Difference between revisions of "АЙМАНОВ Шакен Кенжетай уулу"
м (→top: clean up, replaced: м‑н → <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> (5), ж‑а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> (5)) |
м (→top: категория кошуу) |
||
| (3 intermediate revisions by 3 users not shown) | |||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АЙМАНОВ''' Шакен Кенжетай уулу (5. 2. 1914, Павлодар | '''АЙМАНОВ''' '''Шакен Кенжетай уулу''' (5. 2. 1914-жыл, Павлодар облусу, Барнаул району, Айман‑Булак айылы – 24. 12. 1970-жыл, Москва шаары) – казак актёру, режиссёр, казак кесиптик кино искусствосуна негиз салуучулардын бири, СССР эл артисти (1959), Казак ССР мамлекеттик сыйлыгынын (1965), СССР мамлекеттик сыйлыгынын (1968, 1979) лауреаты. Семейдеги мугалимдер педагогикалык техникумунда окуп жүргөндө Алматыдагы Казак драма театрына чакырылып, 1933‑жылы кабыл алынган. Театр сахнасында Кобланды (М. Ауэзов, «Кобланды»), Кодар (Г. Мүсрепов, «Козу Көрпөш Баян сулуу»), Алдар көсөө (Ш. Кусаинов, «Алдар көсөө»), Исатай (И. Жансүгүров, «Исатай Махамбет»), Кассио (У. Шекспир, «Отелло»), Тихон (А. Островский, «Таланттар <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> табынуучулар»), Кидц (Б. Лавренов, «Америка добушу»), Хлестаков (Н.Гоголь, «Текшерүүчү»), Петруччио (У. Шекспир, «Азоого чалма») сыяктуу классикалык ролдорду аткарган. «Мылтыкчан киши», «Абай», «Намыс соту» пьесаларын сахнага чыгарып, алгачкы режиссёрлук кадамын баштаган. 1951–1956‑жылдары Казак драма театрынын башкы режиссеру болгон. Ал койгон «Абай» спектаклине СССР мамлекеттик сыйлыгы берилген (1952). Абайдын акындык талантына таасирленип өскөн Ш. Айманов кийин улуу акын тууралуу фильмге катышкан. Өнөр сапары <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> эл арасында болуп, кинофестивалдарда, симпозиумдарда Жан Шабен, Жан Марэ, Лоуренс Оливье, Софи Лорен, Радж Капур, Френк Копра сыяктуу кино-[[File:АЙМАНОВ59.png | thumb|none]] | ||
жылдыздар <span cat='ж.кыск' oldv=' | жылдыздар <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> жолугушкан. «Абай ыры» (режиссёру Г. Рошаль, 1945), «Жамбыл» (режиссёру Б. Дзиган, 1947) фильмдери аркылуу кино өнөрүнүн сырын терең түшүнүп, 1958–1970‑жылдары «Казакфильм» студиясынын көркөмдүк жагын башкаруу <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> казак кино өнөрүнүн өркүндөшүнө чоң үлүш кошуп, романтикалык‑патриоттук мектептин негизин түздү. Ш. Айманов Казакстан кинематографисттер союзунун башкармасынын туңгуч секретары болгон. Каир шаарында өткөн Азия <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> Африка элдеринин <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> Москва шаарында өткөн эл аралык кинофестивалдарга катышкан. «Тоо хрусталы» аттуу фильми 1967‑жылы Дүйшөмбү шаарында өткөн Казакстан <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> Орто Азия республикаларынын эл аралык фестивалында биринчи байгеге ээ болгон. «Махабат тууралуу баян» (1953), «Алдар көсөө» (1965), «Ата мекен» (1966), «Биздин сүйүктүү доктор» (1958), «Такыялуу периште» (1958), «Атамандын акыры» (1970) фильмдерин койгон. Ленин, Эмгек Кызыл Туу ордендери <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> сыйланган. Алматы шаарынын бир көчөсүнө (1972) <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> «Казакфильм» студиясына (1984) ысымы берилген. Ал жашаган үйдө <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> киностудияда музейи уюштурулган (1971).<br>Ад.: ''Сиранов К.'' Шакен Айманов – актёр и режиссёр кино. А.-А., 1970; ''Кенжетаев К.'' Даркандарын. А.-А., 1975; ''Беркович М.'' Шакен Айманов. А.-А., 1976. ''Н. Жылдызова.''<br> | ||
[[Категория:1-Том]] | |||
08:42, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы
АЙМАНОВ Шакен Кенжетай уулу (5. 2. 1914-жыл, Павлодар облусу, Барнаул району, Айман‑Булак айылы – 24. 12. 1970-жыл, Москва шаары) – казак актёру, режиссёр, казак кесиптик кино искусствосуна негиз салуучулардын бири, СССР эл артисти (1959), Казак ССР мамлекеттик сыйлыгынын (1965), СССР мамлекеттик сыйлыгынын (1968, 1979) лауреаты. Семейдеги мугалимдер педагогикалык техникумунда окуп жүргөндө Алматыдагы Казак драма театрына чакырылып, 1933‑жылы кабыл алынган. Театр сахнасында Кобланды (М. Ауэзов, «Кобланды»), Кодар (Г. Мүсрепов, «Козу Көрпөш Баян сулуу»), Алдар көсөө (Ш. Кусаинов, «Алдар көсөө»), Исатай (И. Жансүгүров, «Исатай Махамбет»), Кассио (У. Шекспир, «Отелло»), Тихон (А. Островский, «Таланттар менен табынуучулар»), Кидц (Б. Лавренов, «Америка добушу»), Хлестаков (Н.Гоголь, «Текшерүүчү»), Петруччио (У. Шекспир, «Азоого чалма») сыяктуу классикалык ролдорду аткарган. «Мылтыкчан киши», «Абай», «Намыс соту» пьесаларын сахнага чыгарып, алгачкы режиссёрлук кадамын баштаган. 1951–1956‑жылдары Казак драма театрынын башкы режиссеру болгон. Ал койгон «Абай» спектаклине СССР мамлекеттик сыйлыгы берилген (1952). Абайдын акындык талантына таасирленип өскөн Ш. Айманов кийин улуу акын тууралуу фильмге катышкан. Өнөр сапары менен эл арасында болуп, кинофестивалдарда, симпозиумдарда Жан Шабен, Жан Марэ, Лоуренс Оливье, Софи Лорен, Радж Капур, Френк Копра сыяктуу кино-
жылдыздар менен жолугушкан. «Абай ыры» (режиссёру Г. Рошаль, 1945), «Жамбыл» (режиссёру Б. Дзиган, 1947) фильмдери аркылуу кино өнөрүнүн сырын терең түшүнүп, 1958–1970‑жылдары «Казакфильм» студиясынын көркөмдүк жагын башкаруу менен казак кино өнөрүнүн өркүндөшүнө чоң үлүш кошуп, романтикалык‑патриоттук мектептин негизин түздү. Ш. Айманов Казакстан кинематографисттер союзунун башкармасынын туңгуч секретары болгон. Каир шаарында өткөн Азия жана Африка элдеринин жана Москва шаарында өткөн эл аралык кинофестивалдарга катышкан. «Тоо хрусталы» аттуу фильми 1967‑жылы Дүйшөмбү шаарында өткөн Казакстан жана Орто Азия республикаларынын эл аралык фестивалында биринчи байгеге ээ болгон. «Махабат тууралуу баян» (1953), «Алдар көсөө» (1965), «Ата мекен» (1966), «Биздин сүйүктүү доктор» (1958), «Такыялуу периште» (1958), «Атамандын акыры» (1970) фильмдерин койгон. Ленин, Эмгек Кызыл Туу ордендери менен сыйланган. Алматы шаарынын бир көчөсүнө (1972) жана «Казакфильм» студиясына (1984) ысымы берилген. Ал жашаган үйдө жана киностудияда музейи уюштурулган (1971).
Ад.: Сиранов К. Шакен Айманов – актёр и режиссёр кино. А.-А., 1970; Кенжетаев К. Даркандарын. А.-А., 1975; Беркович М. Шакен Айманов. А.-А., 1976. Н. Жылдызова.