Difference between revisions of "АЙДАРБЕКОВ Иманаалы"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
1 -сап: 1 -сап:
'''АЙДАРБЕКОВ''' Иманаалы (1894, Бишкек уезди – 1937) – саясий <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> мамлекеттик ишмер; Совет бийлигин орнотуу <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> чыңдоо үчүн жигердүү кү­рөшкөндөрдөн. 1909&#8209;жылы  Пишпектеги айыл чарба тех­никумун бүтүргөн. 1918–20-жылдары Пишпек уезддик­-шаардык совет аткому­нун, 1920–21-жылдары  Каракол уезддик ревкомунун мүчө­сү, 1921–23-жылдары  Пишпек уезддик советинин атко­мунун төрагасы, 1923–24-жылдары  Жети&#8209;Суу облустук жер бөлүмүнүн башчысы, обл­аткомдун төрагасы. 1924&#8209;жылы Кыргыз автономия облусунун ревкомунун төрагасы болуп дайындалган. 1925–26-жылдары  Таш­кентте «Орто Азиядан» кеңсесинде башкар­малыктын мүчөсү болгон. 1927–29-жылдарда Кыргыз АССРинин жеңил өнөр жай <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> соода эл комиссары, 1930–31-жылдарда  Кыргыз айыл  чарба банкынын башкармалыгынын мүчөсү, Кыргыз АССР юстиция эл комиссары, Кыргыз АССРинин Башкы сотунун төрагасы болуп иштеген.
'''АЙДАРБЕКОВ''' Иманаалы (1894, Россия империясы, Жети-Суу облусу, Пишпек уезди, Арчалы конушу 5. 11. 1938, Кыргыз ССРи, Фрунзе шаары) – саясий жана мамлекеттик ишмер; ''Кара Кыргыз автономиялык облусунун'' революциялык комитетинин төрагасы (1924–1925), Кыргыз АССРнин Жогорку сотунун төрагасы (1927–1929). Атасы Айдарбек Турду уулу ''солто'' уруусуна караштуу күнтуу уругунун манабы болгон. Иманаалы Айдарбеков алгач жергиликтүү орус-тузем, анан Пишпектеги айыл-чарба мектебинен (1898–1905), Ташкент шаарындагы гидротехникалык окуу жайынан (1905–1910) билим алган. 1917-жылдан солчул эсерлердин (социал-революционерлер) партиясынын, 1918-жылдан коммунисттик партиянын мүчөсү. 1918-жылдан айыл коомунда катчы болуп иштеген. Андан кийин Пишпек уезддик революциялык комитетинин төрагасы (1920–1921), Пишпек уезддик советинин атко­мунун төрагасы (1921–1923), Жети-Суу облустук жер бөлүмүнүн башчысы (1923–1924).  
[[File:АЙДАРБЕКОВ 149.png | thumb|none]]
[[File:АЙДАРБЕКОВ 149.png | thumb|none]]
Айдарбеков Совет­тердин болуштук, уездик, облустук съезддерине бир нече ирет делегат болуп шайланган. ''Ак&#8209;Суу ко''з­''голоңун,'' Нарындагы көтөрүлүштү басууга ка­тышкан. Совет бийлигин чыңдоого жигердүү ка­тышкандыгы үчүн Кыргыз АССР Борбордук аткому­нун Ардак грамотасы <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> сыйланган. 1937&#8209;жылы жалган жалаа <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> атылган. 1991&#8209;жылы сөөгү ''Ата&#8209;Бейит'' көрүстөнүнө ариет&#8209;аза күтүү салты <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> кайра коюлган.
1924-жылы Бүткүл Россиялык Борбордук Аткаруу Комитети 17 адамдан турган Кыргыз ревкомун бекитип, анын төрагалыгына И. Айдарбеков, орун басарлыгына Д. Зульфибаев мүчөлүгүнө М. Каменский, Ж. Абдахманов, С. Малышев, С. Чоңбашев, М. Ботобаев, П. Покровский, Б. Сарыбаев, Р. Расулов, И. Арабаев, Р. Кудайкулов, И. Тойчинов ж. б. шайланган. 1925-жылы Кыргыз автономиялуу обулусунун Орто Азиядагы (Ташкент ш.) атайын өкүлү, ошол эле учурда «Орто Азия даны» жана Кыргыз айыл-чарба банкынын башкармалыктарында мүчө, 1927–1929-жылдары Кыргыз АССРнин Жогорку сотунун  төрагасы болуп иштеген. 1929-жылдан Кыргыз АССРнин жеңил өнөр-жай жана соода комиссариаттарынын эл комиссары кызматтарын аркалаган. Айдарбеков Советтердин болуштук, уездик, облустук съезддерине бир нече жолу делегат болуп шайланган. ''Ак‑Суу ко''з­''голоңун'' (1918)'','' Нарындагы көтөрүлүштү (1920) басууга ка­тышкан. Совет бийлигин чыңдоого жигердүү ка­тышкандыгы үчүн Кыргыз АССР Борбордук аткому­нун Ардак грамотасы менен сыйланган. 1935-жылы 16-августта жалган жалаанын негизинде компартиянын мүчөлүгүнөн чыгарылып, 1937-жылы август айында социал-туран партиясынын мүчөсү деген айып менен камакка алынган. Көптөгөн кыйноо-кыстоолордон кийин 1938-жылы Фрунзедеги шаардык түрмөнүн короосунда атылган. 1958-жылы акталып, 1991‑жылы сөөгү ариет‑аза күтүү салты менен кайрадан ''Ата‑Бейит'' көрүстөнүндөгү жерге берилген.

16:41, 12 Февраль (Бирдин айы) 2024 -деги абалы

АЙДАРБЕКОВ Иманаалы (1894, Россия империясы, Жети-Суу облусу, Пишпек уезди, Арчалы конушу – 5. 11. 1938, Кыргыз ССРи, Фрунзе шаары) – саясий жана мамлекеттик ишмер; Кара Кыргыз автономиялык облусунун революциялык комитетинин төрагасы (1924–1925), Кыргыз АССРнин Жогорку сотунун төрагасы (1927–1929). Атасы Айдарбек Турду уулу солто уруусуна караштуу күнтуу уругунун манабы болгон. Иманаалы Айдарбеков алгач жергиликтүү орус-тузем, анан Пишпектеги айыл-чарба мектебинен (1898–1905), Ташкент шаарындагы гидротехникалык окуу жайынан (1905–1910) билим алган. 1917-жылдан солчул эсерлердин (социал-революционерлер) партиясынын, 1918-жылдан коммунисттик партиянын мүчөсү. 1918-жылдан айыл коомунда катчы болуп иштеген. Андан кийин Пишпек уезддик революциялык комитетинин төрагасы (1920–1921), Пишпек уезддик советинин атко­мунун төрагасы (1921–1923), Жети-Суу облустук жер бөлүмүнүн башчысы (1923–1924).

АЙДАРБЕКОВ 149.png

1924-жылы Бүткүл Россиялык Борбордук Аткаруу Комитети 17 адамдан турган Кыргыз ревкомун бекитип, анын төрагалыгына И. Айдарбеков, орун басарлыгына Д. Зульфибаев мүчөлүгүнө М. Каменский, Ж. Абдахманов, С. Малышев, С. Чоңбашев, М. Ботобаев, П. Покровский, Б. Сарыбаев, Р. Расулов, И. Арабаев, Р. Кудайкулов, И. Тойчинов ж. б. шайланган. 1925-жылы Кыргыз автономиялуу обулусунун Орто Азиядагы (Ташкент ш.) атайын өкүлү, ошол эле учурда «Орто Азия даны» жана Кыргыз айыл-чарба банкынын башкармалыктарында мүчө, 1927–1929-жылдары Кыргыз АССРнин Жогорку сотунун  төрагасы болуп иштеген. 1929-жылдан Кыргыз АССРнин жеңил өнөр-жай жана соода комиссариаттарынын эл комиссары кызматтарын аркалаган. Айдарбеков Советтердин болуштук, уездик, облустук съезддерине бир нече жолу делегат болуп шайланган. Ак‑Суу коз­голоңун (1918), Нарындагы көтөрүлүштү (1920) басууга ка­тышкан. Совет бийлигин чыңдоого жигердүү ка­тышкандыгы үчүн Кыргыз АССР Борбордук аткому­нун Ардак грамотасы менен сыйланган. 1935-жылы 16-августта жалган жалаанын негизинде компартиянын мүчөлүгүнөн чыгарылып, 1937-жылы август айында социал-туран партиясынын мүчөсү деген айып менен камакка алынган. Көптөгөн кыйноо-кыстоолордон кийин 1938-жылы Фрунзедеги шаардык түрмөнүн короосунда атылган. 1958-жылы акталып, 1991‑жылы сөөгү ариет‑аза күтүү салты менен кайрадан Ата‑Бейит көрүстөнүндөгү жерге берилген.