Difference between revisions of "АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: категория кошуу)
 
(3 intermediate revisions by 3 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
'''АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ''' (азери) – Азербайжан Республикасынын мамлекеттик тили; жергиликтүү калктын ж‑а Иран, Ирак, Афганистан, Грузия, Армения, Дагестан ж‑а Орто Азия республикасында жашаган азербайжандар­дын тили. Түрк тилдеринин түштүк батыш же огуз тобуна кирет. 7‑11‑кылымдарда түрк тилдүү уруулар­дын (огуз, селжук) Азербайжан жерине кели­ши м‑н жергиликтүү элдердин мурда колдонгон тилде­ри сүрүлүп, 11‑13‑кылымдарда жергиликтүү элдердин оозеки тили түрк тили болуп, ал азербайжан адабий тили катары калыптана баштаган. Азербайжан тилинде 4 диалек­тилик топ белгиленет: чыгыш тобу, түштүк тобу,[[File:АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ27.png | thumb | none]]
'''АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ''' (азери) – Азербайжан Республикасынын мамлекеттик тили; жергиликтүү калктын <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> Иран, Ирак, Афганистан, Грузия, Армения, Дагестан <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> Орто Азия республикасында жашаган азербайжандар­дын тили. Түрк тилдеринин түштүк батыш же огуз тобуна кирет. 7–11‑кылымдарда түрк тилдүү уруулар­дын (огуз, селжук) Азербайжан жерине кели­ши <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> жергиликтүү элдердин мурда колдонгон тилде­ри сүрүлүп, 11–13‑кылымдарда жергиликтүү элдердин оозеки тили түрк тили болуп, ал азербайжан адабий тили катары калыптана баштаган. Азербайжан тилинде 4 диалек­тилик топ белгиленет: чыгыш тобу, түштүк тобу,[[File:АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ27.png | thumb|none]]
батыш тобу, түндүк тобу. Азербайжан адабий тили шемахи ж&#8209;а бакы диалектилеринин неги­зинде 19&#8209;кылымда калыптанган. Азербайжан тилинин өзүнүн грам­матикалык лексикалык белгилери б&#8209;ча азыркы түрк, түркмөн, гагауз, б. а., огуз тобундагы тилдерге жакын. Кээ бир фонетикалык өзгөчөлүктөрү б&#8209;ча ногой, кумык, өзбек тилдери м&#8209;н да жа­кындашат. Азербайжан тилинде 9 үндүү, 23 үнсүз тыбыш бар. 1929&#8209;ж. чейин араб графикасын колдонгон, ошол жылдан латын, э, ө, ү тамгаларын кошумчалап, 1940&#8209;ж. орус графикасына өткөн. Азыр кайрадан латын графикасын колдонушат.
батыш тобу, түндүк тобу. Азербайжан адабий тили шемахи <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> бакы диалектилеринин неги­зинде 19‑кылымда калыптанган. Азербайжан тилинин өзүнүн грам­матикалык лексикалык белгилери боюнча азыркы түрк, түркмөн, гагауз, б. а., огуз тобундагы тилдерге жакын. Кээ бир фонетикалык өзгөчөлүктөрү боюнча ногой, кумык, өзбек тилдери <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> да жа­кындашат. Азербайжан тилинде 9 үндүү, 23 үнсүз тыбыш бар. 1929‑жылга чейин араб графикасын колдонгон, ошол жылдан латын, э, ө, ү тамгаларын кошумчалап, 1940‑жылы  орус графикасына өткөн. Азыр кайрадан латын графикасын колдонушат.
[[Категория:1-Том]]

08:36, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ (азери) – Азербайжан Республикасынын мамлекеттик тили; жергиликтүү калктын жана Иран, Ирак, Афганистан, Грузия, Армения, Дагестан жана Орто Азия республикасында жашаган азербайжандар­дын тили. Түрк тилдеринин түштүк батыш же огуз тобуна кирет. 7–11‑кылымдарда түрк тилдүү уруулар­дын (огуз, селжук) Азербайжан жерине кели­ши менен жергиликтүү элдердин мурда колдонгон тилде­ри сүрүлүп, 11–13‑кылымдарда жергиликтүү элдердин оозеки тили түрк тили болуп, ал азербайжан адабий тили катары калыптана баштаган. Азербайжан тилинде 4 диалек­тилик топ белгиленет: чыгыш тобу, түштүк тобу,

АЗЕРБАЙЖАН ТИЛИ27.png

батыш тобу, түндүк тобу. Азербайжан адабий тили шемахи жана бакы диалектилеринин неги­зинде 19‑кылымда калыптанган. Азербайжан тилинин өзүнүн грам­матикалык лексикалык белгилери боюнча азыркы түрк, түркмөн, гагауз, б. а., огуз тобундагы тилдерге жакын. Кээ бир фонетикалык өзгөчөлүктөрү боюнча ногой, кумык, өзбек тилдери менен да жа­кындашат. Азербайжан тилинде 9 үндүү, 23 үнсүз тыбыш бар. 1929‑жылга чейин араб графикасын колдонгон, ошол жылдан латын, э, ө, ү тамгаларын кошумчалап, 1940‑жылы орус графикасына өткөн. Азыр кайрадан латын графикасын колдонушат.