Difference between revisions of "АДАМ ЭКОЛОГИЯСЫ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: категория кошуу)
 
(5 intermediate revisions by 3 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
'''АДАМ ЭАОЛОГИЯСЫ'''  антропоэкология – адамдын көп компоненттүү, дайыма та­таалдашып турган динамикалуу жашоо чөйрөсү м&#8209;н өз ара карым&#8209;катнашын комплекстүү изил­дөөчү илим; социал. экологиянын бир бөлүгү. Анын негизги максаты адамдын иш&#8209;аракетинин натыйжасы м&#8209;н өндүрүштүк&#8209;экон., атайын өз­дөштүрүүнүн ж&#8209;a табигый ландшафттын өзгө­рүүсүнүн закон ченемдүүлүктөрүн ачып көрсөтүү, анын зыяндуу кесепеттерин алдын алуу м&#8209;н болтурбоо чараларын көрүү. Терминди амер. окумуштуулар Р. Парк ж&#8209;a Э. Бюргесс киргиз­ген (1921). Бүткүл дүйнөлүк саламаттыкты сак­тоо уюмунун баалоосу б&#8209;ча адам оорусунун % бөлүгү курчап турган чөйрөнүн экол. бузулушу м&#8209;н байланыштуу. Айлана&#8209;чөйрөгө түрдүү ант­ропогендик уулуу заттардын ашыкча топтолу­шунан ар кандай оорулар пайда болот. Мис., Японияда «Минамата» (сымаптын кошулмала­рынын көбөйүшү), «Итай&#8209;Итай» (кадмийдин көбөйүшү), чернобыль оорусу (радиоизотоп йод ­131) ж. б. Курчап турган өнөр жайлуу борбор­лордун калкы өзгөчө жапа чегүүдө. Кийинки кездери шаар тургундарынын арасында онкология оорулары көбөйүүдө. Ал чөйрөнүн булганы­шы, социал.-экон. факторлор (алкоголь, гормон­дук бузулуу, тамак&#8209;аштын начарлашы ж. б.) м&#8209;н байланыштуу, к. ''Экология.''<br>
'''АДАМ ЭКОЛОГИЯСЫ,'''  антропоэкология – адамдын көп компоненттүү, дайыма та­таалдашып турган динамикалуу жашоо чөйрөсү <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> өз ара карым‑катнашын комплекстүү изил­дөөчү илим; социалдык  экологиянын бир бөлүгү. Анын негизги максаты адамдын иш‑аракетинин натыйжасы <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> өндүрүштүк‑экономикалык, атайын өз­дөштүрүүнүн жанa табигый ландшафттын өзгө­рүүсүнүн закон ченемдүүлүктөрүн ачып көрсөтүү, анын зыяндуу кесепеттерин алдын алуу <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> болтурбоо чараларын көрүү. Терминди америкалык  окумуштуулар Р. Парк ж‑a Э. Бюргесс киргиз­ген (1921). Бүткүл дүйнөлүк саламаттыкты сак­тоо уюмунун баалоосу боюнча адам оорусунун төрттөн үч  бөлүгү курчап турган чөйрөнүн экологиялык  бузулушу <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> байланыштуу. Айлана‑чөйрөгө түрдүү ант­ропогендик уулуу заттардын ашыкча топтолу­шунан ар кандай оорулар пайда болот. Мисалы, Японияда «Минамата» (сымаптын кошулмала­рынын көбөйүшү), «Итай&#8209;Итай» (кадмийдин көбөйүшү), чернобыль оорусу (радиоизотоп йод ­131) ж. б. Курчап турган өнөр жайлуу борбор­лордун калкы өзгөчө жапа чегүүдө. Кийинки кездери шаар тургундарынын арасында онкология оорулары көбөйүүдө. Ал чөйрөнүн булганы­шы, социалдык-экономикалык  факторлор (алкоголь, гормон­дук бузулуу, тамак‑аштын начарлашы ж. б.) <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> байланыштуу, к. ''Экология.''<br>
Ад.: ''Акимова Т. А., Хаскин В. В.'' Экология. М., 1998; ''Данилов&#8209;Данильян В. И., Лосев Н. С.'' Экологический вызов и устойчивое развитие. М., 2000; ''Алдашева'' А А и др. Экологическое сознание. М., 2001.<br>
 
                                                            ''Т. Ниязов.''<br>
Ад.: ''Акимова Т. А., Хаскин В. В.'' Экология. М., 1998; ''Данилов&#8209;Данильян В. И., Лосев Н. С.'' Экологический вызов и устойчивое развитие. М., 2000; ''Алдашева'' А А и др. Экологическое сознание. М., 2001.<br>             ''Т. Ниязов.''<br>
[[Категория:1-Том]]

08:24, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АДАМ ЭКОЛОГИЯСЫ, антропоэкология – адамдын көп компоненттүү, дайыма та­таалдашып турган динамикалуу жашоо чөйрөсү менен өз ара карым‑катнашын комплекстүү изил­дөөчү илим; социалдык экологиянын бир бөлүгү. Анын негизги максаты адамдын иш‑аракетинин натыйжасы менен өндүрүштүк‑экономикалык, атайын өз­дөштүрүүнүн жанa табигый ландшафттын өзгө­рүүсүнүн закон ченемдүүлүктөрүн ачып көрсөтүү, анын зыяндуу кесепеттерин алдын алуу менен болтурбоо чараларын көрүү. Терминди америкалык окумуштуулар Р. Парк ж‑a Э. Бюргесс киргиз­ген (1921). Бүткүл дүйнөлүк саламаттыкты сак­тоо уюмунун баалоосу боюнча адам оорусунун төрттөн үч бөлүгү курчап турган чөйрөнүн экологиялык бузулушу менен байланыштуу. Айлана‑чөйрөгө түрдүү ант­ропогендик уулуу заттардын ашыкча топтолу­шунан ар кандай оорулар пайда болот. Мисалы, Японияда «Минамата» (сымаптын кошулмала­рынын көбөйүшү), «Итай‑Итай» (кадмийдин көбөйүшү), чернобыль оорусу (радиоизотоп йод ­131) ж. б. Курчап турган өнөр жайлуу борбор­лордун калкы өзгөчө жапа чегүүдө. Кийинки кездери шаар тургундарынын арасында онкология оорулары көбөйүүдө. Ал чөйрөнүн булганы­шы, социалдык-экономикалык факторлор (алкоголь, гормон­дук бузулуу, тамак‑аштын начарлашы ж. б.) менен байланыштуу, к. Экология.

Ад.: Акимова Т. А., Хаскин В. В. Экология. М., 1998; Данилов‑Данильян В. И., Лосев Н. С. Экологический вызов и устойчивое развитие. М., 2000; Алдашева А А и др. Экологическое сознание. М., 2001.
Т. Ниязов.