Difference between revisions of "АЙЛАНУУ БЕТИ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: категория кошуу)
 
(One intermediate revision by one other user not shown)
1 -сап: 1 -сап:
'''АЙЛАНУУ  БЕТИ''' – тегиздиктеги ийри сызык­тын ошол эле тегиздикте жаткан октун тегере­гинде айлануусунан пайда болгон бет. Айлануу  бетине мисал болуп сфера эсептелет, анткени аны тегиздикте жаткан жарым айлананын диаметри­нин айланасында айландыруудан пайда болгон бет катары кароого болот. Айлануу  бетинин анын огу аркылуу өткөн тегиздиктер <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> кесилишкен ийри сызыктар меридиандар деп аталат, ал эми Айлануу бетинин окко перпендикуляр тегиздик <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> кесилишкен ийри сызыктар параллелдер деп аталат. Эгер айлануу огу боюнча ''Охуг'' тик бурчтуу координата системасынын ''Ог'' огу багытталса, анда Айлануу  бетинин параметрдик тендемесин төмөнкү­чө жазууга болот: ''х = f(и)cosv, у = f(и)sinv, г = и,'' мында ''f(u) –'' функция меридианды анык­тайт, ал эми V – бурч.                     
'''АЙЛАНУУ  БЕТИ''' – тегиздиктеги ийри сызык­тын ошол эле тегиздикте жаткан октун тегере­гинде айлануусунан пайда болгон бет. Айлануу  бетине мисал болуп сфера эсептелет, анткени аны тегиздикте жаткан жарым айлананын диаметри­нин айланасында айландыруудан пайда болгон бет катары кароого болот. Айлануу  бетинин анын огу аркылуу өткөн тегиздиктер <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> кесилишкен ийри сызыктар меридиандар деп аталат, ал эми айлануу бетинин окко перпендикуляр тегиздик <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> кесилишкен ийри сызыктар параллелдер деп аталат. Эгер айлануу огу боюнча ''Охуг'' тик бурчтуу координата системасынын ''Ог'' огу багытталса, анда айлануу бетинин параметрдик теңдемесин төмөнкү­чө жазууга болот: ''х = f(и)cosv, у = f(и)sinv, г = и,'' мында ''f(u) –'' функция меридианды анык­тайт, ал эми V – бурч.                     


''Б. Э. Канетов.''<br>
''Б. Э. Канетов.''<br>
[[Категория:1-Том]]

08:42, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АЙЛАНУУ БЕТИ – тегиздиктеги ийри сызык­тын ошол эле тегиздикте жаткан октун тегере­гинде айлануусунан пайда болгон бет. Айлануу бетине мисал болуп сфера эсептелет, анткени аны тегиздикте жаткан жарым айлананын диаметри­нин айланасында айландыруудан пайда болгон бет катары кароого болот. Айлануу бетинин анын огу аркылуу өткөн тегиздиктер менен кесилишкен ийри сызыктар меридиандар деп аталат, ал эми айлануу бетинин окко перпендикуляр тегиздик менен кесилишкен ийри сызыктар параллелдер деп аталат. Эгер айлануу огу боюнча Охуг тик бурчтуу координата системасынын Ог огу багытталса, анда айлануу бетинин параметрдик теңдемесин төмөнкү­чө жазууга болот: х = f(и)cosv, у = f(и)sinv, г = и, мында f(u) – функция меридианды анык­тайт, ал эми V – бурч.

Б. Э. Канетов.