Difference between revisions of "АСКАЛУУ ТООЛОР"
м (→top: категория кошуу) |
|||
| (2 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АСКАЛУУ ТООЛОР''' (Rocky Mountains) Түндүк | '''АСКАЛУУ ТООЛОР''' (Rocky Mountains) Түндүк Америка Кордильерасынын системасына кирет. АКШ <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> Канаданын батышында, 60 <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> 32° түндүк кеңдиктеринин аралыктарында жайгашкан. Узундугу 3200 кмге жакын, туурасы 700 ''км.'' Тынч <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Атлантика океандарынын суу бөлгүчү. Аскалуу тоолордон Миссури, Колорадо, Рио-Гранде, Снейк, Арканзас ж. б. дарыялар башталат. Түндүк Аскалуу тоолор негизинен гранит тектеринен түзүлүп, бийиктиги 3954 ''м''ге (Робсон чокусу) чейин жетет. Түштүк же АКШ Аскалуу тоолор кыска кырка тоолордон туруп, кумдук, чополуу сланец, акиташ тектеринен түзүлгөн; эң бийик жери 4399 ''м'' (Элберт чокусу). Кырка тоолору кеңири бассейндер – «парктар» <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> бөлүнгөн. Кен байлыктары: молибден, жез, алтын, күмүш, полиметалл, нефть, таш көмүр. Жанар тоо процесстери (гейзерлер, ысык булактар), жер титирөөлөр болуп турат. Өсүмдүктөрүнөн токой басымдуу; түндүгүнө тоо тайгасы, түштүгүнө мырза карагайлуу токой мүнөздүү. Токойдун жогорку чеги түндүгүндө 1500 ''м''ден түштүгүндө 3600 ''м''ге чейин; андан жогору альп шалбаасы <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> кар жатат. Өрөөндөрүнө талаа <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> жарым чөл ландшафты мүнөздүү. Ири улуттук парктары: Жаспер, Банф, Йохо (Канада), Йеллоустон, Роки Маунтин (АКШда). Аскалуу тоолор аркылуу 8 темир жол <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> автомобиль жолдору өтөт. | ||
Америка Кордильерасынын системасына кирет. | [[Категория:1-Том]] | ||
шалбаасы ж-а кар жатат. Өрөөндөрүнө талаа | |||
ж-а жарым чөл ландшафты мүнөздүү. Ири | |||
10:29, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы
АСКАЛУУ ТООЛОР (Rocky Mountains) Түндүк Америка Кордильерасынын системасына кирет. АКШ менен Канаданын батышында, 60 жана 32° түндүк кеңдиктеринин аралыктарында жайгашкан. Узундугу 3200 кмге жакын, туурасы 700 км. Тынч жана Атлантика океандарынын суу бөлгүчү. Аскалуу тоолордон Миссури, Колорадо, Рио-Гранде, Снейк, Арканзас ж. б. дарыялар башталат. Түндүк Аскалуу тоолор негизинен гранит тектеринен түзүлүп, бийиктиги 3954 мге (Робсон чокусу) чейин жетет. Түштүк же АКШ Аскалуу тоолор кыска кырка тоолордон туруп, кумдук, чополуу сланец, акиташ тектеринен түзүлгөн; эң бийик жери 4399 м (Элберт чокусу). Кырка тоолору кеңири бассейндер – «парктар» менен бөлүнгөн. Кен байлыктары: молибден, жез, алтын, күмүш, полиметалл, нефть, таш көмүр. Жанар тоо процесстери (гейзерлер, ысык булактар), жер титирөөлөр болуп турат. Өсүмдүктөрүнөн токой басымдуу; түндүгүнө тоо тайгасы, түштүгүнө мырза карагайлуу токой мүнөздүү. Токойдун жогорку чеги түндүгүндө 1500 мден түштүгүндө 3600 мге чейин; андан жогору альп шалбаасы жана кар жатат. Өрөөндөрүнө талаа жана жарым чөл ландшафты мүнөздүү. Ири улуттук парктары: Жаспер, Банф, Йохо (Канада), Йеллоустон, Роки Маунтин (АКШда). Аскалуу тоолор аркылуу 8 темир жол жана автомобиль жолдору өтөт.