Difference between revisions of "АЛГЕБРАЛЫК САН"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (1 revision imported)
м (→‎top: категория кошуу)
 
(7 intermediate revisions by 4 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
  ‒ рационалдык коэфф-түү ''f(x)=a<sub>n</sub>x<sup>n</sup>+…+a''<sub> 1</sub>''x+a''<sub>0</sub><sub> </sub>көп мүчөсүнүн комплекстүү тамыры. Эгер ''a'' алг. сан болсо, анда тамыры ''a'' болгон бардык рационалдык коэфф-түү көп мүчөлөрдүн ичинде улуу коэфф-и ''a<sub>n</sub>=''1 болгон ж-а даражасы эӊ кичине j''(x)'' көп мүчөсү орун алат. Мындай көп мүчөлөр ''a'' А. с-ынын канондук же минималдуу көп мүчөсү деп аталат, ал эми канондук j''(x)'' көп мүчөсүнүн даражасы ''a'' А. с-ынын даражасы деп аталат. Мис., ''i'' комплекстүү саны 2-даражадагы А. с. болот, себеби ал ''x''<sup>2</sup>+1 көп мүчөсүнүн тамыры. Ал эми<formula>√2</formula> саны ''n''-даражадагы А. с., себеби келтирилбеген ''x<sup>n</sup>‒''2  
'''АЛГЕБРАЛЫК САН''' ‒ рационалдык коэффициентүү ''f(x)=a<sub>n</sub>x<sup>n</sup>+…+a''<sub> 1</sub>''x+a''<sub>0</sub> көп мүчөсүнүн комплекстүү тамыры. Эгер ''a'' алгебралык сан болсо, анда тамыры ''a'' болгон бардык рационалдык коэффициентүү көп мүчөлөрдүн ичинде улуу коэффициенти ''a<sub>n</sub>=''1 болгон <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> даражасы эӊ кичине j''(x)'' көп мүчөсү орун алат. Мындай көп мүчөлөр ''a'' алгебралык  санынын канондук же минималдуу көп мүчөсү деп аталат, ал эми канондук j''(x)'' көп мүчөсүнүн даражасы ''a'' алгебралык  санынын даражасы деп аталат. Мисалы, ''i'' комплекстүү саны 2-даражадагы алгебралык  сан болот, себеби ал ''x''<sup>2</sup>+1 көп мүчөсүнүн тамыры. Ал эми <math>\sqrt[n]{2}</math> саны ''n''-даражадагы алгебралык  сан, себеби келтирилбеген '''''x<sup>n</sup>‒''2''' көп мүчөсүнүн тамыры. Эгер анын канондук көп мүчөсүндө бардык коэффициенттери бүтүн рационалдык сандар болсо, анда мындай алгебралык сандар алгебралык  бүтүн сандар деп аталат. Алгебралык бүтүн сандар алкакты түзөт. 1872-жылы  немец математиги Г. Кантор алгебралык сандардын көптүгү саналуучу көптүк экендигин далилдеген.<br>Ад.: ''Чеботарев Н. Г''. Основы теории Галуа. ч. 1‒2. М. ‒Л., 1934‒37; ''Гекке Э''. Лекции по теории алгебраических чисел. М. ‒Л., 1940; ''Ленг С''., Алгебраические числа. М., 1966.  
[[File:АЛГЕБРАЛЫК САН44.png | thumb | none]]
көп мүчөсүнүн тамыры. Эгер анын канондук көп мүчөсүндө бардык коэфф-тери бүтүн рационал дык сандар болсо, анда мындай А. с-дар алг. бүтүн сандар деп аталат. Алг. бүтүн сандар алкакты түзөт. 1872-ж. нем. математиги Г. Кантор А. с-дардын көптүгү саналуучу көптүк экендигин далилдеген.<br>
Ад.: ''Чеботарев Н. Г''. Основы теории Галуа. ч. 1‒2. М. ‒Л., 1934‒37; ''Гекке Э''. Лекции по теории алгебраи ческих чисел. М. ‒Л., 1940; ''Ленг С''., Алгебраические числа. М., 1966. ''А. А. Чекеев, С. С. Токсонбаев.''<br>


                                                                                                        ''А. А. Чекеев, С. С. Токсонбаев.''<br>
[[Категория:1-Том]]

09:15, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АЛГЕБРАЛЫК САН ‒ рационалдык коэффициентүү f(x)=anxn+…+a 1x+a0 көп мүчөсүнүн комплекстүү тамыры. Эгер a алгебралык сан болсо, анда тамыры a болгон бардык рационалдык коэффициентүү көп мүчөлөрдүн ичинде улуу коэффициенти an=1 болгон жана даражасы эӊ кичине j(x) көп мүчөсү орун алат. Мындай көп мүчөлөр a алгебралык санынын канондук же минималдуу көп мүчөсү деп аталат, ал эми канондук j(x) көп мүчөсүнүн даражасы a алгебралык санынын даражасы деп аталат. Мисалы, i комплекстүү саны 2-даражадагы алгебралык сан болот, себеби ал x2+1 көп мүчөсүнүн тамыры. Ал эми саны n-даражадагы алгебралык сан, себеби келтирилбеген xn2 көп мүчөсүнүн тамыры. Эгер анын канондук көп мүчөсүндө бардык коэффициенттери бүтүн рационалдык сандар болсо, анда мындай алгебралык сандар алгебралык бүтүн сандар деп аталат. Алгебралык бүтүн сандар алкакты түзөт. 1872-жылы немец математиги Г. Кантор алгебралык сандардын көптүгү саналуучу көптүк экендигин далилдеген.
Ад.: Чеботарев Н. Г. Основы теории Галуа. ч. 1‒2. М. ‒Л., 1934‒37; Гекке Э. Лекции по теории алгебраических чисел. М. ‒Л., 1940; Ленг С., Алгебраические числа. М., 1966.

                                                                                                        А. А. Чекеев, С. С. Токсонбаев.