Difference between revisions of "БЕЙШЕКЕЕВ Намасбек"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
Tag: Reverted
м (→‎Үй-бүлөсү: категория кошуу)
 
(13 intermediate revisions by 3 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
{{Инсан
|ысымы            =
|расмий ысымы      =
|сүрөт            = <!-- commons же кыргыз-wiki булагынан алуу зарыл, калган шилтемелер бөгөттөлөт -->
|туурасы          =
|сүрөттүн аталышы  = <!-- сүрөт мүнөздөлөт -->
|туулгандагы ысымы =
|ишмердүүлүгү      =
|туулган күнү      = {{Birth date and age|YYYY|MM|DD}}, туулган жылы гана белгилүү болсо {{Birth year and age|YYYY}}, өлгөн кишилер үчүн {{Birth date|YYYY|MM|DD}}
|туулган жери      = {{Туулган жери|}}
|жарандыгы        =
|букаралык        =
|каза болгон күнү  = кк.аа.жжжж
|каза болгон жери  = {{Каза болгон жери|}}
|атасы            =
|апасы            =
|жубайы            =
|келинчеги        =
|балдары          =
|сыйлыктары        =
|сайты            =
|уикиказына        =
|башка маалымат    =
}}


=== Учурдагы ишмер инсандар үчүн ===
{{Мамлекеттик ишмер
|ысымы                = Вацлав Гавел
|расмий ысымы        = {{lang-cs|Václav Havel}}
|сүрөтү              = Vaclav Havel IMF.jpg
|туурасы              =
|сүрөттүн аталышы    =
|герби                =
|гербдин аталышы      =
|гербдин туурасы      =
<!-- КЫЗМАТЫ ТУУРАЛУУ МААЛЫМАТ  -->
|кызматы            = [[Чехия Президенти]]
|ысымы менен        =
|желек              = Flag of the Czech Republic.svg
|желек2            = Flag of the President of the Czech Republic.svg
|урааны            =
|иш баштоо убагы    = 2-февраль 1993-жылы
|иш аяктоо убагы    = 2-февраль 2003-жылы
|башкарган убактысы =
|андан мурунку инсан  = <!-- жок -->
|андан кийинки инсан  = [[Клаус, Вацлав|Вацлав Клаус]]
|кызматы_2            = [[Чехословакия Президенти]]
|желек_2              = Flag of the Czech Republic.svg
|желек2_2              = Flag of the President of Czechoslovakia (1990-1992).svg
|иш баштоо убагы_2    = 29-декабрь 1989-жыл
|иш аяктоо убагы _2    = 20-июль 1992-жыл
|андан мурунку инсан_2 = [[Гусак, Густав|Густав Гусак]]<br />[[Чалфа, Мариан|Мариан Чалфа]]&nbsp;(и.&nbsp;о.)
|андан кийинки инсан_2 = [[Страский, Ян|Ян Страский]]&nbsp;(и.&nbsp;о.)
|билдирүү              =
<!-- ЖЕКЕ МААЛЫМАТТАР -->
|туулган жылы            = 5.10.1936
|туулган жери            = {{ТуулганЖери|Прага|Прагада}}, [[Чехословакия]]
|каза болгон жылы        = 18.12.2011
|каза болгон жери        = {{КазаболгонЖери|Прага|Прагада}}, [[Чехия]]
|мүрзөсүнүн орду          =
|жынысы                  =
|туулганда берилген ысымы =
|атасы                    =
|апасы                    =
|жубайы                  = Ольга Гавлова (1964—1996)<br />Дагмар Вешкрнова (1997-жылдан баштап)
|балдары                  = ''жок''
<!-- БАШКАЛАР -->
|партиясы        = [[Жарандык демократиялык партиясы]]
|билими          = [[Прагадагы искусство академиясы]]
|илимий даражасы =
|илимий наамы    =
|кесиби          =
|ишмердүүлүгү    =
|дини            =
|сыйлыктары      =
|кол тамгасы      = Vaclav Havel Signature.svg
|монограммасы    =
|монограммасынын туурасы  =
|сайты            =
|уикиказына      = Václav Havel
}}
<pre>{{Мамлекеттик ишмер
|ысымы                = Вацлав Гавел
|расмий ысымы        = {{lang-cs|Václav Havel}}
|сүрөтү              = Vaclav Havel IMF.jpg
|туурасы              =
|сүрөттүн аталышы    =
|герби                =
|гербдин аталышы      =
|гербдин туурасы      =
<!-- КЫЗМАТЫ ТУУРАЛУУ МААЛЫМАТ  -->
|кызматы            = [[Чехия Президенти]]
|ысым менен        =
|желек              = Flag of the Czech Republic.svg
|желек2            = Flag of the President of the Czech Republic.svg
|урааны            =
|иш баштоо убагы    = 2-февраль 1993-жылы
|иш аяктоо убагы    = 2-февраль 2003-жылы
|башкарган убактысы =
|андан мурунку инсан = <!-- жок -->
|андан кийинки инсан = [[Клаус, Вацлав|Вацлав Клаус]]
|кызматы_2          = [[Чехословакия Президенти]]
|желек_2            = Flag of the Czech Republic.svg
|желек2_2            = Flag of the President of Czechoslovakia (1990-1992).svg
|иш баштоо убагы_2  = 29-декабрь 1989-жыл
|иш аяктоо убагы _2  = 20-июль 1992-жыл
|андан мурунку инсан_2 = [[Гусак, Густав|Густав Гусак]]<br />[[Чалфа, Мариан|Мариан Чалфа]]&nbsp;(и.&nbsp;о.)
|андан кийинки инсан_2 = [[Страский, Ян|Ян Страский]]&nbsp;(и.&nbsp;о.)
|билдирүү        =
<!--
* 10 кызматты жазуу мүмкүнчүлүгү бар. Экинчи жана андан кийинки кызматтар индекс «_№» менен жазылат:
    «кызмат»,  «желек»,  «желек2»,  «андан мурунку инсан»,  «регент1»,  «тектеш башкаруучу1»,  … — биринчи кызматы,
    «кызмат_2», «желек_2», «желек2_2», «андан мурунку инсан_2», «регент1_2», «тектеш башкаруучу1_2», … — экинчи кызматы,
    «должность_3», «флаг_3», «флаг2_2», «андан мурунку инсан_3», «регент1_2», «тектеш башкаруучу1_3», … — үчүнчү кызматы,
  жана у.с.
* Бир кызматка 4 регентти жазууга болот:
    «регент1»  … «регент4»  биринчи кызмат үчүн,
    «регент1_2» … «регент4_2» экинчи кызмат үчүн,
  жана у.с.
* Бир кызматкан 5 тектеш башкаруучуну жазууга болот:
    «тектеш башкаруучу1»  … «тектеш башкаруучу5»  биринчи кызмат үчүн,
    «тектеш башкаруучу1_2» … «тектеш башкаруучу5_2» экинчи кызмат үчүн,
  жана у.с.
-->
<!-- ЖЕКЕ МААЛЫМАТТАР -->
|туулган жылы            = 5.10.1936
|туулган жери            = {{ТуулганЖери|Прага|Прагада}}, [[Чехословакия]]
|каза болгон жылы        = 18.12.2011
|каза болгон жери        = {{КазаболгонЖери|Прага|Прагада}}, [[Чехия]]
|мүрзөсүнүн орду          =
|жынысы                  =
|туулганда берилген ысымы =
|атасы                    =
|апасы                    =
|жубайы                  = Ольга Гавлова (1964—1996)<br />Дагмар Вешкрнова (1997-жылдан баштап)
|балдары                  = ''жок''
<!-- БАШКАЛАР -->
|партиясы        = [[Жарандык демократичлык партиясы]]
|билими          = [[Прагадагы искусство академиясы]]
|илимий даражасы =
|илимий наамы    =
|кесиби          =
|ишмердүүлүгү    =
|дини            =
|сыйлыктары      =
|кол тамгасы              = Vaclav Havel Signature.svg
|монограммасы            =
|монограммасынын туурасы  =
|сайты                    =
|уикиказына              = Václav Havel
}}</pre>
<includeonly>
[[Категория:Карточка-калыптар:Инсандар]]
[[Категория:Карточка-калыптар:Саясат]]
</includeonly>


'''БЕЙШЕКЕЕВ Намасбек''' (20. 05. 1932-жыл, Чүй облусу, азыркы Ысык-Ата району – 27. 01. 2001-жыл, Бишкек шаары) – кыргыз тили жана адабияты багытындагы библиограф, диалектолог, педагог, филология илимдеринин кандидаты, профессор (1965), Кыргыз Республикасынын билим берүүсүнө эмгек сиңирген кызматкер (2000).


ПРОФЕССОР НАМАСБЕК БЕЙШЕКЕЕВДИН ӨМҮР ЖОЛУ
Н. Бейшекеевдин кѳп жылдык илимий-педагогикалык ишмердиги мамлекет тарабынан бааланып, «Кыргыз ССРинин элге билим берүүсүнүн отличниги» төш белгиси (1981),  «Эмгек ветераны» медалы (1985), Кыргыз ССРинин Жогорку жана атайын орто билим берүү министрлигинин «Ардак грамотасы» (1987), Кыргыз ССРинин элге билим берүү министрлигинин «Ардак грамоталары» (1989, 1990), «Манас-1000» медалы (1995) менен сыйланып, «Кыргыз Республикасынын билим берүүсүнѳ эмгек сиңирген кызматкер» (2000) наамына ээ болгон.
==ПРОФЕССОР НАМАСБЕК БЕЙШЕКЕЕВДИН ЭМГЕК ЖОЛУ==


Бүт өмүрүн  илим-билимге, жаш муундарга арнаган  Намасбек Бейшекеев   1932-жылы 20-майда Сары-Ѳзѳн Чүй, азыркы Ысык-Ата районунун Жетиген (Сын-Таш) айылында  туулган.


1939–1947-жылдары Киров атындагы жергиликтүү жети жылдык мектебинде  билим алган соң, Фрунзедеги (Бишкектеги) педагогикалык окуу жайына тапшырган.  


1950-жылы  Талас областтык билим берүү бөлүмүнө жолдомо алат да, азыркы Кара-Буура (мурунку Киров) районуна караштуу Кѳк-Сай айлындагы  жети жылдык мектебине мугалим болуп орношот.  
*1939–1947-жылдары Киров атындагы жергиликтүү жети жылдык мектебинде  билим алган соң, Фрунзе шаарындагы (азыркы Бишкек шаары) педагогикалык окуу жайына тапшырган.  


1952-жылы Кыргыз мамлекеттик университетинин филология факультетинин кыргыз тили жана адабияты бѳлүмүнѳ тапшырып, аны 1957-жылы артыкчылык диплому  менен аяктаган.  
*1950-жылы  Талас областтык билим берүү бөлүмүнө жолдомо алат да, азыркы Кара-Буура (мурунку Киров) районуна караштуу Кѳк-Сай айлындагы  жети жылдык мектебине мугалим болуп орношот.  


1957–1958-ж. Кыргыз ССРинин Илимдер академиясынын Тил жана адабият институтуна  улук лаборанттык кызматка алынган.  
*1952-жылы Кыргыз мамлекеттик университетинин филология факультетинин кыргыз тили жана адабияты бѳлүмүнѳ тапшырып, аны 1957-жылы артыкчылык диплому  менен аяктаган.  


1957-жылы «Мургабдык кыргыздарынын  лексикалык ѳзгѳчѳлүктѳрү боюнча материалдар» деген аталыштагы макаласын академиянын бараандуу илимий журналына жарыялаган. Ал макала анын тил илимине (диалектологияга) жасаган биринчи кадамы, илимпоз болом деген алгачкы  далалаты эле.
*1957–1958-жылы Кыргыз ССРинин Илимдер академиясынын Тил жана адабият институтуна  улук лаборанттык кызматка алынган.


1958-жылы КР УИАнын Тил жана адабият институтунун директору, академик И. А. Батманов Н. Бейшекеевди кенже илимий кызматкерлик орунга которот.
*1957-жылы «Мургабдык кыргыздардын  лексикалык ѳзгѳчѳлүктѳрү боюнча материалдар» деген аталыштагы макаласын академиянын бараандуу илимий журналына жарыялаган. Ал макала анын тил илимине (диалектологияга) жасаган биринчи кадамы, илимпоз болом деген алгачкы  далалаты эле.


1961-жылы илимпоздорго эң керектүү болгон «Кыргыз тили боюнча адабияттардын библиографиялык кѳрсѳткүчү: 1929–1959» деген  эмгегин жарыкка  чыгарат. Бул эмгек азыркы учурда да актуалдуулугун жогото элек.  
*1958-жылы Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясынын Тил жана адабият институтунун директору, академик И. А. Батманов Н. Бейшекеевди кенже илимий кызматкерлик орунга которот.


1961-жылы  КР УИАнын аспирантура бөлүмүнө тапшырат.  
*1961-жылы илимпоздорго эң керектүү болгон «Кыргыз тили боюнча адабияттардын библиографиялык кѳрсѳткүчү: 1929–1959» деген  эмгегин жарыкка  чыгарат. Бул эмгек азыркы учурда да актуалдуулугун жогото элек.  


1962-жылы Г. Бакинова, Э. Абдылдаев менен авторлошуп жазган «Ѳзбекстандагы кыргыздардын тилиндеги жергиликтүү ѳзгѳчѳлүктѳр»,  
*1961-жылы Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясынын аспирантура бөлүмүнө тапшырат.


1964-жылы «Казакстандагы кыргыздардын тилдик ѳзгѳчѳлүктѳрү»  деген эмгектери жарыкка чыгат.
*1962-жылы Г. Бакинова, Э. Абдылдаев менен авторлошуп жазган «Ѳзбекстандагы кыргыздардын тилиндеги жергиликтүү ѳзгѳчѳлүктѳр»,  


1965-жылы академик И. А. Батмановдун жетекчилиги астында «Кыргызстандан тышкаркы кыргыз говорлору» деген темада филология илимдеринин кандидаты окумуштуулук даражасын алуу үчүн  диссертациясын ийгиликтүү коргойт.  
*1964-жылы «Казакстандагы кыргыздардын тилдик ѳзгѳчѳлүктѳрү»  деген эмгектери жарыкка чыгат.  


1965-жылы Кыргыз ССРинин элге билим берүү министрлиги атайын жолдомо  менен  азыркы Ош мамлекеттик университетине (мурдагы Ош мамлекеттик  педагогикалык институтуна) иштѳѳгѳ жиберет.  
*1965-жылы академик И. А. Батмановдун жетекчилиги астында «Кыргызстандан тышкаркы кыргыз говорлору» деген темада филология илимдеринин кандидаты окумуштуулук даражасын алуу үчүн  диссертациясын ийгиликтүү коргойт.  


1966–1968-ж. ж. жогоруда аталган институтта кыргыз тили жана адабият кафедрасында адегенде улук окутуучу, андан кийин кафедранын башчысы болуп эмгектенет.  
*1965-жылы Кыргыз ССРинин элге билим берүү министрлиги атайын жолдомо  менен  азыркы Ош мамлекеттик университетине (мурдагы Ош мамлекеттик  педагогикалык институтуна) иштѳѳгѳ жиберет.  


1970–1971-ж. ж. аталган окуу жайдын башталгыч билим берүү методикасы кафедрасынын башчысы,
*1966–1968-жылдары жогоруда аталган институтта кыргыз тили жана адабият кафедрасында адегенде улук окутуучу, андан кийин кафедранын башчысы болуп эмгектенет.  


1972–1991-ж. ж. ошол эле жерде кыргыз тили жана адабияты кафедрасынын доценти,  кафедра башчысы, жаңыдан уюшулган Кыргыз жана ѳзбек тилдери факультетинин деканынын милдетин аткаруучу, кыргыз тили кафедрасынын профессору кызмат орундарында иштейт. 27 жыл бою Ош мамлекеттик педагогикалык институтунда эмгектенип, жогорку билимдүү кыргыз филологдорун даярдоого чоң салымын кошкон.
*1970–1971-жылдары аталган окуу жайдын башталгыч билим берүү методикасы кафедрасынын башчысы,


1992–93-окуу жылында Бишкектеги Тилдер жана гуманитардык илимдер мамлекеттик институтунда (азыркы К. Карасаев атындагы Бишкек мамлекеттик университети) кыргыз тилинин практикалык курсу, кыргыз тили кафедраларында, профессорлук кызматта ѳмүрүнүн аягына чейин (2001-ж.) үзүрлүү  эмгектенди.  
*1972–1991-жылдары ошол эле жерде кыргыз тили жана адабияты кафедрасынын доценти,  кафедра башчысы, жаңыдан уюшулган Кыргыз жана ѳзбек тилдери факультетинин деканынын милдетин аткаруучу, кыргыз тили кафедрасынын профессору кызмат орундарында иштейт. 27 жыл бою Ош мамлекеттик педагогикалык институтунда эмгектенип, жогорку билимдүү кыргыз филологдорун даярдоого чоң салымын кошкон.


Кѳп жылдык илимий-педагогикалык ишмердиги мамлекет тарабынан бааланып, «Кыргыз ССРинин элге билим берүүсүнүн отличниги» төш белгиси (1981),  «Эмгек ветераны» медалы (1985), Кыргыз ССРинин Жогорку жана атайын орто билим берүү министрлигинин «Ардак грамотасы» (1987), Кыргыз ССРинин элге билим берүү министрлигинин «Ардак грамоталары» (1989, 1990), «Манас-1000» медалы (1995) менен сыйланып, «Кыргыз Республикасынын билим берүүсүнѳ эмгек сиңирген кызматкер» (2000) наамына ээ болгон.  
*1992–1993-окуу жылында Бишкек шаарындагы Тилдер жана гуманитардык илимдер мамлекеттик институтунда (азыркы К. Карасаев атындагы Бишкек мамлекеттик университети) кыргыз тилинин практикалык курсу, кыргыз тили кафедраларында, профессорлук кызматта ѳмүрүнүн аягына чейин (2001-жыл) үзүрлүү  эмгектенди.


Н. Бейшекеев илим-изилдѳѳ иштери  багытында 40тан ашык илимий-методикалык эмгектерди жараткан библиограф, диалектолог, методист, лексикограф, дасыккан педагог катары республикабыздын илим чѳйрѳсүндѳ өз орду бар окумуштуу. Илимий эмгектеринен:
==Илимий эмгектеринен:==


1. Илим чѳйрѳсүндѳ авторитети чоң «Труды ИЯЛ АН Киргизской ССР» жана «Известия АН Киргизской ССР» журналдарына жарыялаган «Мургабдык кыргыздардын лексикалык ѳзгѳчѳлүктѳрү боюнча материалдар» (1957), «Мургабдык кыргыздардын тилиндеги фонетикалык ѳзгѳчѳлүктѳр» (1964) деген  макалаларында Тажикстандын Мургаб аймагындагы кыргыздардын тилдик ѳзгѳчѳлүктѳрү тууралуу диалектологиялык жагдайдан мүнѳздѳмѳ берилген.  
*1. Илим чѳйрѳсүндѳ авторитети чоң «Труды ИЯЛ АН Киргизской ССР» жана «Известия АН Киргизской ССР» журналдарына жарыялаган «Мургабдык кыргыздардын лексикалык ѳзгѳчѳлүктѳрү боюнча материалдар» (1957), «Мургабдык кыргыздардын тилиндеги фонетикалык ѳзгѳчѳлүктѳр» (1964) деген  макалаларында Тажикстандын Мургаб аймагындагы кыргыздардын тилдик ѳзгѳчѳлүктѳрү тууралуу диалектологиялык жагдайдан мүнѳздѳмѳ берилген.  


2. «Казакстандык кыргыздардын тилдик ѳзгѳчѳлүктѳрү» (1964).  
*2. «Казакстандык кыргыздардын тилдик ѳзгѳчѳлүктѳрү» (1964).  


3. «Ѳзбекстандагы кыргыздардын тилдик ѳзгѳчѳлүктѳрү» (1962) деген Г. Бакинова, Э. Абдулдаев менен  чогуу жазган китептин  грамматика бѳлүмүн Н. Бейшекеев жазган.  
*3. «Ѳзбекстандагы кыргыздардын тилдик ѳзгѳчѳлүктѳрү» (1962) деген Г. Бакинова, Э. Абдулдаев менен  чогуу жазган китептин  грамматика бѳлүмүн Н. Бейшекеев жазган.  


4. «Кыргыз тили. Библиографиялык кѳрсѳткүч 1960–1970-ж. ж». Бул китеп ушундай аталышта 1961-жылы чыккан «Кыргыз тили. Библиографиялык кѳрсѳткүч» деген эмгектин логикалык уландысы, т. а., кыргыз тили боюнча 1929-жылдан 1970-жылдар аралыгында чыккан эмгектердин библиографиялык кѳрсѳткүчү болуп эсептелет.
*4. «Кыргыз тили. Библиографиялык кѳрсѳткүч 1960–1970-жылдар». Бул китеп ушундай аталышта 1961-жылы чыккан «Кыргыз тили. Библиографиялык кѳрсѳткүч» деген эмгектин логикалык уландысы, тактап айтканда, кыргыз тили боюнча 1929-жылдан 1970-жылдар аралыгында чыккан эмгектердин библиографиялык кѳрсѳткүчү болуп эсептелет.


5. Азыркы кыргыз тилинин фонетикасы боюнча окуу-методикалык колдонмо (Ж. Мамытов менен авторлош). - Фрунзе, 1987.
*5. Азыркы кыргыз тилинин фонетикасы боюнча окуу-методикалык колдонмо (Ж. Мамытов менен авторлош). - Фрунзе, 1987.


6. Азыркы кыргыз тили боюнча практикум (пунктуация). - Бишкек, 1995.
*6. Азыркы кыргыз тили боюнча практикум (пунктуация). - Бишкек, 1995.


7. Орусча-кыргызча сѳздүк. - Бишкек, 2004.
*7. Орусча-кыргызча сѳздүк. - Бишкек, 2004.


8. Кыргызча-орусча сөздүк. - Бишкек, 2015.  
*8. Кыргызча-орусча сөздүк. - Бишкек, 2015.  


9. Тандалмалар.- Бишкек, 2017.
*9. Тандалмалар.- Бишкек, 2017.


10. Азыркы кыргыз тилинин синтаксиси жана пунктуациясы. - Бишкек,               2023-ж.
*10. Азыркы кыргыз тилинин синтаксиси жана пунктуациясы. - Бишкек, 2023.


Намасбек Бейшекеевдин жогоруда кыскача айтылган өрнөктүү өмүр жолу жана анын кыргыз тил илимине, жалпы эле кыргыз филологиясына кошкон салымы, т. а. жасап кеткен орчундуу илимий эмгектери жана келечек муунду тарбиялоодо, билим берүүдөгү салымы агайдын дагы бир ирет алгачкы библиограф, мыкты диалектолог-практик окумуштуу катары алдына адам салдырбаган инсан болгон десек жаңылышпайбыз.


==Шакирттери==
Мындан сырткары окумуштуу, илимпоз катары мыкты шакирттерди таптай алды. Мисал катары, филология илимдеринин доктору, профессор  Искендерова Суусар, белгилүү түрколог, филология илимдеринин кандидаты, профессор К. Коңкобаев  сыяктуу шакирттерин айтсак болот.
Мындан сырткары окумуштуу, илимпоз катары мыкты шакирттерди таптай алды. Мисал катары, филология илимдеринин доктору, профессор  Искендерова Суусар, белгилүү түрколог, филология илимдеринин кандидаты, профессор К. Коңкобаев  сыяктуу шакирттерин айтсак болот.
==Үй-бүлөсү==


Үй-бүлөдө агай сүйүктүү өмүрлүк жолдош болгон жана 4 кыз, 2 уулга сүйкүмдүү камкор ата, ошондой эле 22 неберенин  чоң атасы жана таятасы катары үлгү боло алды.  
Үй-бүлөдө агай сүйүктүү өмүрлүк жолдош болгон жана 4 кыз, 2 уулга сүйкүмдүү камкор ата, ошондой эле 22 неберенин  чоң атасы жана таятасы катары үлгү боло алды.  


Өмүрлүк жолдошу Бейшекеева Апал Төлөнбаевна менен 33 жыл бирге өмүр сүрүштү.
Өмүрлүк жолдошу Бейшекеева Апал Төлөнбаевна менен 33 жыл бирге өмүр сүрүштү.
 
[[Категория:Жаңы макалалар]]
Уулдары:
 
Бейшекеев Мекен – «Манас» аэропортунун кызматкери;
 
Бейшекеев Медет – жеке ишкер.
 
Кыздары:
 
Бейшекеева Максат – Бишкек хореографиялык окуу жайында орус тили мугалими;
 
Бейшекеева Гүлзат – Таш-Көмүр шаарындагы Гидроэлектростанциясында Кадрлар бөлүмүнүн кызматкери;
 
Бейшекеева Мирзат – Кант районунун Ивановка айылындагы мектепте химия-биология боюнча мугалими;
 
Бейшекеева Нурзат – «Билим жолу» менчик мектебинде араб тили мугалими катары эл кызматында болуп, учурда үзүрлүү эмгектенип жатышат.

11:17, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

Калып:Инсан


БЕЙШЕКЕЕВ Намасбек (20. 05. 1932-жыл, Чүй облусу, азыркы Ысык-Ата району – 27. 01. 2001-жыл, Бишкек шаары) – кыргыз тили жана адабияты багытындагы библиограф, диалектолог, педагог, филология илимдеринин кандидаты, профессор (1965), Кыргыз Республикасынын билим берүүсүнө эмгек сиңирген кызматкер (2000).

Н. Бейшекеевдин кѳп жылдык илимий-педагогикалык ишмердиги мамлекет тарабынан бааланып, «Кыргыз ССРинин элге билим берүүсүнүн отличниги» төш белгиси (1981),  «Эмгек ветераны» медалы (1985), Кыргыз ССРинин Жогорку жана атайын орто билим берүү министрлигинин «Ардак грамотасы» (1987), Кыргыз ССРинин элге билим берүү министрлигинин «Ардак грамоталары» (1989, 1990), «Манас-1000» медалы (1995) менен сыйланып, «Кыргыз Республикасынын билим берүүсүнѳ эмгек сиңирген кызматкер» (2000) наамына ээ болгон.

ПРОФЕССОР НАМАСБЕК БЕЙШЕКЕЕВДИН ЭМГЕК ЖОЛУ

  • 1939–1947-жылдары Киров атындагы жергиликтүү жети жылдык мектебинде  билим алган соң, Фрунзе шаарындагы (азыркы Бишкек шаары) педагогикалык окуу жайына тапшырган.  
  • 1950-жылы  Талас областтык билим берүү бөлүмүнө жолдомо алат да, азыркы Кара-Буура (мурунку Киров) районуна караштуу Кѳк-Сай айлындагы  жети жылдык мектебине мугалим болуп орношот.
  • 1952-жылы Кыргыз мамлекеттик университетинин филология факультетинин кыргыз тили жана адабияты бѳлүмүнѳ тапшырып, аны 1957-жылы артыкчылык диплому  менен аяктаган.
  • 1957–1958-жылы Кыргыз ССРинин Илимдер академиясынын Тил жана адабият институтуна  улук лаборанттык кызматка алынган.
  • 1957-жылы «Мургабдык кыргыздардын  лексикалык ѳзгѳчѳлүктѳрү боюнча материалдар» деген аталыштагы макаласын академиянын бараандуу илимий журналына жарыялаган. Ал макала анын тил илимине (диалектологияга) жасаган биринчи кадамы, илимпоз болом деген алгачкы  далалаты эле.
  • 1958-жылы Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясынын Тил жана адабият институтунун директору, академик И. А. Батманов Н. Бейшекеевди кенже илимий кызматкерлик орунга которот.
  • 1961-жылы илимпоздорго эң керектүү болгон «Кыргыз тили боюнча адабияттардын библиографиялык кѳрсѳткүчү: 1929–1959» деген  эмгегин жарыкка  чыгарат. Бул эмгек азыркы учурда да актуалдуулугун жогото элек.
  • 1961-жылы Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясынын аспирантура бөлүмүнө тапшырат.
  • 1962-жылы Г. Бакинова, Э. Абдылдаев менен авторлошуп жазган «Ѳзбекстандагы кыргыздардын тилиндеги жергиликтүү ѳзгѳчѳлүктѳр»,  
  • 1964-жылы «Казакстандагы кыргыздардын тилдик ѳзгѳчѳлүктѳрү»  деген эмгектери жарыкка чыгат.
  • 1965-жылы академик И. А. Батмановдун жетекчилиги астында «Кыргызстандан тышкаркы кыргыз говорлору» деген темада филология илимдеринин кандидаты окумуштуулук даражасын алуу үчүн  диссертациясын ийгиликтүү коргойт.
  • 1965-жылы Кыргыз ССРинин элге билим берүү министрлиги атайын жолдомо  менен  азыркы Ош мамлекеттик университетине (мурдагы Ош мамлекеттик  педагогикалык институтуна) иштѳѳгѳ жиберет.
  • 1966–1968-жылдары жогоруда аталган институтта кыргыз тили жана адабият кафедрасында адегенде улук окутуучу, андан кийин кафедранын башчысы болуп эмгектенет.  
  • 1970–1971-жылдары аталган окуу жайдын башталгыч билим берүү методикасы кафедрасынын башчысы,
  • 1972–1991-жылдары ошол эле жерде кыргыз тили жана адабияты кафедрасынын доценти,  кафедра башчысы, жаңыдан уюшулган Кыргыз жана ѳзбек тилдери факультетинин деканынын милдетин аткаруучу, кыргыз тили кафедрасынын профессору кызмат орундарында иштейт. 27 жыл бою Ош мамлекеттик педагогикалык институтунда эмгектенип, жогорку билимдүү кыргыз филологдорун даярдоого чоң салымын кошкон.
  • 1992–1993-окуу жылында Бишкек шаарындагы Тилдер жана гуманитардык илимдер мамлекеттик институтунда (азыркы К. Карасаев атындагы Бишкек мамлекеттик университети) кыргыз тилинин практикалык курсу, кыргыз тили кафедраларында, профессорлук кызматта ѳмүрүнүн аягына чейин (2001-жыл) үзүрлүү  эмгектенди.

Илимий эмгектеринен:

  • 1. Илим чѳйрѳсүндѳ авторитети чоң «Труды ИЯЛ АН Киргизской ССР» жана «Известия АН Киргизской ССР» журналдарына жарыялаган «Мургабдык кыргыздардын лексикалык ѳзгѳчѳлүктѳрү боюнча материалдар» (1957), «Мургабдык кыргыздардын тилиндеги фонетикалык ѳзгѳчѳлүктѳр» (1964) деген  макалаларында Тажикстандын Мургаб аймагындагы кыргыздардын тилдик ѳзгѳчѳлүктѳрү тууралуу диалектологиялык жагдайдан мүнѳздѳмѳ берилген.  
  • 2. «Казакстандык кыргыздардын тилдик ѳзгѳчѳлүктѳрү» (1964).
  • 3. «Ѳзбекстандагы кыргыздардын тилдик ѳзгѳчѳлүктѳрү» (1962) деген Г. Бакинова, Э. Абдулдаев менен  чогуу жазган китептин  грамматика бѳлүмүн Н. Бейшекеев жазган.
  • 4. «Кыргыз тили. Библиографиялык кѳрсѳткүч 1960–1970-жылдар». Бул китеп ушундай аталышта 1961-жылы чыккан «Кыргыз тили. Библиографиялык кѳрсѳткүч» деген эмгектин логикалык уландысы, тактап айтканда, кыргыз тили боюнча 1929-жылдан 1970-жылдар аралыгында чыккан эмгектердин библиографиялык кѳрсѳткүчү болуп эсептелет.
  • 5. Азыркы кыргыз тилинин фонетикасы боюнча окуу-методикалык колдонмо (Ж. Мамытов менен авторлош). - Фрунзе, 1987.
  • 6. Азыркы кыргыз тили боюнча практикум (пунктуация). - Бишкек, 1995.
  • 7. Орусча-кыргызча сѳздүк. - Бишкек, 2004.
  • 8. Кыргызча-орусча сөздүк. - Бишкек, 2015.  
  • 9. Тандалмалар.- Бишкек, 2017.
  • 10. Азыркы кыргыз тилинин синтаксиси жана пунктуациясы. - Бишкек, 2023.


Шакирттери

Мындан сырткары окумуштуу, илимпоз катары мыкты шакирттерди таптай алды. Мисал катары, филология илимдеринин доктору, профессор  Искендерова Суусар, белгилүү түрколог, филология илимдеринин кандидаты, профессор К. Коңкобаев  сыяктуу шакирттерин айтсак болот.

Үй-бүлөсү

Үй-бүлөдө агай сүйүктүү өмүрлүк жолдош болгон жана 4 кыз, 2 уулга сүйкүмдүү камкор ата, ошондой эле 22 неберенин  чоң атасы жана таятасы катары үлгү боло алды.

Өмүрлүк жолдошу Бейшекеева Апал Төлөнбаевна менен 33 жыл бирге өмүр сүрүштү.

"http://encyclopedia.edu.kg/KyrgWiki/index.php?title=БЕЙШЕКЕЕВ_Намасбек&oldid=66857" булагынан алынды