Difference between revisions of "АБА ТРАНСПОРТУ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (1 версия)
 
9-71>KadyrM
(Айырма жок)

18:34, 31 Март (Жалган куран) 2022 -деги абалы

 — жүргүнчү, почта, жүк та шуучу транспорттун бир түрү. А. т. 1-дүйнөлүк согуштан кийин пайда болду. СССРде А. т-нун өнүгүшүнө 1923-ж. Бүткүл россиялык «Добролет» ыктыярдуу аба флоту ж-а «Укровоздухпункт» коомдорунун түзүлүшү өтө чоң түрткү берген. Сов. Союзу учурунда дүйнөдөгү эң ири аба державасы болгон. 1972-ж. аба жолунун уз. 780 миң кмди түзүп, А. т. 3500 айыл-кыштакты ж-а шаарды байланыштырган, 1971-ж. 82 млн жүргүнчү, 2087 миң m почта жүк ташыган; токой, а. ч.үчүн 74 млн га жерге хим. иштерди жүргүзгөн. 1950-жылдан тартып А. т-нда винттүү самолёттор реактивдүү самолёттор м-н алмаштырыла баштаган. Кырг-нда А. т-нун өнүгүшү 1924-ж. Бүткүл россиялык «Добролет» ыктыярдуу аба флотунун О. Азиялык бөлүгүнүн түзүлүшүнө байланыштуу. Респ-када А. т. негизинен Улуу Ата Мекендик согуштан кийин өнүктү. Азыр респ-нын айрым р-ндору м-н А. т. аркылуу байланыш түзүлүп, дүйнөдөгү көп мамлекеттерге са
Заттар Атмосферанын төмөнкүкатмарларындагы олчомү, %
көлөмү б-ча салмагы б-ча
Азот 78,10 75,5
Кычкылтек 20,95 23,14
Аргон 0,934 1,28
Неон 1,8х10_3 1,2х10_3
Гелий 5.2Х10-4 7,2х10-4
Криптон 1,1х10-4 З.ОхЮ4
Ксенон 8,7х10 3,6х10-5
Суутек 5,0х10 4,0х10
Метан 2,0х10-4 1,0х10-4
Азот чала оксиди 5,0х10 7,6х10-5
Термодинамикалык активдүү кошулмалар
Көмүр кычкыл газ 0,034 0,047
Озон 1,0х10 1,7х10
Күкүрт кош оксиди 1,0х10-4 -
Азот кош оксиди 1,0х10 -

ляциялык системасы) керектүү болгон атм-лык абанын негизги булаты болуп саналат. Азыркы учурда А. ч. өнөр жайдын тез өнүгүүсүнө байланыштуу үзгүлтүксүз булганууга дуушарланууда. Айрыкча А. ч-н жылыткыч ж-a энергетикалык каражаттар, автомобиль транспорту булгап жатат; мис., Бишкек метеостанциясынын билдирүүсүнө Караганда табигый жылуулук балансы кийинки жылдары 0,7°С өскөндүгү аныкталган.
О. эле, Кыргыз Респ-нын аймагында А. ч-н булгаган энергетикалык таштандылардан курулуш имараттарына 30%, транспорт каражаттарына 36% (2000-ж.), өнөр жайга 4,15% тийиштүү.
Б. Үсөнканов.