Difference between revisions of "АЛЬФА-АЖЫРОО"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
324-432>KadyrM
 
м (→‎top: категория кошуу)
 
(14 intermediate revisions by 4 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
– атом ядросунун өзүнөн-өзү
'''АЛЬФА-АЖЫРОО''' – атом ядросунун өзүнөн-өзү радиоактивдүү ажыроосунда а-бөлүкчөнүн бөлүнүп чыгуусу. Аны төмөнкү схема <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> туюнтса  болот:
радиоактивдүү ажыроосунда а-бөлүкчөнүн
бөлүнүп чыгуусу. Аны төмөнкү схема м-н туюн-<br>
тса болот: (формула сүрөттө)<br>
[[File:АЛЬФА-АЖЫРОО_27.png | thumb | <math/>]]
мында, ''X'' – баштап-<br>
кы радиоактивдүү атом ядросунун символу, У -
ажыроодон пайда болгон ядронун символу, ''Z -''
ядро зарядын белгилеген индекс, ал ядронун
символунун төмөн жагына, ал эми ''А'' – атомдук
массанын индекси, ядро символунун өйдө жагына жазылат. А.-а-нун механизмы эки этаптан турат: 1) ядронун ичинде эки протон ж-а
эки нейтрондун топтолушунан өзүнчө а-бөлүкчөнүн пайда болушу; 2) анын ядродон бөлүнүп, учуп чыгышы. Бул теорияны 1928-ж.
Англияда Г. Герни м-н Э. Кондон иштеп чыгышкан. Ядронун өзү а-бөлүкчө ж. б. нуклондор үчүн потенциалдык тоскоол болуп эсептелет. Бирок а-бөлүкчөнүн толкундук касиети күчтүү болгондуктан тоскоолду аралап өтүп, ядродон бөлүнүп чыгат. Элементтердин мезгилдик
системасында коргошундан кийин жайгашкан
200дөн ашык а-радиоактивдүү ядролор белгилүү.


<chem>^{A}_{Z}X  -> ^{A-4}_{Z-2}Y + ^{4}_{2}He</chem><br>мында, ''X'' – баштапкы радиоактивдүү атом ядросунун символу, Ү- ажыроодон пайда болгон ядронун символу, ''Z -''  ядро зарядын белгилеген индекс, ал ядронун символунун төмөн жагына, ал эми  ''А'' – атомдук  массанын индекси, ядро символунун өйдө жагына жазылат. Альфа-ажыроонун механизмы эки этаптан турат: 1) ядронун ичинде эки протон <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span>  эки нейтрондун топтолушунан өзүнчө а-бөлүкчөнүн пайда болушу; 2) анын ядродон бөлүнүп, учуп чыгышы. Бул теорияны 1928-жылы  Англияда Г. Герни <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> Э. Кондон иштеп чыгышкан. Ядронун өзү α-бөлүкчө ж. б. нуклондор үчүн потенциалдык тоскоол болуп эсептелет. Бирок,  α-бөлүкчөнүн толкундук касиети күчтүү болгондуктан тоскоолду аралап өтүп, ядродон бөлүнүп чыгат. Элементтердин мезгилдик  системасында коргошундан кийин жайгашкан 200дөн ашык α-радиоактивдүү ядролор белгилүү.
[[Категория:1-Том]]

09:30, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АЛЬФА-АЖЫРОО – атом ядросунун өзүнөн-өзү радиоактивдүү ажыроосунда а-бөлүкчөнүн бөлүнүп чыгуусу. Аны төмөнкү схема менен туюнтса болот:


мында, X – баштапкы радиоактивдүү атом ядросунун символу, Ү- ажыроодон пайда болгон ядронун символу, Z - ядро зарядын белгилеген индекс, ал ядронун символунун төмөн жагына, ал эми А – атомдук массанын индекси, ядро символунун өйдө жагына жазылат. Альфа-ажыроонун механизмы эки этаптан турат: 1) ядронун ичинде эки протон жана эки нейтрондун топтолушунан өзүнчө а-бөлүкчөнүн пайда болушу; 2) анын ядродон бөлүнүп, учуп чыгышы. Бул теорияны 1928-жылы Англияда Г. Герни менен Э. Кондон иштеп чыгышкан. Ядронун өзү α-бөлүкчө ж. б. нуклондор үчүн потенциалдык тоскоол болуп эсептелет. Бирок, α-бөлүкчөнүн толкундук касиети күчтүү болгондуктан тоскоолду аралап өтүп, ядродон бөлүнүп чыгат. Элементтердин мезгилдик системасында коргошундан кийин жайгашкан 200дөн ашык α-радиоактивдүү ядролор белгилүү.