Difference between revisions of "АБЕЛЬ Нильс Генрих"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
9-71>KadyrM
м (→‎top: clean up)
 
(7 intermediate revisions by 3 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
Нильс Хенрик<br>
'''АБЕЛЬ''' Нильс Хенрик (5.8.1802, Финней, Ставангердин жанында – 6.4.1829, Фреланд, Арендалдын жанында) – норвегиялык математик. Христиания (Осло) университетин бүтүргөн (1825). Өз эмгектерин алгебрага, функционалдык анализге <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> математикалык  анализге арнаган. Төртүнчү даражадан жогору тендеменин радикалдагы чыгарылышы жок экендигин далилдеген. Жалпы гиперэллиптикалык (абелдик) интегралдар теориясынын өнүгүшүнө зор салым кошкон. 1826-29-жылдары К. Г. Якобиге байланышпастан туруп эллиптика <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> гиперэллиптика функциялар теориясын түзгөн. Абель  даражалуу катардьн жыйналуучулук теориясын андан ары өнүктүргөн, жалпы биномдук катардын жыйналуучулугун толук изилдеп бүткөн (1826). Абелге 1830-жылы  Париж ИА <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> немис математиги К. Г. Якобиге эллипсистик функциялар теориясын өнүктүргөндүгү үчүн атайын сыйлык ыйгарган. 2002-жылы Норвегия өкмөтү <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Норвегия ИА математика илими жаатында Абель сыйлыгын  уюштурушкан.                                                        
(5.8.1802, Финней, Ставангердин жанында – 6.4.1829, Фреланд, Арендалдын жанында) – норвегиялык математик. Христиания (Осло) ун-тин бүтүргөн (1825). Өз эмгектерин алгебрага, функционалдык анализге ж-а мат. анализге арнаган. Төртүнчү даражадан жогору тендеменин радикалдагы чыгарылышы жок экендигин далилдеген. Жалпы гиперэллиптикалык (абелдик) интегралдар теориясынын өнүгүшүнө зор салым кошкон. 1826-29-ж. К. Г. Якобиге байланышпастан туруп эллиптика ж-а гиперэллиптика функциялар теориясын түзгөн. А. даражалуу катардьш жыйналуучулук теориясын андан ары өнүктүргөн, жалпы биномдук катардын жыйналуучулугун толук изилдеп бүткөн (1826). А-ге 1830-ж. Париж ИА ж-а немис математиги К. Г. Якобиге эллипсистик функциялар теориясын өнүктүргөндүгү үчүн атайын сыйл. ыйгарган. 2002-ж. Норвегия өкмөтү ж-а Норвегия ИА математика илими жаатында Абель сыйл. уюштурушкан. А. ''Чекеев, С. Токсонбаев.''<br>


А. ''Чекеев, С. Токсонбаев.''<br>
[[Категория:1-Том]]

16:34, 11 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АБЕЛЬ Нильс Хенрик (5.8.1802, Финней, Ставангердин жанында – 6.4.1829, Фреланд, Арендалдын жанында) – норвегиялык математик. Христиания (Осло) университетин бүтүргөн (1825). Өз эмгектерин алгебрага, функционалдык анализге жана математикалык анализге арнаган. Төртүнчү даражадан жогору тендеменин радикалдагы чыгарылышы жок экендигин далилдеген. Жалпы гиперэллиптикалык (абелдик) интегралдар теориясынын өнүгүшүнө зор салым кошкон. 1826-29-жылдары К. Г. Якобиге байланышпастан туруп эллиптика жана гиперэллиптика функциялар теориясын түзгөн. Абель даражалуу катардьн жыйналуучулук теориясын андан ары өнүктүргөн, жалпы биномдук катардын жыйналуучулугун толук изилдеп бүткөн (1826). Абелге 1830-жылы Париж ИА жана немис математиги К. Г. Якобиге эллипсистик функциялар теориясын өнүктүргөндүгү үчүн атайын сыйлык ыйгарган. 2002-жылы Норвегия өкмөтү жана Норвегия ИА математика илими жаатында Абель сыйлыгын уюштурушкан.

А. Чекеев, С. Токсонбаев.