Difference between revisions of "АМУР-САХАЛИН ӨЛКӨСҮ"
м (1 версия) |
м (→top: категория кошуу) |
||
| (9 intermediate revisions by 4 users not shown) | |||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
– Ыраакы Чыгыштагы | '''АМУР-САХАЛИН ӨЛКӨСҮ''' – Ыраакы Чыгыштагы физикалык-географиялык өлкө; Амур бою тоолору (ойдуңдары <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span>), Приморьени Сихотэ-Алинь <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> анын батышында жайгашкан түздүктөрү <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> кошо, Сахалин <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Шантар аралдарын камтыйт. Анын батыш чек арасы Зея <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Олёкма дарыя алаптарынын суу бөлгүчтөрү, түндүгү Становой кырка тоосунун этеги, түштүгү Россиянын чек арасы, чыгышы Япон деңизи, Лаперуза кысыгы <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Охот деңизи аркылуу өтөт. Амур-Сахалин өлкөсүнүн өзгөчөлүгүн эрозия-денудациялык орто бийик, жапыз тоолор <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> аларды бөлүп жаткан тоо аралык депрессиялар түзөт. Тоолор өлкөнүн аянтынын 80%ин ээлеп, негизинен субмеридиан <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> кеңдик багыттарда созулуп жатат. Түндүк орографиялык чегин Янкин, Тукурингра, Соктохан, Жагда, Селемжа ж. б. кырка тоолор түзөт. Турана, Бурея, Сихотэ-Алинь, Батыш Сахалин <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Чыгыш Сахалин кырка тоолору түндүк-чыгыш <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> меридиан багыттарында созулуп жатат. Too системаларынын аралыктарында көтөрүңкү түздүктөр (Амур-Зея, Зея-Бурея), Амур <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Уссури дарыяларынын өрөөндөрүндө аллювий <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> көл-аллювий түздүктөрү жайгашкан. Климаты муссондук-нымдуу, мелүүн-жылуу. Карагайлуу <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> күңүрт ийне жалбырактуу токойлуу тайга ландшафты үстөмдүк кылат. «Марь» деп аталган куурап бараткан кара карагайлуу саздар кыйла аянтты ээлейт. Too кыркаларында жапалак бал карагай <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> «гольцтор» мүнөздүү. Сихотэ-Алинь тоолорунун төмөнкү ярустарын, Амур | ||
анын батышында жайгашкан түздүктөрү м-н | боюнун түштүгүн, Сахалиндин түштүк-батышын Ыраакы Чыгышка мүнөздүү өзгөчө ийне-жазы жалбырактуу <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> жазы жалбырактуу токой ээлейт (алар түздүктөрдө негизинен кыйылып жок болгон). | ||
кошо, Сахалин ж-а Шантар | [[Категория:1-Том]] | ||
батыш чек арасы Зея ж-а Олёкма | |||
деңизи аркылуу өтөт. Амур-Сахалин өлкөсүнүн | |||
өзгөчөлүгүн эрозия-денудациялык орто бийик, | |||
жапыз тоолор ж-а аларды бөлүп жаткан тоо | |||
аралык депрессиялар түзөт. Тоолор өлкөнүн | |||
аянтынын 80% ин ээлеп, негизинен субмеридиан ж-а кеңдик багыттарда созулуп жатат. Түндүк орографиялык чегин Янкин, Тукурингра, | |||
Соктохан, Жагда, Селемжа ж. б. кырка тоолор | |||
түзөт. Турана, Бурея, Сихотэ-Алинь, Батыш | |||
Сахалин ж-а Чыгыш Сахалин кырка тоолору | |||
көтөрүңкү түздүктөр (Амур-Зея, Зея-Бурея), | |||
Амур ж-а Уссури | |||
ж-а көл-аллювий түздүктөрү жайгашкан. Климаты муссондук-нымдуу, мелүүн-жылуу. Карагайлуу ж-а күңүрт ийне жалбырактуу токойлуу | |||
тайга ландшафты үстөмдүк кылат. «Марь» деп | |||
аталган куурап бараткан кара карагайлуу саздар кыйла аянтты ээлейт. Too кыркаларында | |||
жапалак | |||
боюнун түштүгүн, Сахалиндин | |||
түздүктөрдө негизинен кыйылып жок болгон). | |||
09:46, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы
АМУР-САХАЛИН ӨЛКӨСҮ – Ыраакы Чыгыштагы физикалык-географиялык өлкө; Амур бою тоолору (ойдуңдары менен), Приморьени Сихотэ-Алинь жана анын батышында жайгашкан түздүктөрү менен кошо, Сахалин жана Шантар аралдарын камтыйт. Анын батыш чек арасы Зея жана Олёкма дарыя алаптарынын суу бөлгүчтөрү, түндүгү Становой кырка тоосунун этеги, түштүгү Россиянын чек арасы, чыгышы Япон деңизи, Лаперуза кысыгы жана Охот деңизи аркылуу өтөт. Амур-Сахалин өлкөсүнүн өзгөчөлүгүн эрозия-денудациялык орто бийик, жапыз тоолор жана аларды бөлүп жаткан тоо аралык депрессиялар түзөт. Тоолор өлкөнүн аянтынын 80%ин ээлеп, негизинен субмеридиан жана кеңдик багыттарда созулуп жатат. Түндүк орографиялык чегин Янкин, Тукурингра, Соктохан, Жагда, Селемжа ж. б. кырка тоолор түзөт. Турана, Бурея, Сихотэ-Алинь, Батыш Сахалин жана Чыгыш Сахалин кырка тоолору түндүк-чыгыш жана меридиан багыттарында созулуп жатат. Too системаларынын аралыктарында көтөрүңкү түздүктөр (Амур-Зея, Зея-Бурея), Амур жана Уссури дарыяларынын өрөөндөрүндө аллювий жана көл-аллювий түздүктөрү жайгашкан. Климаты муссондук-нымдуу, мелүүн-жылуу. Карагайлуу жана күңүрт ийне жалбырактуу токойлуу тайга ландшафты үстөмдүк кылат. «Марь» деп аталган куурап бараткан кара карагайлуу саздар кыйла аянтты ээлейт. Too кыркаларында жапалак бал карагай жана «гольцтор» мүнөздүү. Сихотэ-Алинь тоолорунун төмөнкү ярустарын, Амур боюнун түштүгүн, Сахалиндин түштүк-батышын Ыраакы Чыгышка мүнөздүү өзгөчө ийне-жазы жалбырактуу жана жазы жалбырактуу токой ээлейт (алар түздүктөрдө негизинен кыйылып жок болгон).