Difference between revisions of "АЙДАРКЕН СЫМАП КЕНИ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: clean up, replaced: м‑н → <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> (2), ж‑а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> (2))
1 -сап: 1 -сап:
Баткен обл&#8209;нун Кадамжай р&#8209;нунда. Пүлгөн кыш&#8209;нан түш.-ба­тыш тарапта, Эшме тоосунун түш. капталын­да. Кен археол. маалыматтар б&#8209;ча элге 10–11-­к&#8209;дан белгилүү деп божомолдонот. Кен ж&#8209;дө ал­гачкы геол. маалымат 1926&#8209;ж. берилген. Геол. чалгындоо жумуштары 1928&#8209;жылдан үзгүлтүксүз жүргүзүлүүдө. Натыйжада Айдаркен кен талаасынан 20дан ашык бөлүк табылган. Кен айма­гын силур, девон <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> карбон мезгилдеринде пайда болгон кумдук, сланец, акиташ тектери, юра, бор мезгилдеринин чопо, кумдук, конгломерат­тары түзөт. Алар татаал бүктөлүүлөргө дуушарланып, тектон. жаракалар <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> тилмеленген. Бул структуралык түзүлүштөр диабаз&#8209;порфирит <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> сплит дайкаларынын жиреп чыгышына шарт түзгөн. Тоо тектер гидротерм эриндилеринен өзгөрүүлөргө учураган. Сланец <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> акиташ тек­теринин кошулган жерлеринде сымап, сурьма, флюорит, мышьяк кенташтары (рудалары) топтолгон кабат түрүндөгү жаспероиддер пайда болгон. Кендин курамында 70тен ашык минерал кездешет. Негизгилери: киноварь, метацинно­барит, сфалерит, галенит, антимонит, арсено пирит, аурипигмент, ковеллин, флюорит, пирит ж. б. Кендин өнөр жайлык мааниси чоң, ал дүйнөдөгү ири кендерден. Көп жылдан бери казылып алынууда. Анын базасында «Айдаркен сымап комбинат» АКсы иштеп жатат. Сымап­тын орт. өлчөмү 0,165%. Кенташтын С<sub>г</sub>+С<sub>2</sub>
'''АЙДАРКЕН СЫМАП КЕНИ'''--Баткен обл&#8209;нун Кадамжай р&#8209;нунда. Пүлгөн кыш&#8209;нан түш.-ба­тыш тарапта, Эшме тоосунун түш. капталын­да. Кен археол. маалыматтар б&#8209;ча элге 10–11-­к&#8209;дан белгилүү деп божомолдонот. Кен ж&#8209;дө ал­гачкы геол. маалымат 1926&#8209;ж. берилген. Геол. чалгындоо жумуштары 1928&#8209;жылдан үзгүлтүксүз жүргүзүлүүдө. Натыйжада Айдаркен кен талаасынан 20дан ашык бөлүк табылган. Кен айма­гын силур, девон <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> карбон мезгилдеринде пайда болгон кумдук, сланец, акиташ тектери, юра, бор мезгилдеринин чопо, кумдук, конгломерат­тары түзөт. Алар татаал бүктөлүүлөргө дуушарланып, тектон. жаракалар <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> тилмеленген. Бул структуралык түзүлүштөр диабаз&#8209;порфирит <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> сплит дайкаларынын жиреп чыгышына шарт түзгөн. Тоо тектер гидротерм эриндилеринен өзгөрүүлөргө учураган. Сланец <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> акиташ тек­теринин кошулган жерлеринде сымап, сурьма, флюорит, мышьяк кенташтары (рудалары) топтолгон кабат түрүндөгү жаспероиддер пайда болгон. Кендин курамында 70тен ашык минерал кездешет. Негизгилери: киноварь, метацинно­барит, сфалерит, галенит, антимонит, арсено пирит, аурипигмент, ковеллин, флюорит, пирит ж. б. Кендин өнөр жайлык мааниси чоң, ал дүйнөдөгү ири кендерден. Көп жылдан бери казылып алынууда. Анын базасында «Айдаркен сымап комбинат» АКсы иштеп жатат. Сымап­тын орт. өлчөмү 0,165%. Кенташтын С<sub>г</sub>+С<sub>2</sub> категориясы б&#8209;ча запасы 12714 миң ''т.'' Сымап­тын запасы 20936 ''т,'' сурьманыкы 113 миң ''т,''
категориясы б&#8209;ча запасы 12714 миң ''т.'' Сымап­тын запасы 20936 ''т,'' сурьманыкы 113 миң ''т,''
флюориттики 1143 миң ''т.''<br>
флюориттики 1143 миң ''т.''<br>

10:07, 21 Декабрь (Бештин айы) 2022 -деги абалы

АЙДАРКЕН СЫМАП КЕНИ--Баткен обл‑нун Кадамжай р‑нунда. Пүлгөн кыш‑нан түш.-ба­тыш тарапта, Эшме тоосунун түш. капталын­да. Кен археол. маалыматтар б‑ча элге 10–11-­к‑дан белгилүү деп божомолдонот. Кен ж‑дө ал­гачкы геол. маалымат 1926‑ж. берилген. Геол. чалгындоо жумуштары 1928‑жылдан үзгүлтүксүз жүргүзүлүүдө. Натыйжада Айдаркен кен талаасынан 20дан ашык бөлүк табылган. Кен айма­гын силур, девон жана карбон мезгилдеринде пайда болгон кумдук, сланец, акиташ тектери, юра, бор мезгилдеринин чопо, кумдук, конгломерат­тары түзөт. Алар татаал бүктөлүүлөргө дуушарланып, тектон. жаракалар менен тилмеленген. Бул структуралык түзүлүштөр диабаз‑порфирит жана сплит дайкаларынын жиреп чыгышына шарт түзгөн. Тоо тектер гидротерм эриндилеринен өзгөрүүлөргө учураган. Сланец менен акиташ тек­теринин кошулган жерлеринде сымап, сурьма, флюорит, мышьяк кенташтары (рудалары) топтолгон кабат түрүндөгү жаспероиддер пайда болгон. Кендин курамында 70тен ашык минерал кездешет. Негизгилери: киноварь, метацинно­барит, сфалерит, галенит, антимонит, арсено пирит, аурипигмент, ковеллин, флюорит, пирит ж. б. Кендин өнөр жайлык мааниси чоң, ал дүйнөдөгү ири кендерден. Көп жылдан бери казылып алынууда. Анын базасында «Айдаркен сымап комбинат» АКсы иштеп жатат. Сымап­тын орт. өлчөмү 0,165%. Кенташтын Сг2 категориясы б‑ча запасы 12714 миң т. Сымап­тын запасы 20936 т, сурьманыкы 113 миң т, флюориттики 1143 миң т.