Difference between revisions of "АВТОМОРФТУУ ТОПУРАК"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: категория кошуу)
 
(2 intermediate revisions by 2 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
'''АВТОМОРФТУУ ТОПУРАК''' ‒ физ.-хим. кубулуштардын таасиринен ар түрдүү тоотектердин үбөлөнүп, күкүмдөлүшүнөн пайда болгон топурак. Алар негизинен кургак климаттык шартта өөрчүп, өрөөндөрдө, бөксө тоо ж-а субальп, альп алкактарында таралган. Ага күл, кара, күрөӊ, кара күрөӊ токой, коӊур, боз, о. эле субальп, альп ж. б. типтеги топурактар кирет. А. т. жер бетинин басымдуу бөлүгүн ээлейт. Кыргызстандын бардык аймагында кездешет. А. т. башка топурак түрлөрү сыяктуу деградацияга алып келүүчү коркунучтуу факторлорго ‒ ''эрозия'', кыртыш түзүлүшүнүн бузулушу, шорлонуу, чириндилүүлүгүнүн төмөндөшү ж-а кыртышынын булгануусуна дуушар болот. Ошондуктан, бул топуракты эрозиядан ж. б. бузулуудан сактоо, күрдүүлүгүн жогорлатуу талап кылынат.
'''АВТОМОРФТУУ ТОПУРАК''' ‒ физикалык-химиялык  кубулуштардын таасиринен ар түрдүү тоотектердин үбөлөнүп, күкүмдөлүшүнөн пайда болгон топурак. Алар негизинен кургак климаттык шартта өөрчүп, өрөөндөрдө, бөксө тоо <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> субальп, альп алкактарында таралган. Ага күл, кара, күрөӊ, кара күрөӊ токой, коӊур, боз, ошондой эле субальп, альп ж. б. типтеги топурактар кирет. Автоморфтуу  топурак жер бетинин басымдуу бөлүгүн ээлейт. Кыргызстандын бардык аймагында кездешет. Автоморфтуу  топурак  башка топурак түрлөрү сыяктуу деградацияга алып келүүчү коркунучтуу факторлорго ‒ ''эрозия'', кыртыш түзүлүшүнүн бузулушу, шорлонуу, чириндилүүлүгүнүн төмөндөшү <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> кыртышынын булгануусуна дуушар болот. Ошондуктан, бул топуракты эрозиядан ж. б. бузулуудан сактоо, күрдүүлүгүн жогорлатуу талап кылынат.
[[Категория:1-Том]]

08:17, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АВТОМОРФТУУ ТОПУРАК ‒ физикалык-химиялык кубулуштардын таасиринен ар түрдүү тоотектердин үбөлөнүп, күкүмдөлүшүнөн пайда болгон топурак. Алар негизинен кургак климаттык шартта өөрчүп, өрөөндөрдө, бөксө тоо жана субальп, альп алкактарында таралган. Ага күл, кара, күрөӊ, кара күрөӊ токой, коӊур, боз, ошондой эле субальп, альп ж. б. типтеги топурактар кирет. Автоморфтуу топурак жер бетинин басымдуу бөлүгүн ээлейт. Кыргызстандын бардык аймагында кездешет. Автоморфтуу топурак башка топурак түрлөрү сыяктуу деградацияга алып келүүчү коркунучтуу факторлорго ‒ эрозия, кыртыш түзүлүшүнүн бузулушу, шорлонуу, чириндилүүлүгүнүн төмөндөшү жана кыртышынын булгануусуна дуушар болот. Ошондуктан, бул топуракты эрозиядан ж. б. бузулуудан сактоо, күрдүүлүгүн жогорлатуу талап кылынат.