Difference between revisions of "«АВЕСТА» жыйнагы"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: clean up)
 
(10 intermediate revisions by 6 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
«АВЕСТА» – байыркы заманда ж-а о. кылымдын башында Иранда, О. Азияда, Азербайжанда, Афганистанда кеңири тараган диндин (зороастризмдин) ыйык тексттеринин жыйнагы. Тексттер оозеки түрүндө атадан балага мурас катары өтүп турган. Илимде «Авеста тили» аталган байыркы тилде, б. з. ч. 3-к-да кагазга түшүрүлгөн. Сасаниддер династиясынын тушунда (3–7-к.) «А.» 21 китептен куралган. Биздин доорго алардын төрттөн бири гана келип жетти. «А.» ошол доордун болмушун толук чагылдыра турган материалдардан турат. Анда О. Азия, Иран, Азербайжан калктарынын эзелки доордогу коомдук-экон. турмушу, диний ишеним-ынанымдары, дүйнөгө көз караштары салт үрп-адаттары тууралуу мол маалымат берилет. Жыйнактын көп бөлүгү жоголгон, унутулган. Окумуштуулардын болжоолорунда ал бир нече бөлүктөн турат: 1) Яшт (алгачкы коомдогу карым-катнаштар, көп кудайга сыйынуу ж. б.); Тат (Ахураммазда Кудай тууралуу таалимтарбия); 3) көп кудайга сыйынуучулар м-н бир Кудайга кулдук уруучулар ортосундагы күрөштүн натыйжасында б. з. 5-к-да чогултулса керек. Көптөгөн окумуштуулар «А.» Иранда Сасаниддер династиясынан чыккан Хосров шах Iнин тушунда жазылган деп эсептешет.<br>
'''«АВЕСТА»''' – байыркы заманда <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> орто кылымдын башында Иранда, Орто Азияда, Азербайжанда, Афганистанда кеңири тараган диндин (зороастризмдин) ыйык тексттеринин жыйнагы. Тексттер оозеки түрүндө атадан балага мурас катары өтүп турган. Илимде «Авеста тили» аталган байыркы тилде, биздин заманга чейинки 3-кылымда кагазга түшүрүлгөн. Сасаниддер династиясынын тушунда (3–7-кылымдар) «Авеста» 21 китептен турган. Биздин доорго алардын төрттөн бири гана келип жетти. «Авеста» ошол доордун болмушун толук чагылдыра турган материалдардан турат. Анда Орто Азия, Иран, Азербайжан калктарынын эзелки доордогу коомдук-экономикалык турмушу, диний ишеним-ынанымдары, дүйнөгө көз караштары салт үрп-адаттары тууралуу мол маалымат берилет. Жыйнактын көп бөлүгү жоголгон, унутулган. Окумуштуулардын болжоолорунда ал бир нече бөлүктөн турат: 1) Яшт (алгачкы коомдогу карым-катнаштар, көп кудайга сыйынуу жана башкалар); 2) Тат (Ахураммазда Кудай тууралуу таалим-тарбия); 3) Көп Кудайга сыйынуучулар <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> бир Кудайга кулдук уруучулар ортосундагы күрөштүн натыйжасында биздин замандын 5-кылымында чогултулса керек. Көптөгөн окумуштуулар «Авеста» Иранда Сасаниддер династиясынан чыккан Хосров шах I нин тушунда жазылган деп эсептешет.<br> Ад.: ''Оранский И. М.'' Введение в иранскую филологию. 2-е изд. М., 1988; ''Бойс М.'' Зороастрийцы. Верования и обычаи. 4-е изд. Спб., 2003.<br>
Ад.: ''Оранский И. М.'' Введение в иранскую фило логию. 2-е изд. М., 1988; ''Бойс М.'' Зороастрийцы. Верования и обычаи. 4-е изд. Спб., 2003.<br>
[[Категория:1-Том]]

16:16, 11 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

«АВЕСТА» – байыркы заманда жана орто кылымдын башында Иранда, Орто Азияда, Азербайжанда, Афганистанда кеңири тараган диндин (зороастризмдин) ыйык тексттеринин жыйнагы. Тексттер оозеки түрүндө атадан балага мурас катары өтүп турган. Илимде «Авеста тили» аталган байыркы тилде, биздин заманга чейинки 3-кылымда кагазга түшүрүлгөн. Сасаниддер династиясынын тушунда (3–7-кылымдар) «Авеста» 21 китептен турган. Биздин доорго алардын төрттөн бири гана келип жетти. «Авеста» ошол доордун болмушун толук чагылдыра турган материалдардан турат. Анда Орто Азия, Иран, Азербайжан калктарынын эзелки доордогу коомдук-экономикалык турмушу, диний ишеним-ынанымдары, дүйнөгө көз караштары салт үрп-адаттары тууралуу мол маалымат берилет. Жыйнактын көп бөлүгү жоголгон, унутулган. Окумуштуулардын болжоолорунда ал бир нече бөлүктөн турат: 1) Яшт (алгачкы коомдогу карым-катнаштар, көп кудайга сыйынуу жана башкалар); 2) Тат (Ахураммазда Кудай тууралуу таалим-тарбия); 3) Көп Кудайга сыйынуучулар менен бир Кудайга кулдук уруучулар ортосундагы күрөштүн натыйжасында биздин замандын 5-кылымында чогултулса керек. Көптөгөн окумуштуулар «Авеста» Иранда Сасаниддер династиясынан чыккан Хосров шах I нин тушунда жазылган деп эсептешет.
Ад.: Оранский И. М. Введение в иранскую филологию. 2-е изд. М., 1988; Бойс М. Зороастрийцы. Верования и обычаи. 4-е изд. Спб., 2003.