Difference between revisions of "АРТЕЗИАН СУУЛАРЫ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
497-555>KadyrM
 
м (→‎top: категория кошуу)
 
(4 intermediate revisions by 3 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
(лат. ''Artesium'' – Франциянын Артуа деген провинциясынын атынан) – суу өткөрбөөчү катмарлардын арасында
'''АРТЕЗИАН СУУЛАРЫ –''' (латынча ''Artesium'' – Франциянын Артуа деген провинциясынын атынан) – суу өткөрбөөчү катмарлардын арасында жайгашып гидравликалык басым <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> жер астында жаткан суулар. Ал суулардын үстүндө жайгашкан суу өткөрбөс тоо тек катмары тешилгенде, артезиан суулары өйдө көтөрүлөт. Артезиан сууларынын ''пьезометриялык деңгээли'' жер бетинен жогору болсо, суулар жер үстүнө өзүнөн өзү агып же атылып чыгып турат. Артезиан сууларын жер үстүнө чыгаруу үчүн бургулап казып, көзөнөк (көзөнөк же кудук) артезиан кудугу жасалат. Ал калкты таза суу <span cat="ж.кыск" oldv="м-н">менен</span> камсыз кылууда, сугат иштеринде, минералдуу сууларды алууда<br>[[File:АРТЕЗИАН СУУЛАРЫ_36.png | thumb | Артезиан бассейинин схемалык түзүлүшү: 1-суу өткөрбөөчү катмарлар; 2-суу чогултуучу катмарлар; 3-дарыя чөкмөлөрү; 4-суу деңгээли; 5-булактар; к-суу чогултуучу аянт; Б-сууну тышка агызып чыгаруучу аянт; AK-акпас (суу насос <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> чыгарылуучу) кудук.]]пайдаланылат. Мындай артезиан суулары жер үстүнө чыгарган көзөнөкчөлөр Кыргызстандын Чүй, Талас, Фергана өрөөндөрүндө кеңири пайдаланылат. Артезиан суулары көбүнчө антропоген мезгилине чейинки тоо тектерде жайгашат.<br>
жайгашып гидравликалык басым м-н жер астында жаткан суулар. Ал суулардын үстүндө
[[Категория:1-Том]]
жайгашкан суу өткөрбөс тоо тек катмары тешилгенде, А. с. өйдө көтөрүлөт А. с-нын ''пьезомет-''<br>
''риялык деңгээли'' жер бетинен жогору болсо, суулар
жер үстүнө өзүнөн өзү агып
же атылып чыгып турат.<br>
А. с-н жер үстүнө чыгаруу
үчүн бургулап казып, көзөнөк (көзөнөк же кудук) артезиан кудугу жасалат. Ал<br>
[[File:АРТЕЗИАН СУУЛАРЫ_36.png | thumb | Артезиан бассейинин схемалык
түзүлүшү: I- суу өткөрбөөчү катмарлар; 2- суу чогултуучу катмарлар; 3- дарыя чөкмөлөрү; 4- суу деңгээли; 5- булактар;
к -суу чогултуучу аянт; Б -
сууну тышка агызып чыгаруучу аянт; AK акпас (суу насос м-н чыгарылуучу) кудук.]]<br>
калкты таза суу м-н камсыз кылууда, сугат
иштеринде, минералдуу сууларды алууда пайдаланылат. Мындай А. с. жер үстүнө чыгарган
көзөнөкчөлөр Кырг-ндын Чүй, Талас, Фергана
өрөөндөрүндө кеңири пайдаланылат. А. с.<br>
көбүнчө антропоген мезгилине чейинки тоо тектерде жайгашат.<br>
 

10:22, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АРТЕЗИАН СУУЛАРЫ – (латынча Artesium – Франциянын Артуа деген провинциясынын атынан) – суу өткөрбөөчү катмарлардын арасында жайгашып гидравликалык басым менен жер астында жаткан суулар. Ал суулардын үстүндө жайгашкан суу өткөрбөс тоо тек катмары тешилгенде, артезиан суулары өйдө көтөрүлөт. Артезиан сууларынын пьезометриялык деңгээли жер бетинен жогору болсо, суулар жер үстүнө өзүнөн өзү агып же атылып чыгып турат. Артезиан сууларын жер үстүнө чыгаруу үчүн бургулап казып, көзөнөк (көзөнөк же кудук) артезиан кудугу жасалат. Ал калкты таза суу менен камсыз кылууда, сугат иштеринде, минералдуу сууларды алууда

Артезиан бассейинин схемалык түзүлүшү: 1-суу өткөрбөөчү катмарлар; 2-суу чогултуучу катмарлар; 3-дарыя чөкмөлөрү; 4-суу деңгээли; 5-булактар; к-суу чогултуучу аянт; Б-сууну тышка агызып чыгаруучу аянт; AK-акпас (суу насос менен чыгарылуучу) кудук.

пайдаланылат. Мындай артезиан суулары жер үстүнө чыгарган көзөнөкчөлөр Кыргызстандын Чүй, Талас, Фергана өрөөндөрүндө кеңири пайдаланылат. Артезиан суулары көбүнчө антропоген мезгилине чейинки тоо тектерде жайгашат.