Difference between revisions of "АРЫК-ТУРУК"
м (→top: clean up, replaced: м-н → <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> (4), ж-а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span>) |
|||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АРЫК-ТУРУК''' (Aruq turuq, <span style="letter-spacing:0.5em;">Арык-Тору</span> к) – | '''АРЫК-ТУРУК''' (Aruq turuq, <span style="letter-spacing:0.5em;">Арык-Тору</span>к) – жердин аты, тарыхый топоним. Махмуд Кашкар «Диван лугат-ит-түрк» (11-кылым) китебинде «Арик-Турукту» эки жолу эскерет. Адегенде аны «Фергана <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> Кашкардын ортосундагы бийик жердин аты, өтүүгө кыйын бийик жол, даван» деп белгилейт. Азыркы топографиялык карталарда номен «Арктурк суу», «Арык-Торук» ашуу <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> «Арык-Торыксуу» болуп эки түрдө кезигет. Арык-Турук – Махмуд Кашкари мындан 900 жыл мурун жазгандай Фергана <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> Кашкардын ортосунда жайгашкан бийик тоолуу (3000–4000 ''м'') жер. Негизин түштүк-батыштан түндүк-чыгышка 500 ''км''ге созулган Арык-урук суусунун тар капчыгайлуу эки өрөөнү ээлейт. Эки өрөөндүн ортосунда Арык-Турук ашуусу (3524 ''м'') жайгашкан. Өрөөндү эки жактан куушурган Алайкуу <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> Үч-Таш тоолору. Жайытка ылайыктуусу Арык-Туруктун түндүк-чыгыш жагы. Бул жерлерди эзелтен кыргыз журту мекендейт. Жол Махмуд Кашкар жазгандай Арык-Турук даванын ашып эки тарапты көздөй бет алат. Архивдик документте (1880-ж.) Улуу-Чаттан (азыркы Синьцзян-Уйгур автономиялуу району) башталган жол «Арык-Турук» суусун бойлой, Саба-Жарды белин ашып, Алайкууга түшөт деп көрсөтүлгөн. 1885-ж. Арык-Турук жери <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> түндүк-чыгыштан түштүк-батышты көздөй орус экспедициясы (Б. Л. Громбчевский, ''Ф. Касымбеков'' ж.б.) өткөн. | ||
жердин аты, тарыхый топоним. Махмуд Кашкар «Диван лугат-ит-түрк» (11- | |||
«Арик-Турукту» эки жолу эскерет. Адегенде аны «Фергана <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> Кашкардын ортосундагы бийик жердин аты, өтүүгө кыйын бийик жол, даван» деп белгилейт. Азыркы топографиялык карталарда номен «Арктурк суу», «Арык-Торук» ашуу <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> «Арык-Торыксуу» болуп эки түрдө кезигет. | |||
жер. Негизин | |||
500 ''км''ге созулган | |||
эки өрөөнү ээлейт. Эки өрөөндүн ортосунда | |||
даванын ашып эки тарапты көздөй бет алат. Архивдик документте (1880-ж.) Улуу-Чаттан (азыркы Синьцзян-Уйгур | |||
С.'' | С. ''Өмүрзаков.'' | ||
11:21, 16 -октябрь (Тогуздун айы) 2023 -деги абалы
АРЫК-ТУРУК (Aruq turuq, Арык-Торук) – жердин аты, тарыхый топоним. Махмуд Кашкар «Диван лугат-ит-түрк» (11-кылым) китебинде «Арик-Турукту» эки жолу эскерет. Адегенде аны «Фергана менен Кашкардын ортосундагы бийик жердин аты, өтүүгө кыйын бийик жол, даван» деп белгилейт. Азыркы топографиялык карталарда номен «Арктурк суу», «Арык-Торук» ашуу жана «Арык-Торыксуу» болуп эки түрдө кезигет. Арык-Турук – Махмуд Кашкари мындан 900 жыл мурун жазгандай Фергана менен Кашкардын ортосунда жайгашкан бийик тоолуу (3000–4000 м) жер. Негизин түштүк-батыштан түндүк-чыгышка 500 кмге созулган Арык-урук суусунун тар капчыгайлуу эки өрөөнү ээлейт. Эки өрөөндүн ортосунда Арык-Турук ашуусу (3524 м) жайгашкан. Өрөөндү эки жактан куушурган Алайкуу менен Үч-Таш тоолору. Жайытка ылайыктуусу Арык-Туруктун түндүк-чыгыш жагы. Бул жерлерди эзелтен кыргыз журту мекендейт. Жол Махмуд Кашкар жазгандай Арык-Турук даванын ашып эки тарапты көздөй бет алат. Архивдик документте (1880-ж.) Улуу-Чаттан (азыркы Синьцзян-Уйгур автономиялуу району) башталган жол «Арык-Турук» суусун бойлой, Саба-Жарды белин ашып, Алайкууга түшөт деп көрсөтүлгөн. 1885-ж. Арык-Турук жери менен түндүк-чыгыштан түштүк-батышты көздөй орус экспедициясы (Б. Л. Громбчевский, Ф. Касымбеков ж.б.) өткөн.
С. Өмүрзаков.