Difference between revisions of "АЗОТ КИСЛОТАСЫ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
117-179>KadyrM
1 -сап: 1 -сап:
  HN0<sub>3</sub> – бир негиздүү күчтүү кислота. Түссүз суюктук, тыгыздыгы 1,5 ''г/см<sup>3</sup>,'' кайноо t 86°С, суу м&#8209;н жакшы аралашып, азеотроптук аралашманы пайда кылат. Суусуз таза А. к. абада түтөйт. Анын туздары жалпысынан нитраттар, ал эми Na, К,Са, NH<sub>4</sub> туздары селит­ралар деп аталат. Күчтүү окистендиргич. Кон­цент. А. к&#8209;нда металлдардын баары (алтын, пла­тинадан башка) окистенет. Концент. бир көлөм (63% түү) А. к. ж&#8209;а үч көлөм туз к&#8209;тасынын ара­лашмасы «падыша арагы» деп аталат да, мын­да алтын ж&#8209;а платина металлдары эрийт. Өнөр жайда аммиакты катализатордун катышуу­сунда окистендирүү м&#8209;н алынат: 4NH<sub>3</sub>+50<sub>2</sub>= =4N0+6H<sub>2</sub>0: 4N0<sub>2</sub>+0<sub>2</sub>+2H<sub>2</sub>0=4HN0<sub>3</sub>. Лабор. шартта концент. күкүрт к&#8209;тасын нитраттарга та асир этүүдөн алынат: NaN0<sub>3</sub>+H<sub>2</sub>S0<sub>4</sub>=NaHS0<sub>4</sub>+ +HN0<sub>3</sub>. Өнөр жайда А. к. боёкторду, жарыл гыч заттарды, ''азот жер семирткичтерин'' ж&#8209;а А. к&#8209;нын туздарын алууда, металлдарды ''(жез, коргошун, кумуш)'' эритүүдө, алтын м&#8209;н күмүштү рудадан ажыратууда колдонулат.<br>
АЗОТ КИСЛОТАСЫ, HN0<sub>3</sub> – бир негиздүү күчтүү кислота. Түссүз суюктук, тыгыздыгы 1,5 ''г/см<sup>3</sup>,'' кайноо t 86°С, суу м&#8209;н жакшы аралашып, азеотроптук аралашманы пайда кылат. Суусуз таза А. к. абада түтөйт. Анын туздары жалпысынан нитраттар, ал эми Na, К,Са, NH<sub>4</sub> туздары селит­ралар деп аталат. Күчтүү окистендиргич. Кон­цент. А. к&#8209;нда металлдардын баары (алтын, пла­тинадан башка) окистенет. Концент. бир көлөм (63% түү) А. к. ж&#8209;а үч көлөм туз к&#8209;тасынын ара­лашмасы «падыша арагы» деп аталат да, мын­да алтын ж&#8209;а платина металлдары эрийт. Өнөр жайда аммиакты катализатордун катышуу­сунда окистендирүү м&#8209;н алынат: 4NH<sub>3</sub>+50<sub>2</sub>= =4N0+6H<sub>2</sub>0: 4N0<sub>2</sub>+0<sub>2</sub>+2H<sub>2</sub>0=4HN0<sub>3</sub>. Лабор. шартта концент. күкүрт к&#8209;тасын нитраттарга та асир этүүдөн алынат: NaN0<sub>3</sub>+H<sub>2</sub>S0<sub>4</sub>=NaHS0<sub>4</sub>+ +HN0<sub>3</sub>. Өнөр жайда А. к. боёкторду, жарыл гыч заттарды, ''азот жер семирткичтерин'' ж&#8209;а А. к&#8209;нын туздарын алууда, металлдарды ''(жез, коргошун, кумуш)'' эритүүдө, алтын м&#8209;н күмүштү рудадан ажыратууда колдонулат.<br>
 

15:32, 24 -октябрь (Тогуздун айы) 2022 -деги абалы

АЗОТ КИСЛОТАСЫ, HN03 – бир негиздүү күчтүү кислота. Түссүз суюктук, тыгыздыгы 1,5 г/см3, кайноо t 86°С, суу м‑н жакшы аралашып, азеотроптук аралашманы пайда кылат. Суусуз таза А. к. абада түтөйт. Анын туздары жалпысынан нитраттар, ал эми Na, К,Са, NH4 туздары селит­ралар деп аталат. Күчтүү окистендиргич. Кон­цент. А. к‑нда металлдардын баары (алтын, пла­тинадан башка) окистенет. Концент. бир көлөм (63% түү) А. к. ж‑а үч көлөм туз к‑тасынын ара­лашмасы «падыша арагы» деп аталат да, мын­да алтын ж‑а платина металлдары эрийт. Өнөр жайда аммиакты катализатордун катышуу­сунда окистендирүү м‑н алынат: 4NH3+502= =4N0+6H20: 4N02+02+2H20=4HN03. Лабор. шартта концент. күкүрт к‑тасын нитраттарга та асир этүүдөн алынат: NaN03+H2S04=NaHS04+ +HN03. Өнөр жайда А. к. боёкторду, жарыл гыч заттарды, азот жер семирткичтерин ж‑а А. к‑нын туздарын алууда, металлдарды (жез, коргошун, кумуш) эритүүдө, алтын м‑н күмүштү рудадан ажыратууда колдонулат.