Difference between revisions of "АЦЕТОН"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: clean up, replaced: м-н → <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> (2), ж-а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> (4))
1 -сап: 1 -сап:
'''АЦЕТОН''' (лат. acetum ‒ уксус), д и м е т и л к е т о н, СН<sub>3</sub>СОСН<sub> 3</sub> алифаттык эӊ жөнөкөй кетон; мүнөздүү жыты бар, түссүз суюктук. Кайноо t 56,2°С. Суу, спирт, эфирлер <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> бардык катышта аралашат, хим. активдүү зат. А. хлорду <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> жегичти кошуудан хлороформго (CHCl<sub>3</sub>), ысытуудан кетенге (СН<sub>2</sub>СО) айланат. Андан башка оксим, оксинитрил ж. б. бирикмелерди берет. А. кальций ацетатын ысытуудан же уксус к-тасынын буусун церий, титан кычкылдарынын үстүнөн өткөрүүдөн, крахмалды өзгөчө бактериялардын жардамы <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> ачытуудан <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> ''пропиленди'' гидраттап, пайда болгон ''изопропил спиртин'' андан ары кычкылдандыруудан алынат. А. көпчүлүк орг. заттар үчүн (нитро- <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> ацетил-целлюлозалар, ацетилен) эриткич катары, тамак-аш <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> фармацевт өнөр жайларында, кетен, изопрен ж. б. орг. бирикмелерди алууда колдонулат. Айрым патол. абалда (мис., кант диабетинде) адамдын канында А. чогулуп, ууктуруучу таасир тийгизет.<br>
'''АЦЕТОН''' (лат. acetum ‒ уксус), д и м е т и л к е т о н, СН<sub>3</sub>СОСН<sub> 3</sub> алифаттык эӊ жөнөкөй кетон; мүнөздүү жыты бар, түссүз суюктук. Кайноо t 56,2°С. Суу, спирт, эфирлер <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> бардык катышта аралашат, химиялык активдүү зат. А. хлорду <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> жегичти кошуудан хлороформго (CHCl<sub>3</sub>), ысытуудан кетенге (СН<sub>2</sub>СО) айланат. Андан башка оксим, оксинитрил ж. б. бирикмелерди берет. А. кальций ацетатын ысытуудан же уксус кислотасынын буусун церий, титан кычкылдарынын үстүнөн өткөрүүдөн, крахмалды өзгөчө бактериялардын жардамы <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> ачытуудан <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> ''пропиленди'' гидраттап, пайда болгон ''изопропил спиртин'' андан ары кычкылдандыруудан алынат. А. көпчүлүк оргганикалык заттар үчүн (нитро- <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> ацетил-целлюлозалар, ацетилен) эриткич катары, тамак-аш <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> фармацевт өнөр жайларында, кетен, изопрен ж. б. органикалык бирикмелерди алууда колдонулат. Айрым патологиялык абалда (мисалы, кант диабетинде) адамдын канында А. чогулуп, ууктуруучу таасир тийгизет.<br>

14:13, 2 -ноябрь (Жетинин айы) 2023 -деги абалы

АЦЕТОН (лат. acetum ‒ уксус), д и м е т и л к е т о н, СН3СОСН 3 алифаттык эӊ жөнөкөй кетон; мүнөздүү жыты бар, түссүз суюктук. Кайноо t 56,2°С. Суу, спирт, эфирлер менен бардык катышта аралашат, химиялык активдүү зат. А. хлорду жана жегичти кошуудан хлороформго (CHCl3), ысытуудан кетенге (СН2СО) айланат. Андан башка оксим, оксинитрил ж. б. бирикмелерди берет. А. кальций ацетатын ысытуудан же уксус кислотасынын буусун церий, титан кычкылдарынын үстүнөн өткөрүүдөн, крахмалды өзгөчө бактериялардын жардамы менен ачытуудан жана пропиленди гидраттап, пайда болгон изопропил спиртин андан ары кычкылдандыруудан алынат. А. көпчүлүк оргганикалык заттар үчүн (нитро- жана ацетил-целлюлозалар, ацетилен) эриткич катары, тамак-аш жана фармацевт өнөр жайларында, кетен, изопрен ж. б. органикалык бирикмелерди алууда колдонулат. Айрым патологиялык абалда (мисалы, кант диабетинде) адамдын канында А. чогулуп, ууктуруучу таасир тийгизет.