Difference between revisions of "АЛЛЮВИЙ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: clean up, replaced: м-н → <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> (2), ж-а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> (2))
1 -сап: 1 -сап:
'''АЛЛЮВИЙ''' (лат. alluviеs ‒ агынды, шиленди, сайроон), а л л ю в и й  ч ө к м ө л ө р ү ‒ агып келип суу-дарыя нуктарына, сайларга топтолгон кесек, борпоӊ чөкмөлөр. Терминди 1823-ж. англ. окумуштуу У. Бакленд сунуштаган. А. көлөмү, курамы, сорттолушу жагынан ар түрдүү
'''АЛЛЮВИЙ''' (лат. alluviеs ‒ агынды, шиленди, сайроон), а л л ю в и й  ч ө к м ө л ө р ү ‒ агып келип суу-дарыя нуктарына, сайларга топтолгон кесек, борпоӊ чөкмөлөр. Терминди 1823-ж. англ. окумуштуу У. Бакленд сунуштаган. А. көлөмү, курамы, сорттолушу жагынан ар түрдүү
[[File:АЛЛЮВИЙ81.png | thumb | Түздүктөгү дарыянын аллювий түзүлүшүнүн схемасы: 1 ‒ суу киргендеги деӊгээли, 2, 3, 4 ‒ аллювий: нук, жайылма, эски аллювий түзүлүштөрү, 5 ‒ тоо капталдарынын ж-а дарыя өрөөндөрүнүн таманынын түпкү тектери.]]
[[File:АЛЛЮВИЙ81.png | thumb|Түздүктөгү дарыянын аллювий түзүлүшүнүн схемасы: 1 ‒ суу киргендеги деӊгээли, 2, 3, 4 ‒ аллювий: нук, жайылма, эски аллювий түзүлүштөрү, 5 ‒ тоо капталдарынын <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> дарыя өрөөндөрүнүн таманынын түпкү тектери.]]
Тоо тектердин жумуруланган кесек сыныктарынан, кум м-н чопонун аралашмаларынан турат. Сынык бөлүкчөлөрдүн кесектиги б-ча жумуру таштуу, шагыл таштуу, кумдуу, чополуу, чым көӊдүү ж-а кум топурактуу; жайгашкан орундарына жараша нуктук, жайпама, кургап калган байыркы өзөн А. болуп бөлүнөт (к. схема). Айрым нук А-де алтын, платина, калай ж. б-дын кен чачындылары (россыпь) жолугат. А. м-н кум-шагыл курулуш материалдары да байланыштуу.<br>
Тоо тектердин жумуруланган кесек сыныктарынан, кум <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> чопонун аралашмаларынан турат. Сынык бөлүкчөлөрдүн кесектиги б-ча жумуру таштуу, шагыл таштуу, кумдуу, чополуу, чым көӊдүү <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> кум топурактуу; жайгашкан орундарына жараша нуктук, жайпама, кургап калган байыркы өзөн А. болуп бөлүнөт (к. схема). Айрым нук А-де алтын, платина, калай ж. б-дын кен чачындылары (россыпь) жолугат. А. <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> кум-шагыл курулуш материалдары да байланыштуу.<br>

16:28, 5 Декабрь (Бештин айы) 2022 -деги абалы

АЛЛЮВИЙ (лат. alluviеs ‒ агынды, шиленди, сайроон), а л л ю в и й ч ө к м ө л ө р ү ‒ агып келип суу-дарыя нуктарына, сайларга топтолгон кесек, борпоӊ чөкмөлөр. Терминди 1823-ж. англ. окумуштуу У. Бакленд сунуштаган. А. көлөмү, курамы, сорттолушу жагынан ар түрдүү

Түздүктөгү дарыянын аллювий түзүлүшүнүн схемасы: 1 ‒ суу киргендеги деӊгээли, 2, 3, 4 ‒ аллювий: нук, жайылма, эски аллювий түзүлүштөрү, 5 ‒ тоо капталдарынын жана дарыя өрөөндөрүнүн таманынын түпкү тектери.

Тоо тектердин жумуруланган кесек сыныктарынан, кум менен чопонун аралашмаларынан турат. Сынык бөлүкчөлөрдүн кесектиги б-ча жумуру таштуу, шагыл таштуу, кумдуу, чополуу, чым көӊдүү жана кум топурактуу; жайгашкан орундарына жараша нуктук, жайпама, кургап калган байыркы өзөн А. болуп бөлүнөт (к. схема). Айрым нук А-де алтын, платина, калай ж. б-дын кен чачындылары (россыпь) жолугат. А. менен кум-шагыл курулуш материалдары да байланыштуу.