуу апатит-нефелиндүү (мис., Россиядагы Хибин ж-a Ловозеро, Канададагы Сентилер ж. б. кендер) ж-a карбонатиттүү (ультранегиздүү, жегичтүү тоо тектер ж-a карбонатиттүү татаал комплекстер м-н байланыштуу апатит сейрек металдуу, мис., Россиядагы Ковдор, Финляндиядагы Сокли, Силинъярви, ТАР даты Пхалаборва, Бразилиядагы Тапира ж. б.) о. эле се­диментогендүү – карбонатиттер б-ча үбөлөндү кыртыштан пайда болгон (апатит-франколитсейрек металлдуу кендер – Россияда Белозима ж-a Ковдор, ТАР да Палабора, Финляндияда Сокли ж. б.) кендердин өнөржайлык мааниси зор. Апатиттүү ж-a курамында апатит комплекс�плекс­түү кенташтардын дүйнөлүк жалпы запасы млрд т Анын 1/3 Россияда, о. эле Вьетнам, Бразилия, ТАР, Финляндия, Уганда, Норвегия, Зимбабве, Канада, Испания, Индияда ири кендери бар. Кырг-нда апатит о. эле Кызыл-Омпол, Сандык тоолорундагы сиениттердин курамын�н­да бар. А. к. (фосфориттер сыяктуу эле) – не­гизги фосфат кенташтарын түзөт. Негизинен минералдык жер семирткич өндүрүү, фосфор к-тасын ж-a туздарын, сары фосфорду алуу үчүн, о. эле металлургияда, карала ж-a айнек өндүрүшүндө пайдаланылат.т.