Difference between revisions of "АЙДАРБЕКОВ Иманаалы"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (1 версия)
 
м (→‎top: категория кошуу)
 
(9 intermediate revisions by 6 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
  Иманаалы (1894, Бишкек уезди – 1937) – саясий ж&#8209;а мамл. ишмер;<br>
'''АЙДАРБЕКОВ''' '''Иманаалы''' (1894, Россия империясы, Жети-Суу облусу, Пишпек уезди, Арчалы конушу 5. 11. 1938, Кыргыз ССРи, Фрунзе шаары) – саясий жана мамлекеттик ишмер; ''Кара Кыргыз автономиялык облусунун'' революциялык комитетинин төрагасы (1924–1925), Кыргыз АССРнин Жогорку сотунун төрагасы (1927–1929). Атасы Айдарбек Турду уулу ''солто'' уруусуна караштуу күнтуу уругунун манабы болгон. Иманаалы Айдарбеков алгач жергиликтүү орус-тузем, анан Пишпектеги айыл-чарба мектебинен (1898–1905), Ташкент шаарындагы гидротехникалык окуу жайынан (1905–1910) билим алган. 1917-жылдан солчул эсерлердин (социал-революционерлер) партиясынын, 1918-жылдан коммунисттик партиянын мүчөсү. 1918-жылдан айыл коомунда катчы болуп иштеген. Андан кийин Пишпек уезддик революциялык комитетинин төрагасы (1920–1921), Пишпек уезддик советинин атко­мунун төрагасы (1921–1923), Жети-Суу облустук жер бөлүмүнүн башчысы (1923–1924).  
Совет бийлигин орнотуу ж&#8209;а чыңдоо үчүн жигердүү кү­рөшкөндөрдөн. 1909&#8209;ж. Пишпектеги а. ч. тех­никумун бүтүргөн. 1918–20&#8209;ж. Пишпек уезддик­шаардык совет аткому­нун, 1920–21&#8209;ж. Каракол уезддик ревкомунун мүчө­сү, 1921–23&#8209;ж. Пишпек уездцик советинин атко­мунун төрагасы, 1923– 24&#8209;ж. Жети&#8209;Суу обл. жер бөлүмүнүн башчысы, обл­аткомдун төрагасы, 1924&#8209;ж. Кыргыз автономия обл&#8209;нун ревкомунун төрагасы болуп дайындалган. 1925–26&#8209;ж. Таш­кентте «Орто Азиядан» кеңсесинде башкар­малыктын мүчөсү болгон. 1927–29&#8209;ж. Кыргыз АССРинин жеңил өнөр жай ж&#8209;а соода эл ко миссары, 1930–31&#8209;ж. Кыргыз а. ч. банкынын башкармалыгынын мүчөсү, Кыргыз АССР юс тиция эл комиссары, Кыргыз АССРинин Баш
[[File:АЙДАРБЕКОВ 149.png | thumb|none]]
[[File:АЙДАРБЕКОВ 149.png | thumb | none]]
1924-жылы Бүткүл Россиялык Борбордук Аткаруу Комитети 17 адамдан турган Кыргыз ревкомун бекитип, анын төрагалыгына И. Айдарбеков, орун басарлыгына Д. Зульфибаев мүчөлүгүнө М. Каменский, Ж. Абдахманов, С. Малышев, С. Чоңбашев, М. Ботобаев, П. Покровский, Б. Сарыбаев, Р. Расулов, И. Арабаев, Р. Кудайкулов, И. Тойчинов ж. б. шайланган. 1925-жылы Кыргыз автономиялуу обулусунун Орто Азиядагы (Ташкент ш.) атайын өкүлү, ошол эле учурда «Орто Азия даны» жана Кыргыз айыл-чарба банкынын башкармалыктарында мүчө, 1927–1929-жылдары Кыргыз АССРнин Жогорку сотунун  төрагасы болуп иштеген. 1929-жылдан Кыргыз АССРнин жеңил өнөр-жай жана соода комиссариаттарынын эл комиссары кызматтарын аркалаган. Айдарбеков Советтердин болуштук, уездик, облустук съезддерине бир нече жолу делегат болуп шайланган. ''Ак‑Суу ко''з­''голоңун'' (1918)'','' Нарындагы көтөрүлүштү (1920) басууга ка­тышкан. Совет бийлигин чыңдоого жигердүү ка­тышкандыгы үчүн Кыргыз АССР Борбордук аткому­нун Ардак грамотасы менен сыйланган. 1935-жылы 16-августта жалган жалаанын негизинде компартиянын мүчөлүгүнөн чыгарылып, 1937-жылы август айында социал-туран партиясынын мүчөсү деген айып менен камакка алынган. Көптөгөн кыйноо-кыстоолордон кийин 1938-жылы Фрунзедеги шаардык түрмөнүн короосунда атылган. 1958-жылы акталып, 1991‑жылы сөөгү ариет‑аза күтүү салты менен кайрадан ''Ата‑Бейит'' көрүстөнүндөгү жерге берилген.
кы сотунун төрагасы болуп иштеген. А. Совет­тердин болуштук, уездик, обл. съезддерине бир нече ирет делегат болуп шайланган. ''Ак&#8209;Суу ко''з­''голоңун,'' Нарындагы көтөрүлүштү басууга ка­тышкан. Совет бийлигин чыңдоого жигердүү ка­тышкандыгы үчүн Кыргыз АССР Борб. аткому­нун Ардак грамотасы м&#8209;н сыйланган. 1937&#8209;ж. жалган жалаа м&#8209;н атылган. 1991&#8209;ж. сөөгү ''Ата&#8209;Бе йит'' көрүстөнүнө ариет&#8209;аза күтүү салты м&#8209;н кайра коюлган.
[[Категория:1-Том]]
 

08:40, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АЙДАРБЕКОВ Иманаалы (1894, Россия империясы, Жети-Суу облусу, Пишпек уезди, Арчалы конушу – 5. 11. 1938, Кыргыз ССРи, Фрунзе шаары) – саясий жана мамлекеттик ишмер; Кара Кыргыз автономиялык облусунун революциялык комитетинин төрагасы (1924–1925), Кыргыз АССРнин Жогорку сотунун төрагасы (1927–1929). Атасы Айдарбек Турду уулу солто уруусуна караштуу күнтуу уругунун манабы болгон. Иманаалы Айдарбеков алгач жергиликтүү орус-тузем, анан Пишпектеги айыл-чарба мектебинен (1898–1905), Ташкент шаарындагы гидротехникалык окуу жайынан (1905–1910) билим алган. 1917-жылдан солчул эсерлердин (социал-революционерлер) партиясынын, 1918-жылдан коммунисттик партиянын мүчөсү. 1918-жылдан айыл коомунда катчы болуп иштеген. Андан кийин Пишпек уезддик революциялык комитетинин төрагасы (1920–1921), Пишпек уезддик советинин атко­мунун төрагасы (1921–1923), Жети-Суу облустук жер бөлүмүнүн башчысы (1923–1924).

АЙДАРБЕКОВ 149.png

1924-жылы Бүткүл Россиялык Борбордук Аткаруу Комитети 17 адамдан турган Кыргыз ревкомун бекитип, анын төрагалыгына И. Айдарбеков, орун басарлыгына Д. Зульфибаев мүчөлүгүнө М. Каменский, Ж. Абдахманов, С. Малышев, С. Чоңбашев, М. Ботобаев, П. Покровский, Б. Сарыбаев, Р. Расулов, И. Арабаев, Р. Кудайкулов, И. Тойчинов ж. б. шайланган. 1925-жылы Кыргыз автономиялуу обулусунун Орто Азиядагы (Ташкент ш.) атайын өкүлү, ошол эле учурда «Орто Азия даны» жана Кыргыз айыл-чарба банкынын башкармалыктарында мүчө, 1927–1929-жылдары Кыргыз АССРнин Жогорку сотунун  төрагасы болуп иштеген. 1929-жылдан Кыргыз АССРнин жеңил өнөр-жай жана соода комиссариаттарынын эл комиссары кызматтарын аркалаган. Айдарбеков Советтердин болуштук, уездик, облустук съезддерине бир нече жолу делегат болуп шайланган. Ак‑Суу коз­голоңун (1918), Нарындагы көтөрүлүштү (1920) басууга ка­тышкан. Совет бийлигин чыңдоого жигердүү ка­тышкандыгы үчүн Кыргыз АССР Борбордук аткому­нун Ардак грамотасы менен сыйланган. 1935-жылы 16-августта жалган жалаанын негизинде компартиянын мүчөлүгүнөн чыгарылып, 1937-жылы август айында социал-туран партиясынын мүчөсү деген айып менен камакка алынган. Көптөгөн кыйноо-кыстоолордон кийин 1938-жылы Фрунзедеги шаардык түрмөнүн короосунда атылган. 1958-жылы акталып, 1991‑жылы сөөгү ариет‑аза күтүү салты менен кайрадан Ата‑Бейит көрүстөнүндөгү жерге берилген.