Difference between revisions of "АЛЬПИНИЗМ"
Jump to navigation
Jump to search
м (→top: категория кошуу) |
|||
| (5 intermediate revisions by 4 users not shown) | |||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АЛЬПИНИЗМ''' – тоо чокусуна чыгууга негизделген спорт түрү. Батыш Европадагы Альп тоо системасынын аталышынан келип чыккан. | '''АЛЬПИНИЗМ''' – тоо чокусуна чыгууга негизделген спорт түрү. Батыш Европадагы Альп тоо системасынын аталышынан келип чыккан. Альпинизм тоо чокусуна чыгууда рельефтик <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> климаттык тоскоолдуктарды атайын тех. ыкмалардын жардамы <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> жеңүү. Мындай тоскоолдуктарга аска, мөңгү, муз <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> кар жантаймалары, чокунун абсолюттук бийиктиги, өтө сууктугу, шамал, жаап турган кар ж. б. кирет. Спорттук мелдештин | ||
<table anchor='АЛЬПИНИЗМ'/ name='8000 лсдик чокуларга чыккан алгачкы альпинисттер'/> | <table anchor='АЛЬПИНИЗМ'/ name='8000 лсдик чокуларга чыккан алгачкы альпинисттер'/> | ||
''Таблица | ''Таблица.'' ''8000 метрдик'' ''чокуларга чыккан алгачкы альпинисттер.'' | ||
{| align="center" style="border-spacing:0;width:6.5042in;" | {| align="center" style="border-spacing:0;width:6.5042in;" | ||
|- | |- | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">Чокулар</span> | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">Чокулар</span> | ||
| style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <div style="color:#000000;">Бийикт.,</div> | | style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <div style="color:#000000;">Бийикт.,</div> | ||
<div style="color:#000000;">''м''</div> | <div style="color:#000000;">''м''</div> | ||
| style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <div style="color:#000000;">Жайгашкан</div> | | style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <div style="color:#000000;">Жайгашкан</div> | ||
<div style="color:#000000;">жери</div> | <div style="color:#000000;">жери</div> | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Альпинисттер | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Альпинисттер | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Экспедицияны уюштурган өлкө | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | Дата | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | Дата | ||
|- | |- | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 1 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 1 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 2 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 2 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 3 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 4 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 4 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 5 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 5 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 6 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 6 | ||
|- | |- | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Эверест | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Эверест | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8848 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8848 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Э. Хиллари, Н. Тенсинг | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Э. Хиллари, Н. Тенсинг | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Улуу Британия | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Улуу Британия | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 29.5.1953 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 29.5.1953 | ||
|- | |- | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">Чогори (К</span><span style="color:#ff0000;">-</span><span style="color:#000000;">2)</span> | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">Чогори (К</span><span style="color:#ff0000;">-</span><span style="color:#000000;">2)</span> | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8611 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8611 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Пакистан | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Пакистан | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Италия | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Италия | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 31.7.1954 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 31.7.1954 | ||
|- | |- | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Канченжанга | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Канченжанга | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8586 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8586 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">Индия</span><span style="color:#00ff00;"> – </span><span style="color:#000000;">Непал</span> | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">Индия</span><span style="color:#00ff00;"> – </span><span style="color:#000000;">Непал</span> | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Дж. Бенд, Н. Харди, Д. Браун, Т. Стритер | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Дж. Бенд, Н. Харди, Д. Браун, Т. Стритер | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Улуу Британия | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Улуу Британия | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 25.5.1955 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 25.5.1955 | ||
|- | |- | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Лхоцзе | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Лхоцзе | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8516 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8516 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Э. Райс, Ф. Лухзингер | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Э. Райс, Ф. Лухзингер | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Швейцария | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Швейцария | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 18.5.1956 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 18.5.1956 | ||
|- | |- | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Макалу | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Макалу | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8463 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8463 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Ж. Бувве, JI. Террей, Г. Маньон,Ж. Кузи, П. Леру, С. Купе, Ж.Франко, А. Виалат, Н. Гиальсен | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Ж. Бувве, JI. Террей, Г. Маньон,Ж. Кузи, П. Леру, С. Купе, Ж.Франко, А. Виалат, Н. Гиальсен | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Франция | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Франция | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 17.5.1955 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 17.5.1955 | ||
|- | |- | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">Чо</span><span style="color:#ff0000;">-</span><span style="color:#000000;">Ою</span> | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">Чо</span><span style="color:#ff0000;">-</span><span style="color:#000000;">Ою</span> | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8201 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8201 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Г. Тихи, 3. Иохлер, Пасанг ДаваЛама | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Г. Тихи, 3. Иохлер, Пасанг ДаваЛама | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Австрия | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Австрия | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 19.10.1954 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 19.10.1954 | ||
|- | |- | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Дхаулагари | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Дхаулагари | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8167 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8167 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">А. Шельберг, Э. Форрер, К. Дим</span><span style="color:#00ff00;">-</span><span style="color:#000000;">бергер, Ньима Дорье, НавангДорье, П. Диннер, М. Воше, X.Вебер</span> | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">А. Шельберг, Э. Форрер, К. Дим</span><span style="color:#00ff00;">-</span><span style="color:#000000;">бергер, Ньима Дорье, НавангДорье, П. Диннер, М. Воше, X.Вебер</span> | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Швейцария | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Швейцария | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 13.5.1960 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 13.5.1960 | ||
|- | |- | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Манаслу | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Манаслу | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8163 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8163 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">Т. Иманиши, Гиальсен Q, М. Хи</span><span style="color:#00ff00;">-</span><span style="color:#000000;">гета, К. Като</span> | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">Т. Иманиши, Гиальсен Q, М. Хи</span><span style="color:#00ff00;">-</span><span style="color:#000000;">гета, К. Като</span> | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Япония | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Япония | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 9.5.1956 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 9.5.1956 | ||
|- | |- | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Нангапарбат | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Нангапарбат | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8125 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8125 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Пакистан | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Пакистан | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Г. Буль | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Г. Буль | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Австрия | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Австрия | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 3.6.1953 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 3.6.1953 | ||
|- | |- | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Аннапура | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Аннапура | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8091 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8091 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | М. Эрцог, Л. Лашеналь | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | М. Эрцог, Л. Лашеналь | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Франция | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Франция | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 3.6.1950 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 3.6.1950 | ||
|- | |- | ||
| style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">Хидден</span><span style="color:#ff0000;">-</span><span style="color:#000000;">Пик</span> | | style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">Хидден</span><span style="color:#ff0000;">-</span><span style="color:#000000;">Пик</span> | ||
<div style="color:#000000;">(Гашербрум I)</div> | <div style="color:#000000;">(Гашербрум I)</div> | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8068 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8068 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Пакистан | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Пакистан | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | П. Шенинг, Э. Кауфман | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | П. Шенинг, Э. Кауфман | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | АКШ | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | АКШ | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 5.7.1958 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 5.7.1958 | ||
|- | |- | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">Броуд</span><span style="color:#ff0000;">-</span><span style="color:#000000;">Пик</span> | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;" | <span style="color:#000000;">Броуд</span><span style="color:#ff0000;">-</span><span style="color:#000000;">Пик</span> | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8047 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8047 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Непал | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | М. Шмук, К. Димбергер, Г. Буль,Ф. Винтерштеллер | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | М. Шмук, К. Димбергер, Г. Буль,Ф. Винтерштеллер | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Австрия | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Австрия | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 9.6.1957 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 9.6.1957 | ||
|- | |- | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Гашербрум II | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Гашербрум II | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8035 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8035 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Пакистан | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Пакистан | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Ф. Мрравец, Г. Вилленпарт, 3. Ларх | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Ф. Мрравец, Г. Вилленпарт, 3. Ларх | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Австрия | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Австрия | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 7.7.1956 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 7.7.1956 | ||
|- | |- | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Шишабангма | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Шишабангма | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8013 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | 8013 | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Кытай | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Кытай | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Хсу Чинг | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Хсу Чинг | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Кытай | | align="center" style="background-color:#ffffff;border-top:0.5pt solid #000000;border-bottom:0.5pt solid #000000;border-left:0.5pt solid #000000;border-right:none;padding:0in;color:#000000;" | Кытай | ||
| align=center style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 02/05/64 | | align="center" style="background-color:#ffffff;border:0.5pt solid #000000;padding:0in;color:#000000;" | 02/05/64 | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
[[File:АЛЬПИНИЗМ_23.png | thumb | none]] | [[File:АЛЬПИНИЗМ_23.png | thumb|none]] | ||
объектиси – чокунун бийиктиги, | объектиси – чокунун бийиктиги, техникалык татаалдыгы, маршруттун мүнөзү. Альпинизм 3 багытта (үйрөнчүк, спорттук <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> колдонмо) өөрчүйт. Альпинист жакшы физикалык даярдыкта болуп, мелдеште табият тоскоолдуктары (тоо, бийиктик, аба ырайы) <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> күрөшөт. Альпинизм шаймандары эки топко бөлүнөт: 1) жеке колдонулуучу шаймандар: күндөн коргоочу көз айнек, топу, күрмө, кол кап, кап жууркан, ийин баштык, чылбыр жип, коопсуздукту камсыз кылуучу кур, муз-таш чапкыч, балка, айсбайль, темир туяк; 2) топтук шаймандар: жоон аркан, ичке аркан, чатыр, илгич темир (карабин), таш, муз чукулдугу, кыскычтар, тепкичтер (шатылар), примус, радиостанция ж. б. 1786-жылы француз Ж. Бальмер <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> М. Г. Паккар Батыш Европанын Монблан чокусуна чыккандан баштап Альпинизм өнүгө баштаган. Альп тоолорун изилдөө үчүн 19-кылымдын орто ченинде Англияда (1857), Италияда (1862), Швейцарияда (1863), Францияда (1874) альпинисттик клубдар ачылган. Алгач 8000 ''м''дик Гималай тоосундагы Аннапура чокусуна француздук альпинисттер М. Эрцог <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Л. Лашеналь чыккан (1950). Альпинисттик Ассоциациялардын эл аралык союзу 1932-жылы негизделген. Кыргызстанда альпинизм мектеби 1936-жылы Жети-Өгүздө уюшулуп, ошол эле жылы альпинисттер 1-жолу Ала-Арча капчыгайындагы Комсомолец чокусуна (4140 ''м)'' чыгышкан. Кыргызстандын көрүнүктүү альпинисттери В. М. Рацек, Б. Р. Маречек, К. Байгазинов, А. Чойбеков, А. Мендикулов, <span cat='ж.кыск' oldv='А. И.'>анын ичинде</span> Бондаренко, А. Маматкаимов , Эдуард Кубатов ж. б. Кыргызстанда биринчи болуп Альпинизм боюнча спорт чебери наамын 1940-жылы В. Рацек алган. Кыргызстанда эл аралык мелдештер дайыма өткөрүлөт. Аларга жаш альпинисттердин эл аралык Май альпиниадасы, Кан-Тоого (Кан-Теңириге) ылдамдык <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> жалгыз чыгуу боюнча эл аралык мелдеш, улуттук альпинизм федерацияларынын Президенттери үчүн Түндүк Эңилчек мөңгүсүнө (5000 ''м'' бийиктикке) чыгуу мелдеши кирет. 1995-жылы Ак-Суу, Чоң Алайдагы альп лагерлерге чет өлкөлөрдөн 642 альпинист келип, бийиктиктерди багындырган. | ||
[[Категория:1-Том]] | |||
09:29, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы
АЛЬПИНИЗМ – тоо чокусуна чыгууга негизделген спорт түрү. Батыш Европадагы Альп тоо системасынын аталышынан келип чыккан. Альпинизм тоо чокусуна чыгууда рельефтик жана климаттык тоскоолдуктарды атайын тех. ыкмалардын жардамы менен жеңүү. Мындай тоскоолдуктарга аска, мөңгү, муз жана кар жантаймалары, чокунун абсолюттук бийиктиги, өтө сууктугу, шамал, жаап турган кар ж. б. кирет. Спорттук мелдештин
Таблица.8000 метрдикчокуларга чыккан алгачкы альпинисттер.| Чокулар | Бийикт.,
м
|
Жайгашкан
жери
|
Альпинисттер | Экспедицияны уюштурган өлкө | Дата |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
| Эверест | 8848 | Непал | Э. Хиллари, Н. Тенсинг | Улуу Британия | 29.5.1953 |
| Чогори (К-2) | 8611 | Пакистан | Италия | 31.7.1954 | |
| Канченжанга | 8586 | Индия – Непал | Дж. Бенд, Н. Харди, Д. Браун, Т. Стритер | Улуу Британия | 25.5.1955 |
| Лхоцзе | 8516 | Непал | Э. Райс, Ф. Лухзингер | Швейцария | 18.5.1956 |
| Макалу | 8463 | Непал | Ж. Бувве, JI. Террей, Г. Маньон,Ж. Кузи, П. Леру, С. Купе, Ж.Франко, А. Виалат, Н. Гиальсен | Франция | 17.5.1955 |
| Чо-Ою | 8201 | Непал | Г. Тихи, 3. Иохлер, Пасанг ДаваЛама | Австрия | 19.10.1954 |
| Дхаулагари | 8167 | Непал | А. Шельберг, Э. Форрер, К. Дим-бергер, Ньима Дорье, НавангДорье, П. Диннер, М. Воше, X.Вебер | Швейцария | 13.5.1960 |
| Манаслу | 8163 | Непал | Т. Иманиши, Гиальсен Q, М. Хи-гета, К. Като | Япония | 9.5.1956 |
| Нангапарбат | 8125 | Пакистан | Г. Буль | Австрия | 3.6.1953 |
| Аннапура | 8091 | Непал | М. Эрцог, Л. Лашеналь | Франция | 3.6.1950 |
| Хидден-Пик
(Гашербрум I)
|
8068 | Пакистан | П. Шенинг, Э. Кауфман | АКШ | 5.7.1958 |
| Броуд-Пик | 8047 | Непал | М. Шмук, К. Димбергер, Г. Буль,Ф. Винтерштеллер | Австрия | 9.6.1957 |
| Гашербрум II | 8035 | Пакистан | Ф. Мрравец, Г. Вилленпарт, 3. Ларх | Австрия | 7.7.1956 |
| Шишабангма | 8013 | Кытай | Хсу Чинг | Кытай | 02/05/64 |
объектиси – чокунун бийиктиги, техникалык татаалдыгы, маршруттун мүнөзү. Альпинизм 3 багытта (үйрөнчүк, спорттук жана колдонмо) өөрчүйт. Альпинист жакшы физикалык даярдыкта болуп, мелдеште табият тоскоолдуктары (тоо, бийиктик, аба ырайы) менен күрөшөт. Альпинизм шаймандары эки топко бөлүнөт: 1) жеке колдонулуучу шаймандар: күндөн коргоочу көз айнек, топу, күрмө, кол кап, кап жууркан, ийин баштык, чылбыр жип, коопсуздукту камсыз кылуучу кур, муз-таш чапкыч, балка, айсбайль, темир туяк; 2) топтук шаймандар: жоон аркан, ичке аркан, чатыр, илгич темир (карабин), таш, муз чукулдугу, кыскычтар, тепкичтер (шатылар), примус, радиостанция ж. б. 1786-жылы француз Ж. Бальмер жана М. Г. Паккар Батыш Европанын Монблан чокусуна чыккандан баштап Альпинизм өнүгө баштаган. Альп тоолорун изилдөө үчүн 19-кылымдын орто ченинде Англияда (1857), Италияда (1862), Швейцарияда (1863), Францияда (1874) альпинисттик клубдар ачылган. Алгач 8000 мдик Гималай тоосундагы Аннапура чокусуна француздук альпинисттер М. Эрцог жана Л. Лашеналь чыккан (1950). Альпинисттик Ассоциациялардын эл аралык союзу 1932-жылы негизделген. Кыргызстанда альпинизм мектеби 1936-жылы Жети-Өгүздө уюшулуп, ошол эле жылы альпинисттер 1-жолу Ала-Арча капчыгайындагы Комсомолец чокусуна (4140 м) чыгышкан. Кыргызстандын көрүнүктүү альпинисттери В. М. Рацек, Б. Р. Маречек, К. Байгазинов, А. Чойбеков, А. Мендикулов, анын ичинде Бондаренко, А. Маматкаимов , Эдуард Кубатов ж. б. Кыргызстанда биринчи болуп Альпинизм боюнча спорт чебери наамын 1940-жылы В. Рацек алган. Кыргызстанда эл аралык мелдештер дайыма өткөрүлөт. Аларга жаш альпинисттердин эл аралык Май альпиниадасы, Кан-Тоого (Кан-Теңириге) ылдамдык менен жалгыз чыгуу боюнча эл аралык мелдеш, улуттук альпинизм федерацияларынын Президенттери үчүн Түндүк Эңилчек мөңгүсүнө (5000 м бийиктикке) чыгуу мелдеши кирет. 1995-жылы Ак-Суу, Чоң Алайдагы альп лагерлерге чет өлкөлөрдөн 642 альпинист келип, бийиктиктерди багындырган.