Difference between revisions of "АРАБ ЧӨЛҮ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
433-496>KadyrM
 
м (→‎top: категория кошуу)
 
(4 intermediate revisions by 3 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
- ''Сахара чөлунун'' түн.-чыгыш
'''АРАБ ЧӨЛҮ''' – ''Сахара чөлүнүн'' түндүк-чыгыш бөлүгү. Нил дарыясынын өрөөнү <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> Кызыл деңиздин аралыгында жайгашкан. Түштүгүндө (22° түндүк кеңдикте) ''Нубия чөлүнө'' өтөт. Араб чөлүнүн басымдуу бөлүгүн таш-шагылдуу, кумдак <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> акиташ тектүү платолор (хамада) ээлейт; алар батыштан чыгышты карай тепкичтенип көтөрүлөт. Кызыл деңиздин жээгинен Этбай кырка тоосу (эң бийик жери 2187 ''м,'' Шаиб-эль-Банат чокусу) аркылуу бөлүнөт. Кышында кээде анын чыгыш капталдарына Кызыл деңизден түндүк-чыгыш шамалы <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> келген жамгыр жаап, кургак нуктарда суу ташкынын пайда кылат. Жер астындагы суу агымы андагы суйдаң ксерофиттик кылкан-бадал, акация, тамариск, сикомора, курма пальмасы, дум (түштүгүндө) ж. б. дарак өсүмдүктөрүн жыл бою суу <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> камсыз кылат. Калкы негизинен көчмөн, алардын негизги кесиби мал (эчки, кой, төө) асыроо, оазистерде дыйканчылык. Кызыл деңиздин жээгинде нефть, фосфорит кендери бар.
бөлүгү. Нил д-нын өрөөнү м-н Кызыл деңиздин
аралыгында жайгашкан. Түштүгүндө (22° түн.
кендикте) ''Нубия чөлунө'' өтөт. Араб чөлүнүн басымдуу бөлүгүн таш-шагылдуу, кумдак ж-а акиташ тектүү платолор (хамада) ээлейт; алар батыштан чыгышты карай тепкичтенип көтөрүлөт. Кызыл деңиздин жээгинен Этбай кырка
тоосу (эң бийик жери 2187 ''м\'' Шаиб-эль-Банат
чокусу) аркылуу бөлүнөт. Кышында кээде анын
чыгыш капталдарына Кызыл деңизден түн.-чыгыш шамалы м-н келген жамгыр жаап, кургак
нуктарда суу ташкынын пайда кылат. Жер астындагы суу агымы андагы суйдаң ксерофиттик кылкан-бадал, акация, тамариск, сикомора, курма пальмасы, дум (түштүгүндө) ж. б. дарак өсүмдүктөрүн жыл бою суу м-н камсыз кылат. Калкы негизинен көчмөн, алардын негизги
кесиби мал (эчки, кой, төө) асыроо, оазистерде -
дыйканчылык. Кызыл деңиздин жээгинде нефть,
фосфорит кендери бар. ''Г. Бакасова.''<br>


''Г. Бакасова.''
[[Категория:1-Том]]

10:08, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АРАБ ЧӨЛҮСахара чөлүнүн түндүк-чыгыш бөлүгү. Нил дарыясынын өрөөнү менен Кызыл деңиздин аралыгында жайгашкан. Түштүгүндө (22° түндүк кеңдикте) Нубия чөлүнө өтөт. Араб чөлүнүн басымдуу бөлүгүн таш-шагылдуу, кумдак жана акиташ тектүү платолор (хамада) ээлейт; алар батыштан чыгышты карай тепкичтенип көтөрүлөт. Кызыл деңиздин жээгинен Этбай кырка тоосу (эң бийик жери 2187 м, Шаиб-эль-Банат чокусу) аркылуу бөлүнөт. Кышында кээде анын чыгыш капталдарына Кызыл деңизден түндүк-чыгыш шамалы менен келген жамгыр жаап, кургак нуктарда суу ташкынын пайда кылат. Жер астындагы суу агымы андагы суйдаң ксерофиттик кылкан-бадал, акация, тамариск, сикомора, курма пальмасы, дум (түштүгүндө) ж. б. дарак өсүмдүктөрүн жыл бою суу менен камсыз кылат. Калкы негизинен көчмөн, алардын негизги кесиби мал (эчки, кой, төө) асыроо, оазистерде – дыйканчылык. Кызыл деңиздин жээгинде нефть, фосфорит кендери бар.

Г. Бакасова.