Difference between revisions of "АЙЛАНУУ БЕТИ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (1 версия)
 
м (→‎top: категория кошуу)
 
(5 intermediate revisions by 5 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
  – тегиздиктеги ийри сызык­тын ошол эле тегиздикте жаткан октун тегере­гинде айлануусунан пайда болгон бет. А. б&#8209;не мисал болуп сфера эсептелет, анткени аны те гиздикте жаткан жарым айлананын диаметри­нин айланасында айландыруудан пайда болгон бет катары кароого болот. А. б&#8209;нин анын огу аркылуу өткөн тегиздиктер м&#8209;н кесилишкен ийри сызыктар меридиандар деп аталат, ал эми А. б&#8209;нин окко перпендикуляр тегиздик м&#8209;н ке силишкен ийри сызыктар параллелдер деп ата лат. Эгер айлануу огу б&#8209;ча ''Охуг'' тик бурчтуу координата системасынын ''Ог'' огу багытталса, анда А. б&#8209;нин параметрдик тендемесин төмөнкү­чө жазууга болот: ''х = f(и)cosv, у = f(и)sinv, г = и,'' мында ''f(u) –'' функция меридианды анык­тайт, ал эми V – бурч. ''Б. Э. Канетов.''<br>
'''АЙЛАНУУ  БЕТИ''' – тегиздиктеги ийри сызык­тын ошол эле тегиздикте жаткан октун тегере­гинде айлануусунан пайда болгон бет. Айлануу  бетине мисал болуп сфера эсептелет, анткени аны тегиздикте жаткан жарым айлананын диаметри­нин айланасында айландыруудан пайда болгон бет катары кароого болот. Айлануу  бетинин анын огу аркылуу өткөн тегиздиктер <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> кесилишкен ийри сызыктар меридиандар деп аталат, ал эми айлануу  бетинин окко перпендикуляр тегиздик <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> кесилишкен ийри сызыктар параллелдер деп аталат. Эгер айлануу огу боюнча ''Охуг'' тик бурчтуу координата системасынын ''Ог'' огу багытталса, анда айлануу бетинин параметрдик теңдемесин төмөнкү­чө жазууга болот: ''х = f(и)cosv, у = f(и)sinv, г = и,'' мында ''f(u) –'' функция меридианды анык­тайт, ал эми V – бурч.                    


''Б. Э. Канетов.''<br>
[[Категория:1-Том]]

08:42, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АЙЛАНУУ БЕТИ – тегиздиктеги ийри сызык­тын ошол эле тегиздикте жаткан октун тегере­гинде айлануусунан пайда болгон бет. Айлануу бетине мисал болуп сфера эсептелет, анткени аны тегиздикте жаткан жарым айлананын диаметри­нин айланасында айландыруудан пайда болгон бет катары кароого болот. Айлануу бетинин анын огу аркылуу өткөн тегиздиктер менен кесилишкен ийри сызыктар меридиандар деп аталат, ал эми айлануу бетинин окко перпендикуляр тегиздик менен кесилишкен ийри сызыктар параллелдер деп аталат. Эгер айлануу огу боюнча Охуг тик бурчтуу координата системасынын Ог огу багытталса, анда айлануу бетинин параметрдик теңдемесин төмөнкү­чө жазууга болот: х = f(и)cosv, у = f(и)sinv, г = и, мында f(u) – функция меридианды анык­тайт, ал эми V – бурч.

Б. Э. Канетов.