Difference between revisions of "АТАЛЫК"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (1 версия)
м (→‎top: категория кошуу)
 
(4 intermediate revisions by 3 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
  а т а б е к ‒ мамлекетти башкарууда жашы жете элек жаш ханзаадаларды тарбиялоочу адамга ыйгарылган жогорку мансап. А. өзү тарбиялаган ханзаада бийликке келген учурда анын кеӊешчиси катары милдет аткарган. О. кылымдарда (7‒8-к-да, кийин 15‒19-к-да) Түрк, Батыш Түрк кагандыктарында, Кимак-кыпчак, Огуз, Кыргыз мамлекеттеринде, кийин Хива, Бухара, Кокон, Казак хандыктарында А. мансабы кеӊири колдонулган. О. Азия элдеринде А. мансапка ээ болгондордун ичинен эӊ белгилүүсү ‒ ''Алымкул'' Аталык. Кокон хандыгында ордодо А. мансабын ээлеген ''Мусулман кул'', Алымкул сыяктуу бир катар кыргыз-кыпчак төбөлдөрү тактынын мурасчысы эрезеге жете электе хандын милдетин да аткарып турушкан дыгы белгилүү. Кээде ордодогу таасирин бекемдөө үчүн атайылап бийликке жаш ханзаадаларды коюшуп, өзүлөрүн А. деп жарыялоо м-н хандык бийликти толук колго алышкан.<br>
'''АТАЛЫК,''' а т а б е к ‒ мамлекетти башкарууда жашы жете элек жаш ханзаадаларды тарбиялоочу адамга ыйгарылган жогорку мансап. Аталык өзү тарбиялаган ханзаада бийликке келген учурда анын кеӊешчиси катары милдет аткарган. Орто кылымдарда (7‒8-кылымда, кийин 15‒19-кылымда) Түрк, Батыш Түрк кагандыктарында, Кимак-кыпчак, Огуз, Кыргыз мамлекеттеринде, кийин Хива, Бухара, Кокон, Казак хандыктарында Аталык мансабы кеӊири колдонулган. Орто Азия элдеринде Аталык мансапка ээ болгондордун ичинен эӊ белгилүүсү ‒ ''Алымкул'' Аталык. Кокон хандыгында ордодо Аталык мансабын ээлеген ''Мусулман- кул'', Алымкул сыяктуу бир катар кыргыз-кыпчак төбөлдөрү тактынын мурасчысы эрезеге жете электе хандын милдетин да аткарып турушкандыгы белгилүү. Кээде ордодогу таасирин бекемдөө үчүн атайылап бийликке жаш ханзаадаларды коюшуп, өзүлөрүн Аталык деп жарыялоо <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> хандык бийликти толук колго алышкан.<br>
 
[[Категория:1-Том]]

10:42, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АТАЛЫК, а т а б е к ‒ мамлекетти башкарууда жашы жете элек жаш ханзаадаларды тарбиялоочу адамга ыйгарылган жогорку мансап. Аталык өзү тарбиялаган ханзаада бийликке келген учурда анын кеӊешчиси катары милдет аткарган. Орто кылымдарда (7‒8-кылымда, кийин 15‒19-кылымда) Түрк, Батыш Түрк кагандыктарында, Кимак-кыпчак, Огуз, Кыргыз мамлекеттеринде, кийин Хива, Бухара, Кокон, Казак хандыктарында Аталык мансабы кеӊири колдонулган. Орто Азия элдеринде Аталык мансапка ээ болгондордун ичинен эӊ белгилүүсү ‒ Алымкул Аталык. Кокон хандыгында ордодо Аталык мансабын ээлеген Мусулман- кул, Алымкул сыяктуу бир катар кыргыз-кыпчак төбөлдөрү тактынын мурасчысы эрезеге жете электе хандын милдетин да аткарып турушкандыгы белгилүү. Кээде ордодогу таасирин бекемдөө үчүн атайылап бийликке жаш ханзаадаларды коюшуп, өзүлөрүн Аталык деп жарыялоо менен хандык бийликти толук колго алышкан.