Difference between revisions of "АРПАНЫН АЛА-ТООСУ"
м (→top: clean up, replaced: м-н → <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span>, ж-а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> (5)) |
м (→top: категория кошуу) |
||
| (2 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АРПАНЫН АЛА-ТООСУ''', <span style="letter-spacing:0.5em;">Жаман- | '''АРПАНЫН АЛА-ТООСУ''', <span style="letter-spacing:0.5em;">Жаман-Тоо–</span>Ички Теңир-Тоонун түштүк-батышындагы кырка тoo. Apпa өрөөнүн Алабуга – Нарын өрөөнүнөн бөлүп, кеңдик багытта созулуп жатат. Батышында Фергана тоо тизмегине туташат. Узундугу 110 ''км,'' туурасы 16 ''км.'' Орточо бийиктиги 4000 ''м,'' эң бийик чокусу 4737 ''м.'' Тоонун түштүк капталы тик, кыска, түндүгү айдөөш-жантайыңкы. Чыгыш тарабын (Беш-Талаа, Орто Сырт) кайнозойдун борпоң тектери каптап жатат. Тоонун морфоструктурасы – горст-антиклиналь, түштүк <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> түндүк этектери тектоникалык жаракалар <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> чектешет. Apпa капчыгайы (Кептеш) Жаман-Тоонун батышынан өтүп, аны Фергана тоо тизмегинен бөлүп[[File:АРПАНЫН АЛА-ТООСУ_27.png | thumb|none]]<br>турат. Тoo девондун аягы – карбондун башталышында пайда болгон, калыңдыгы 1300 мге чейин жеткен акиташ теги, доломит, кумдук, сланец, конгломерат; пермдин 1000 ''м'' калыңдыктагы слюдалуу <span cat="ж.кыск" oldv="ж-а">жана</span> полимиктүү кумдук, чополуу сланец тектеринен турат. Ортоңку бөлүгү <span cat="ж.кыск" oldv="ж-а">жана</span> түндүк капталдары мөңгүлүү. Тоонун түштүк капталынан Сокур-Булак, Кожогул, Бурана-Чап, Үч-Арча, Жаман-Даван, Кош-Чап-Суу, Арпанын Кашка Суусу, Борлуу, Миң-Бугу, Кыз-Коргон (Арпанын оң куймалары), түндүгүнөн Ич-Кашка-Суу, Сырт-Кашка-Суу (Алабуганын куймалары) башталат. Күнгөй беттерине субальп <span cat="ж.кыск" oldv="ж-а">жана</span> альп талаасы, тескей беттерине токой аралаш шалбаалуу талаа <span cat="ж.кыск" oldv="ж-а">жана</span> альп шалбаасы, 3600 мден жогору нивалдык-гляциалдык ландшафттары мүнөздүү. Жайыт. | ||
[[Категория:1-Том]] | |||
жеткен акиташ теги, доломит, кумдук, сланец, конгломерат; пермдин 1000 ''м'' калыңдыктагы слюдалуу <span cat= | |||
10:20, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы
АРПАНЫН АЛА-ТООСУ, Жаман-Тоо–Ички Теңир-Тоонун түштүк-батышындагы кырка тoo. Apпa өрөөнүн Алабуга – Нарын өрөөнүнөн бөлүп, кеңдик багытта созулуп жатат. Батышында Фергана тоо тизмегине туташат. Узундугу 110 км, туурасы 16 км. Орточо бийиктиги 4000 м, эң бийик чокусу 4737 м. Тоонун түштүк капталы тик, кыска, түндүгү айдөөш-жантайыңкы. Чыгыш тарабын (Беш-Талаа, Орто Сырт) кайнозойдун борпоң тектери каптап жатат. Тоонун морфоструктурасы – горст-антиклиналь, түштүк жана түндүк этектери тектоникалык жаракалар менен чектешет. Apпa капчыгайы (Кептеш) Жаман-Тоонун батышынан өтүп, аны Фергана тоо тизмегинен бөлүп
турат. Тoo девондун аягы – карбондун башталышында пайда болгон, калыңдыгы 1300 мге чейин жеткен акиташ теги, доломит, кумдук, сланец, конгломерат; пермдин 1000 м калыңдыктагы слюдалуу жана полимиктүү кумдук, чополуу сланец тектеринен турат. Ортоңку бөлүгү жана түндүк капталдары мөңгүлүү. Тоонун түштүк капталынан Сокур-Булак, Кожогул, Бурана-Чап, Үч-Арча, Жаман-Даван, Кош-Чап-Суу, Арпанын Кашка Суусу, Борлуу, Миң-Бугу, Кыз-Коргон (Арпанын оң куймалары), түндүгүнөн Ич-Кашка-Суу, Сырт-Кашка-Суу (Алабуганын куймалары) башталат. Күнгөй беттерине субальп жана альп талаасы, тескей беттерине токой аралаш шалбаалуу талаа жана альп шалбаасы, 3600 мден жогору нивалдык-гляциалдык ландшафттары мүнөздүү. Жайыт.