Difference between revisions of "АЗОТ КИСЛОТАСЫ"
м (→top: clean up, replaced: м‑н → <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> (3), ж‑а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> (3)) |
|||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АЗОТ КИСЛОТАСЫ,''' HN0<sub>3</sub> – бир негиздүү күчтүү кислота. Түссүз суюктук, тыгыздыгы 1,5 ''г/см<sup>3</sup>,'' кайноо t 86°С, суу <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> жакшы аралашып, азеотроптук аралашманы пайда кылат. Суусуз таза А. к. абада түтөйт. Анын туздары жалпысынан нитраттар, ал эми Na, К,Са, NH<sub>4</sub> туздары селитралар деп аталат. Күчтүү окистендиргич. Концент. А. к‑нда металлдардын баары (алтын, платинадан башка) окистенет. Концент. бир көлөм (63% түү) А. к. <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> үч көлөм туз к‑тасынын аралашмасы «падыша арагы» деп аталат да, мында алтын <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> платина металлдары эрийт. Өнөр жайда аммиакты катализатордун катышуусунда окистендирүү <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> алынат: 4NH<sub>3</sub>+50<sub>2</sub>= =4N0+6H<sub>2</sub>0: 4N0<sub>2</sub>+0<sub>2</sub>+2H<sub>2</sub>0=4HN0<sub>3</sub>. Лабор. шартта концент. күкүрт к‑тасын нитраттарга та асир этүүдөн алынат: NaN0<sub>3</sub>+H<sub>2</sub>S0<sub>4</sub>=NaHS0<sub>4</sub>+ +HN0<sub>3</sub>. Өнөр жайда А. к. боёкторду, жарыл гыч заттарды, ''азот жер семирткичтерин'' <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> А. к‑нын туздарын алууда, металлдарды ''(жез, коргошун, кумуш)'' эритүүдө, алтын <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> күмүштү рудадан ажыратууда колдонулат.<br> | |||
15:04, 5 Декабрь (Бештин айы) 2022 -деги абалы
АЗОТ КИСЛОТАСЫ, HN03 – бир негиздүү күчтүү кислота. Түссүз суюктук, тыгыздыгы 1,5 г/см3, кайноо t 86°С, суу менен жакшы аралашып, азеотроптук аралашманы пайда кылат. Суусуз таза А. к. абада түтөйт. Анын туздары жалпысынан нитраттар, ал эми Na, К,Са, NH4 туздары селитралар деп аталат. Күчтүү окистендиргич. Концент. А. к‑нда металлдардын баары (алтын, платинадан башка) окистенет. Концент. бир көлөм (63% түү) А. к. жана үч көлөм туз к‑тасынын аралашмасы «падыша арагы» деп аталат да, мында алтын жана платина металлдары эрийт. Өнөр жайда аммиакты катализатордун катышуусунда окистендирүү менен алынат: 4NH3+502= =4N0+6H20: 4N02+02+2H20=4HN03. Лабор. шартта концент. күкүрт к‑тасын нитраттарга та асир этүүдөн алынат: NaN03+H2S04=NaHS04+ +HN03. Өнөр жайда А. к. боёкторду, жарыл гыч заттарды, азот жер семирткичтерин жана А. к‑нын туздарын алууда, металлдарды (жез, коргошун, кумуш) эритүүдө, алтын менен күмүштү рудадан ажыратууда колдонулат.