Difference between revisions of "АЛМУРУТ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: категория кошуу)
 
(2 intermediate revisions by 2 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
'''АЛМУРУТ''' (Руrus) ‒ өсүмдүктөрдүн роза гүлдүүлөр тукумундагы мөмөлүү дарак. А-тун 60ка жакын түрү бар. Кыргызстанда (негизинен Арстанбапта) 18 түрү кезигет. А. жапайы <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> өстүрүлмө болуп бөлүнөт. Жапайысы Түш. Европа, Кавказ, О. Азия, Ы. Чыгыш, Кытайда; бизде Ош обл-нда, Талас,
'''АЛМУРУТ''' (Руrus) ‒ өсүмдүктөрдүн роза гүлдүүлөр тукумундагы мөмөлүү дарак. Алмуруттун 60ка жакын түрү бар. Кыргызстанда (негизинен Арстанбапта) 18 түрү кезигет. Алмурут  жапайы <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> өстүрүлмө болуп бөлүнөт. Жапайысы Түштүк Европа, Кавказ, Орто  Азия, Ыраакы  Чыгыш, Кытайда; бизде Ош облусунда, Талас,
[[File:АЛМУРУТ92.png | thumb|none]]
[[File:АЛМУРУТ92.png | thumb|none]]
Чүй, Ысык-Көл өрөөндөрү ж. б. жерлерде өсөт. Жапайы түрүнө караганда анын өстүрүлмө түрүнүн мөмөсү чоӊ, жумшак, ширелүү. Бийикт. 4‒20 ''м''ге жетет. Гүлү ак же мала кызыл. Мөмөсү сүйрү же тоголок, ширелүү, жашыл, кызгылт, сары түстө, салм. 800 ''г''га чейин жетет. Жалбырагы сүйрү, тамыры түз, жерге тереӊ кирет. Мөмөсүндө суу, кант,  кислота, боёк заттар, клетчатка, азот <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> А, Б, С витаминдери бар. Андан кыям, компот, повидло ж. б. жасалат. А. жылуу, ачык жерде жакшы өсүп, кургакчылыкка, суукка байымсыз. Көчөтүнөн өстүрүлөт. Кыргызстанда А-тун токой мөлмөлү, клапп сонуну, Вильямс ж. б. сорту өстүрүлөт. Зыянкечтери: А. кенеси, А. канталасы, А. мөмө жегичи; илдеттери: А. котуру, чаӊгыл кебер, ''цитоспороз'' .   
Чүй, Ысык-Көл өрөөндөрүндө  ж. б. жерлерде өсөт. Жапайы түрүнө караганда анын өстүрүлмө түрүнүн мөмөсү чоӊ, жумшак, ширелүү. Бийиктиги  4‒20 ''м''ге жетет. Гүлү ак же мала кызыл. Мөмөсү сүйрү же тоголок, ширелүү, жашыл, кызгылт, сары түстө, салмагы  800 ''г''га чейин жетет. Жалбырагы сүйрү, тамыры түз, жерге тереӊ кирет. Мөмөсүндө суу, кант,  кислота, боёк заттар, клетчатка, азот <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> А, Б, С витаминдери бар. Андан кыям, компот, повидло ж. б. жасалат. Алмурут жылуу, ачык жерде жакшы өсүп, кургакчылыкка, суукка байымсыз. Көчөтүнөн өстүрүлөт. Кыргызстанда Алмуруттун токой мөлмөлү, клапп сонуну, Вильямс ж. б. сорту өстүрүлөт. Зыянкечтери: Алмурут  кенеси, Алмурут  канталасы, Алмурут мөмө жегичи; илдеттери: Алмурут  котуру, чаӊгыл кебер, ''цитоспороз'' .   


''Ад''.: ''Гареев Э. З. ''Основы плодоводства  Киргизстана. Ф., 1971; ''Колесников ''В. В. Яблоня и груша. 2 изд. доп. и перераб., М., 1985.<br>
''Ад''.: ''Гареев Э. З. ''Основы плодоводства  Киргизстана. Ф., 1971; ''Колесников ''В. В. Яблоня и груша. 2 изд. доп. и перераб., М., 1985.<br>
[[Категория:1-Том]]

09:23, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АЛМУРУТ (Руrus) ‒ өсүмдүктөрдүн роза гүлдүүлөр тукумундагы мөмөлүү дарак. Алмуруттун 60ка жакын түрү бар. Кыргызстанда (негизинен Арстанбапта) 18 түрү кезигет. Алмурут жапайы жана өстүрүлмө болуп бөлүнөт. Жапайысы Түштүк Европа, Кавказ, Орто Азия, Ыраакы Чыгыш, Кытайда; бизде Ош облусунда, Талас,

АЛМУРУТ92.png

Чүй, Ысык-Көл өрөөндөрүндө ж. б. жерлерде өсөт. Жапайы түрүнө караганда анын өстүрүлмө түрүнүн мөмөсү чоӊ, жумшак, ширелүү. Бийиктиги 4‒20 мге жетет. Гүлү ак же мала кызыл. Мөмөсү сүйрү же тоголок, ширелүү, жашыл, кызгылт, сары түстө, салмагы 800 гга чейин жетет. Жалбырагы сүйрү, тамыры түз, жерге тереӊ кирет. Мөмөсүндө суу, кант, кислота, боёк заттар, клетчатка, азот жана А, Б, С витаминдери бар. Андан кыям, компот, повидло ж. б. жасалат. Алмурут жылуу, ачык жерде жакшы өсүп, кургакчылыкка, суукка байымсыз. Көчөтүнөн өстүрүлөт. Кыргызстанда Алмуруттун токой мөлмөлү, клапп сонуну, Вильямс ж. б. сорту өстүрүлөт. Зыянкечтери: Алмурут кенеси, Алмурут канталасы, Алмурут мөмө жегичи; илдеттери: Алмурут котуру, чаӊгыл кебер, цитоспороз .

Ад.: Гареев Э. З. Основы плодоводства Киргизстана. Ф., 1971; Колесников В. В. Яблоня и груша. 2 изд. доп. и перераб., М., 1985.