Difference between revisions of "АШУУ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
556-684>KadyrM
м (→‎top: категория кошуу)
 
(4 intermediate revisions by 3 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
‒ тоолордун кыр бөлүктөрүндөгү жапызыраак, ашып өтүүгө ыӊгайлуу кайкы жери; адатта эки өрөөндү байланыштырып турат. Айрым А-лар кар-мөӊгүлүү зонада жатат. Пайда болушу б-ча тектон., эрозиялык ж-а мөӊгүнүн аракетинен жаралган А-лар болуп бөлүнөт. А-лардан өткөн жолдор жыл бою (мис., Төө-Ашуу) ачык болот, айрымдары гана кар көп түшүп, же кар, көчкү басып, кышында жабылып калат. Кырг-ндагы маанилүү ашуулар: Төө-Ашуу, Долон, Ала-Бел, Талдык, Кызыларт, Чапчыма, Торугарт ж. б. А. ''бел, дабан, өтмөк, арт'' ж-а ажык деп да аталат.<br>
'''АШУУ''' ‒ тоолордун кыр бөлүктөрүндөгү жапызыраак, ашып өтүүгө ыӊгайлуу кайкы жери; адатта эки өрөөндү байланыштырып турат. Айрым ашуулар кар-мөӊгүлүү зонада жатат. Пайда болушу боюнча тектоникалык, эрозиялык <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> мөӊгүнүн аракетинен жаралган ашуулар болуп бөлүнөт. Ашуулардан өткөн жолдор жыл бою (мисалы, Төө-Ашуу) ачык болот, айрымдары гана кар көп түшүп, же кар, көчкү басып, кышында жабылып калат. Кыргызстандагы маанилүү ашуулар: Төө-Ашуу, Долон, Ала-Бел, Талдык, Кызыл-Арт, Чапчыма, Торугарт ж. б. Ашуу ''бел, дабан, өтмөк, арт'' <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> ажык деп да аталат.<br>''Table 1: Кыргызстандагы маанилүү ашуулар ''
''Table 1: Кыргызстандагы маанилүү ашуулар ''
{| style="border-spacing:0;width:6.9667in;"
{| style="border-spacing:0;width:6.9667in;"
|- style="background-color:transparent;border-top:2pt solid #000000;border-bottom:0.75pt solid #000000;border-left:none;border-right:none;padding:0in;"
|- style="background-color:transparent;border-top:2pt solid #000000;border-bottom:0.75pt solid #000000;border-left:none;border-right:none;padding:0in;"
15 -сап: 14 -сап:
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Ак-Бейит
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Ак-Бейит
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3286
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3286
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Ат-Башы кырка тоосунун батыш учу м-н Арпанын Ала-Тоосунда
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Ат-Башы кырка тоосунун батыш учу <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> Арпанын Ала-Тоосунда
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Бишкек ‒ Торугарт
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Бишкек ‒ Торугарт
|-
|-
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Ала-Бел
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Ала-Бел
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3184
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3184
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Талас Ала-Тоосу м-н Суусамыр кырка тоосунун кошулган жеринде
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Талас Ала-Тоосу <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> Суусамыр кырка тоосунун кошулган жеринде
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Бишкек ‒ Ош
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Бишкек ‒ Ош
|-
|-
35 -сап: 34 -сап:
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Долон
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Долон
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3030
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3030
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Байдулу ж-а Соӊкөл тоолорунун кесилишинде
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Байдулу <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Соӊкөл тоолорунун кесилишинде
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Бишкек ‒ Торугарт  
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Бишкек ‒ Торугарт  
|-
|-
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Кара-Буура
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Кара-Буура
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3305
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3305
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Талас Ала-Тоосунда (Кара-Буура ж-а Каракасмак сууларынын башында)
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Талас Ала-Тоосунда (Кара-Буура <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Кара-Касмак сууларынын башында)
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Талас ‒ Чаткал
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Талас ‒ Чаткал
|-
|-
65 -сап: 64 -сап:
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Кызарт
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Кызарт
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 2664
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 2664
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Сандык ж-а Кызарт тоолорунун аралыгында
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Сандык <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Кызарт тоолорунун аралыгында
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Кочкор ‒ Жумгал
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Кочкор ‒ Жумгал
|-
|-
75 -сап: 74 -сап:
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Кызыл-Бел-Чар
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Кызыл-Бел-Чар
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 2600
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 2600
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Нарын кырка тоосу м-н Ала-Мышык тоосунун тутумдашкан жеринде
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Нарын кырка тоосу <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> Ала-Мышык тоосунун тутумдашкан жеринде
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Бишкек ‒ Торугарт
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Бишкек ‒ Торугарт
|-
|-
90 -сап: 89 -сап:
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Тоӊ-Мурун
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Тоӊ-Мурун
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3536
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3536
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Алай ж-а Чоӊ Алай кырка тоолорунун аралыгындагы белбаскакта
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Алай <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Чоӊ Алай кырка тоолорунун аралыгындагы белбаскакта
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Улуу Жибек жолунун бир тармагы өткөн
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Улуу Жибек жолунун бир тармагы өткөн
|-
|-
100 -сап: 99 -сап:
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Тосор
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Тосор
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3893
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3893
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Тескей Ала-Тоодо (Тосор ж-а Үч-Эмчек сууларынынбашталышында)
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Тескей Ала-Тоодо (Тосор <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Үч-Эмчек сууларынынбашталышында)
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Ысык-Көл ‒ Сырт
| style="background-color:#eeeeee;border-top:none;border-bottom:0.75pt solid #999999;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Ысык-Көл ‒ Сырт
|-
|-
130 -сап: 129 -сап:
| style="background-color:transparent;border-top:0.75pt solid #999999;border-bottom:2pt solid #000000;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Чытты
| style="background-color:transparent;border-top:0.75pt solid #999999;border-bottom:2pt solid #000000;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Чытты
| style="background-color:transparent;border-top:0.75pt solid #999999;border-bottom:2pt solid #000000;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3572
| style="background-color:transparent;border-top:0.75pt solid #999999;border-bottom:2pt solid #000000;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3572
| style="background-color:transparent;border-top:0.75pt solid #999999;border-bottom:2pt solid #000000;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Фергана тоо тизмегинде (Чытты ж-а Бычан сууларынын башында)
| style="background-color:transparent;border-top:0.75pt solid #999999;border-bottom:2pt solid #000000;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Фергана тоо тизмегинде (Чытты <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Бычан сууларынын башында)
| style="background-color:transparent;border-top:0.75pt solid #999999;border-bottom:2pt solid #000000;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Фергана ‒ Арпа
| style="background-color:transparent;border-top:0.75pt solid #999999;border-bottom:2pt solid #000000;border-left:none;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Фергана ‒ Арпа
|-
|-
|}
|}
 
[[Категория:1-Том]]

11:00, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АШУУ ‒ тоолордун кыр бөлүктөрүндөгү жапызыраак, ашып өтүүгө ыӊгайлуу кайкы жери; адатта эки өрөөндү байланыштырып турат. Айрым ашуулар кар-мөӊгүлүү зонада жатат. Пайда болушу боюнча тектоникалык, эрозиялык жана мөӊгүнүн аракетинен жаралган ашуулар болуп бөлүнөт. Ашуулардан өткөн жолдор жыл бою (мисалы, Төө-Ашуу) ачык болот, айрымдары гана кар көп түшүп, же кар, көчкү басып, кышында жабылып калат. Кыргызстандагы маанилүү ашуулар: Төө-Ашуу, Долон, Ала-Бел, Талдык, Кызыл-Арт, Чапчыма, Торугарт ж. б. Ашуу бел, дабан, өтмөк, арт жана ажык деп да аталат.
Table 1: Кыргызстандагы маанилүү ашуулар

Ашуунун аты Деӊиз деӊг.бийиктиги (м) Жайгашкан орду Ашуулардан өтүүчү маанилүү авт. жолдору
1 2 3 4
Ак-Бейит 3286 Ат-Башы кырка тоосунун батыш учу менен Арпанын Ала-Тоосунда Бишкек ‒ Торугарт
Ала-Бел 3184 Талас Ала-Тоосу менен Суусамыр кырка тоосунун кошулган жеринде Бишкек ‒ Ош
Барскон 3756 Тескей Ала-Тоонун борб. бөлүгүндө Ысык-Көл ‒ Кум-Төр
Беш-Таш 3578 Талас Ала-Тоосунун түн.-чыгышында Талас ‒ Кетмен-Төбө
Долон 3030 Байдулу жана Соӊкөл тоолорунун кесилишинде Бишкек ‒ Торугарт
Кара-Буура 3305 Талас Ала-Тоосунда (Кара-Буура жана Кара-Касмак сууларынын башында) Талас ‒ Чаткал
Карагөө 2800 Молдо-Тоодо Бишкек ‒ Тогуз-Торо
Катынарт 3514 Алай кырка тоосунда Ош ‒ Хорог
Көгарт 3319 Фергана тоо тизмегинде (Көгарт суусунун башында) Көгарт ‒ Тогуз-Торо
Кубакы 2350 Кыргыз Ала-Тоосунун чыгышында Боом ‒ Орто-Токой
Кызарт 2664 Сандык жана Кызарт тоолорунун аралыгында Кочкор ‒ Жумгал
Кызыларт 4280 Чоӊ Алай тоосунда (Кызыларт суусунун башында) Ош ‒ Хорог
Кызыл-Бел-Чар 2600 Нарын кырка тоосу менен Ала-Мышык тоосунун тутумдашкан жеринде Бишкек ‒ Торугарт
Өтмөк 3330 Талас Ала-Тоосунун чыгыш бөлүгүндө Талас ‒ Суусамыр
Талдык 3615 Алай кырка тоосунда Ош ‒ Хорог
Тоӊ-Мурун 3536 Алай жана Чоӊ Алай кырка тоолорунун аралыгындагы белбаскакта Улуу Жибек жолунун бир тармагы өткөн
Торугарт 3752 Торугарт кырка тоосунун чыгыш жагында Нарын ‒ Кашкар
Тосор 3893 Тескей Ала-Тоодо (Тосор жана Үч-Эмчек сууларынынбашталышында) Ысык-Көл ‒ Сырт
Төө-Ашуу 3586 Кыргыз Ала-Тоосунун борб. бөлүгүндө Бишкек ‒ Ош
Чанач 3408 Чаткал кырка тоосунун орто бөлүгүндө Фергана ‒ Чаткал
Чапчыма 2841 Чаткал кырка тоосунун борб. бөлүгүндө Касан-Сай ‒ Чаткал
Чоӊ Ашуу 3822 Тескей Ала-Тоонун чыгыш бөлүгүндө Ысык-Көл ‒ Сары-Жаз
Чыйырчык 2402 Алай кырка тоосунда Ош ‒ Хорог
Чытты 3572 Фергана тоо тизмегинде (Чытты жана Бычан сууларынын башында) Фергана ‒ Арпа