Difference between revisions of "АК-БЕШИМ шаар калдыгы"
м (Kerimova-59 moved page АК-БЕШИМ 1 to АК-БЕШИМ шаар калдыгы) |
м (→top: clean up, replaced: м‑н → <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> (6), ж‑а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span>) |
||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АК-БЕШИМ''' – 6–12‑к‑дарга таандык, Токмок ш‑нан 6 ''км'' түш.-батыш тараптан орун алган ири шаар калдыгы. Шаардын борб. бөлүгү се­пил <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> шахристандан турган, алардын дубал­дары калың келип, мунаралар <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> чыңдалган. Шаардын борб. туташ жайгашкан аймакта кол өнөрчүлүк, соода, дыйканчылык <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> кесиптен­ген шаардыктардын үйлөрү болгон. Бул аймак жалпы уз. 16 ''км'' келген дубал <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> курчалган. Негизинен турак жай имараттарынын калдык­тары, тиричилик шаймандары, тыйындар, иск-­во жасалгалары (айкел, алтын жалатылып көркөмдөлгөн буюмдар), о. эле шахристандын түш. тарабында жайгашкан 6–8‑к‑га таандык эки будда храмынан (8‑к‑дын акырына чейин Буддизм өкүм сүргөн) арх‑ра, скульптура, сүрөт, курулуш техникасына тиешелүү бай материал­дар табылган. Табылгаларда О. Азия <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> Чыгыш Түркстандын мад‑тына таандык окшош­туктар болуп, бул Улуу Жибек жолунун ролун айкындайт.<br> | |||
[[File:АК-БЕШИМ 134.png | thumb | 1. Ак-Бешимдин сырткы көрүнүшү (реконструкция) 6-8-к.;.]] | [[File:АК-БЕШИМ 134.png | thumb|1. Ак-Бешимдин сырткы көрүнүшү (реконструкция) 6-8-к.;.]] | ||
[[File:АК-БЕШИМ 135.png | thumb | 2. Планы]] | [[File:АК-БЕШИМ 135.png | thumb|2. Планы]] | ||
Изилдөөчүлөрдүн көпчүлүгү А-Бди 6–10‑к‑да Батыш Түрк, Түргөш ж‑а Карлук ка­гандыктарынын борбору болгон ''Суйаб'' ш‑нын калдыгы деп эсептешет. Археол. казууларды А. Н. ''Бернштам'' (1938–39), П. Н. К''ожемяко'' (1953), Л. Р. Кызласов (1953–55, 1958), 1996-­98‑ж. Кыргыз УИА Санкт‑Петербург чыгыш таануучулары м‑н бирдикте казуу жүргүзүшкөн. А. мамл. корукка алынган.<br> Ад.: ''Бернштам А. Н.'' Түндүк Кыргызстандын археологиялык очерки. Ф., 1941; ''Кызласов Л. Р.'' Ак‑Бешимдин урандыларында 1953–54‑ж‑да жүргүзүлгөн археологиялык чалгындоолор. Кыргызстандын археологиялык‑этнографиялык экспедициясынын эмгектери. II том. М., 1959.<br> | Изилдөөчүлөрдүн көпчүлүгү А-Бди 6–10‑к‑да Батыш Түрк, Түргөш <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> Карлук ка­гандыктарынын борбору болгон ''Суйаб'' ш‑нын калдыгы деп эсептешет. Археол. казууларды А. Н. ''Бернштам'' (1938–39), П. Н. К''ожемяко'' (1953), Л. Р. Кызласов (1953–55, 1958), 1996-­98‑ж. Кыргыз УИА Санкт‑Петербург чыгыш таануучулары <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> бирдикте казуу жүргүзүшкөн. А. мамл. корукка алынган.<br> Ад.: ''Бернштам А. Н.'' Түндүк Кыргызстандын археологиялык очерки. Ф., 1941; ''Кызласов Л. Р.'' Ак‑Бешимдин урандыларында 1953–54‑ж‑да жүргүзүлгөн археологиялык чалгындоолор. Кыргызстандын археологиялык‑этнографиялык экспедициясынын эмгектери. II том. М., 1959.<br> | ||
15:20, 5 Декабрь (Бештин айы) 2022 -деги абалы
АК-БЕШИМ – 6–12‑к‑дарга таандык, Токмок ш‑нан 6 км түш.-батыш тараптан орун алган ири шаар калдыгы. Шаардын борб. бөлүгү сепил менен шахристандан турган, алардын дубалдары калың келип, мунаралар менен чыңдалган. Шаардын борб. туташ жайгашкан аймакта кол өнөрчүлүк, соода, дыйканчылык менен кесиптенген шаардыктардын үйлөрү болгон. Бул аймак жалпы уз. 16 км келген дубал менен курчалган. Негизинен турак жай имараттарынын калдыктары, тиричилик шаймандары, тыйындар, иск-во жасалгалары (айкел, алтын жалатылып көркөмдөлгөн буюмдар), о. эле шахристандын түш. тарабында жайгашкан 6–8‑к‑га таандык эки будда храмынан (8‑к‑дын акырына чейин Буддизм өкүм сүргөн) арх‑ра, скульптура, сүрөт, курулуш техникасына тиешелүү бай материалдар табылган. Табылгаларда О. Азия менен Чыгыш Түркстандын мад‑тына таандык окшоштуктар болуп, бул Улуу Жибек жолунун ролун айкындайт.
Изилдөөчүлөрдүн көпчүлүгү А-Бди 6–10‑к‑да Батыш Түрк, Түргөш жана Карлук кагандыктарынын борбору болгон Суйаб ш‑нын калдыгы деп эсептешет. Археол. казууларды А. Н. Бернштам (1938–39), П. Н. Кожемяко (1953), Л. Р. Кызласов (1953–55, 1958), 1996-98‑ж. Кыргыз УИА Санкт‑Петербург чыгыш таануучулары менен бирдикте казуу жүргүзүшкөн. А. мамл. корукка алынган.
Ад.: Бернштам А. Н. Түндүк Кыргызстандын археологиялык очерки. Ф., 1941; Кызласов Л. Р. Ак‑Бешимдин урандыларында 1953–54‑ж‑да жүргүзүлгөн археологиялык чалгындоолор. Кыргызстандын археологиялык‑этнографиялык экспедициясынын эмгектери. II том. М., 1959.